Một số công trình nhà vệ sinh công cộng với thiết kế kiến trúc hiện đại, đáp ứng được những xu hướng xã hội tiên tiến, cởi mở đang được thử nghiệm tại Trung Quốc.
Trong những năm gần đây, cùng với sự phát triển của đô thị là hàng loạt các công trình cộng đồng có những bước chuyển đổi nhanh chóng, trong đó bao gồm cả những công trình vệ sinh công cộng. Rất nhiều ý tưởng thiết kế chất lượng, độc đáo của các KTS được đưa ra, nhưng trong đó nổi bật và thu hút sự quan tâm lớn của người dân hơn cả là đề xuất biến các phòng vệ sinh công cộng thành nơi có thể tụ họp hoặc thậm chí là nơi lưu trú tạm thời.
Mặc dù quy mô của các nhà vệ sinh công cộng nhỏ hơn đáng kể so với bất kỳ công trình kiến trúc nào, nhưng các KTS đã vận dụng khả năng tuyệt vời của mình để sáng tạo ra những công trình tiện ích, phù hợp với bối cảnh xã hội đang thay đổi. Dưới đây là một số công trình nhà vệ sinh công cộng với thiết kế kiến trúc hiện đại, đáp ứng như xu hướng xã hội tiên tiến, đang được thử nghiệm tại Trung Quốc.
1. Công trình nhà vệ sinh nhằm tăng cường hòa nhập xã hội và bình đẳng giới
PP Garden là một công trình cải tạo nhà vệ sinh công cộng ở Bắc Kinh với nỗ lực biến căn vệ sinh trong một tòa nhà văn phòng chật hẹp và bừa bộn, âm u thành một không gian không phân biệt về giới tính.
Công trình cũng căn cứ vào bối cảnh văn hóa của Trung Quốc, nơi có những khu dân cư không có nhà vệ sinh riêng, vì vậy nhà vệ sinh công cộng thường được sử dụng làm nơi trò chuyện và giao lưu xã hội. Việc thiết kế các nhà vệ sinh công cộng cũng cần phải tuân thủ các giá trị của bình đẳng giới. Nghĩa là việc phân bổ thời gian, không gian và cơ sở vật chất phải bình đẳng giữa nam và nữ khi họ vào nhà vệ sinh.
Nắm được điều đó, KTS đã tiến hành thiết kế không gian nhà vệ sinh dành cho cả nam và nữ theo hướng “cởi mở” hơn. Nổi bật nhất là vách ngăn 2 khu vực của nam và nữ được thiết kế tích hợp cùng lúc hai mặt, trên bề mặt vách ngăn là những lỗ hở nhằm mục đích khuyến khích sự tương tác.
Hơn nữa, bức tường ngăn còn được lấp đầy bởi hàng trăm loại cây khác nhau để kích hoạt không gian. Mọi người đến đây có thể tự do sắp xếp lại vị trí của các cây và tự nhiên nói chuyện về cây xanh hay vô vàn những câu chuyện đời sống hàng ngày của họ.
Bên cạnh đó, các chức năng khác như: rửa tay, chải chuốt hay sấy khô đều được tích hợp vào vách ngăn cả hai bên.
2. Nhà vệ sinh công cộng cung cấp trải nghiệm tách biệt và khung cảnh không bị xáo trộn
Cắm trại đang trở thành một xu hướng phát triển sôi nổi trong giới trẻ thành thị ở Trung Quốc. Hoạt động này thường thu hút những gia đình và nhóm bạn bè có nhu cầu tìm kiếm không gian ngoại thành yên bình để quây quần thư giãn bên nhau dịp cuối tuần.
Bắt kịp xu thế mới, công viên cắm trại Tiankai nằm cách trung tâm Bắc Kinh khoảng 85km về phía Tây Nam đã được thiết kế là nơi cắm trại dành cho những người trẻ tuổi, đồng thời cũng được cải tạo nhằm tôn vinh vẻ đẹp cảnh quan. Và dĩ nhiên, khu vệ sinh công cộng dành cho nơi này cũng là một công trình được các KTS lưu tâm thiết kế với ý tưