Sáng 20/12, ông Trần Phương Bình (59 tuổi, nguyên Tổng giám đốc, Phó chủ tịch HĐQT Ngân hàng Đông Á – DAB), Phan Văn Anh Vũ (tức Vũ Nhôm, Chủ tịch HĐQT Công ty Bắc Nam 79) cùng các bị cáo được đưa đến tòa khá sớm. An ninh phiên tòa vẫn được thắt chặt, người tham dự đều bị kiểm tra giấy tờ tùy thân, vật dụng.
Vũ vẫn giữ vẻ bình tĩnh như những ngày ra tòa trước, song ánh mắt lộ rõ sự căng thẳng. Ông ta không nói chuyện với lực lượng dẫn giải, cũng không nhìn bất cứ ai.
9h40, HĐXX bắt đầu tuyên án. Do bản án dài, 26 bị cáo đều được ngồi cho đến khi tòa công bố hình phạt.
|
|
Vũ Nhôm tại tòa sáng nay. Ảnh: Thành Nguyễn. |
HĐXX bác quan điểm Phan Văn Anh Vũ và luật sư cho rằng "Vũ bị khủng bố tinh thần, sỉ nhục" trong quá trình điều tra, cơ quan điều tra vi phạm tố tụng... Bởi bị cáo Bình, Vinh đều xác nhận điều tra viên, kiểm sát viên không có hành vi khủng bố tinh thần, dù có lúc nói lớn tiếng nhưng không có nội dung mạt sát; lời khai tại cơ quan điều tra là đúng ý trí của các bị cáo; cơ quan điều tra có cho bị cáo xem lại lời khai và biên bản đối chất.
Tại tòa Vũ cho rằng, từ khi khởi tố vụ án đã làm nhiều đơn khiếu nại gửi cơ quan tố tụng nhưng không được trả lời. "Các đơn của bị cáo đều quá hạn nên không thể xem xét. Riêng việc xin nộp lại số tiền hơn 200 tỷ đồng chiếm đoạt, đã được ghi nhận trong cáo trạng", HĐXX đánh giá.
Theo tòa, Vũ Nhôm đã có hành vi ký nộp khống 200 tỷ đồng để Công ty Bắc Nam 79 mua cổ phần của DAB và Vũ đã chiếm đoạt. Số tiền này có nguồn gốc từ DAB, do Trần Phương Bình thực hiện các hành vi gian dối, chuyển cho Vũ để mua cổ phần. Tuy chưa xác định được có hành vi phạm tội liên quan đến giao dịch số tiền này nhưng đây là vật chứng vụ án, cần thu hồi để khắc phục thiệt hại. Ngoài ra, cần thu hồi trên 94 tỷ đồng mà Vũ mượn của Bình và 13,4 triệu USD do Bình xuất quỹ khống để mua giúp cho Vũ.
HĐXX nhận định, quá trình xét xử Vũ Nhôm chối tội, không ăn năn. Tuy nhiên, bị cáo đã nộp lại hơn 203 tỷ đồng để khắc phục thiệt hại; gia đình đông con, con còn nhỏ... tòa xem xét giảm nhẹ nhưng không thể dưới mức đề nghị của VKS (15-17 năm tù).
12h30, sau khi phát biểu quan điểm về hành vi phạm tội và trách nhiệm bồi thường của từng bị cáo, HĐXX tiếp tục nêu quan điểm về những kiến nghị của VKS trước đó về trách nhiệm của nhiều cá nhân, tổ chức không phát hiện những sai phạm của ông Bình và đồng phạm trong thời gian dài.
Tòa cũng kiến nghị Bộ Công An, VKSND Tối cao tiếp tục làm rõ hành vi liên quan 13,4 triệu USD Vũ nhận của DAB bởi "có dấu hiệu tội phạm khác".
|
|
Cựu trung tá cảnh sát kinh tế Nguyễn Hồng Ánh. Ảnh: Hữu Khoa. |
Trước đó, đánh giá về hành vi của Trần Phương Bình, HĐXX cho rằng bị cáo gây ra hậu quả đặc biệt nghiêm trọng. Với vai trò là người chủ mưu, Bình chỉ đạo Nguyễn Thị Kim Xuyến, Nguyễn Thị Ái Lan... cùng thực hiện nhiều hành vi trái pháp luật gây thiệt hại cho DAB số tiền hơn 3.600 tỷ đồng nên cần phải xử lý nghiêm. Tuy nhiên, HĐXX cũng ghi nhận công lao, cống hiến của bị cáo cho DAB.
Từ những nhận định trên HĐXX tuyên phạt Trần Phương Bình 20 năm tù về tội Cố ý làm trái quy định của nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng, tù chung thân về tội Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản.
Bị cáo Nguyễn Thị Kim Xuyến (nguyên Phó tổng giám đốc DAB) là người giúp sức tích cực cho Bình dẫn đến thiệt hại 1.574 tỷ đồng. Ngoài ra bị cáo còn chiếm đoạt 40 tỷ đồng của nhà băng nên phải chịu trách nhiệm về số tiền này.
Các bị cáo nguyên là nhân viên của DAB do không được hưởng lợi ích, thực hiện hành vi phạm tội theo chỉ đạo của cấp trên, ăn năn hối hận... nên xem xét giảm nhẹ một phần hình phạt.
Đối với bị cáo Nguyễn Hồng Ánh (nguyên trung tá Công an TPHCM), tháng 1/2008 Trần Phương Bình phê duyệt cho Ánh vay 2.000 lượng vàng trong thời hạn 12 tháng. Một năm sau Ánh trả nợ gốc là 2.000 lượng vàng cho DAB nhưng thực chất hai bên chỉ làm thủ tục tất toán trên giấy tờ, đảo nợ thành khoản vay mới 2.000 lượng vàng tại DAB.
Đến 26/1/2010, Ánh chỉ trả được 100 lượng vàng nhưng ông Bình đồng ý để bị cáo nộp 32 tỷ đồng tiền tiết kiệm và được tất toán khoản vay 1.900 lượng vàng (tương đương 53 tỷ đồng).
"Hành vi ký khống hồ sơ tất toán của bị cáo Ánh có dấu hiệu của tội chiếm đoạt nhưng do giới hạn trong việc xét xử nên HĐXX chỉ xem xét trách nhiệm của bị cáo theo cáo trạng truy tố", tòa nêu.
Nguyên Trưởng phòng quản lý tài sản nợ của DAB Nguyễn Thị Thị Ái Lan lúc đầu kêu oan nhưng sau đó thừa nhận sai phạm dẫn đến việc Trần Phương Bình gây thiệt hại 820 tỷ đồng. Về cáo buộc tham gia chi lãi suất ngoài trái phép, kinh doanh ngoại hối Lan không thừa nhận, song HĐXX căn cứ lời khai của Trần Phương Bình và những người liên quan, xác định "có đủ cơ sở chứng minh bị cáo đã thực hiện hành vi".
|
|
Trần Phương Bình trước giờ tuyên án. Ảnh: Thành Nguyễn. |
Quá trính xét xử, ngoài Vũ kêu oan, hầu hết bị cáo đều thừa nhận sai phạm và xin tòa xem xét giảm nhẹ hình phạt.
Chủ tịch HĐQT Công ty Bắc Nam 79 khẳng định, 203 tỷ đồng bị cáo buộc chiếm đoạt là "vay cá nhân ông Bình", tức quan hệ dân sự. Vũ và ông Bình rất thân thiết nên thường mượn nhau hàng triệu USD. Cho đến lúc ông Bình bị bắt chưa từng đòi Vũ 203 tỷ nên chưa có cơ hội trả.
Theo đó, Vũ đã nhờ luật sư liên hệ gia đình nộp đủ số tiền này cho cơ quan thi hành án ngay khi phiên xét xử đang diễn ra. Ông ta cũng hứa trả cho DAB 13,4 triệu USD ngay khi phiên tòa kết thúc.
Ông Trần Phương Bình nhận tội, song thay đổi một số lời khai so với tại cơ quan điều tra. Điều này đang có lợi cho Vũ Nhôm.
Về phần mình, DAB yêu cầu ông Bình bồi thường hơn 3.600 tỷ đồng cùng 70.000 lượng vàng; liên đới trách nhiệm với Nguyễn Hồng Ánh (cựu cán bộ công an) bồi thường 1.200 lượng vàng và lãi phát sinh.
Ngoài ra, DAB cũng buộc các bị cáo khác phải trả lại tiền chiếm đoạt. Trong đó, phía nhà băng yêu cầu Vũ trực tiếp bồi thường 292 tỷ đồng gồm gốc lẫn lãi.
|
|
Các bị cáo tại tòa. Ảnh: Thành Nguyễn. |
Ông Bình và đồng phạm đã thực hiện hàng loạt sai phạm kéo dài trong 10 năm điều hành hoạt động của DAB. Trong phạm vi vụ án này, thiệt hại được xác định là hơn 3.600 tỷ đồng.
Cựu Tổng giám độc bị cáo buộc chiếm đoạt hơn 2.000 tỷ đồng, trong đó đã chuyển cho Vũ hơn 200 tỷ đồng qua việc ký khống hồ sơ mua bán cổ phần; mua giúp 13,4 triệu USD nhưng ông ta chưa trả lại cho DAB.
Hơn 1.500 tỷ đồng thiệt hại còn lại do ông Bình chỉ đạo cấp dưới xuất quỹ sai nguyên tắc chi lãi ngoài huy động vốn 470 tỷ, 385 tỷ kinh doanh ngoại hối, hơn 610 lượng vàng tài khoản, 53 tỷ đồng trong việc tất toán khống khoản vay 1.900 lượng vàng cho bị cáo Nguyễn Hồng Ánh (nguyên cán bộ Công an TP HCM).
|
|
Nguyễn Thị Kim Xuyến (nguyên Phó tổng giám đốc DAB) bị xác định cấu kết với ông Bình với vai trò đồng phạm tích cực. Ảnh: Thành Nguyễn. |
Ông Bình bị đề nghị mức án chung thân về tội Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản, 20 năm tù về tội Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng; tổng hình phạt là chung thân.
Vũ Nhôm bị đề nghị 15-17 năm tù về tội Lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản.
Hải Duyên
* Tiếp tục cập nhật.
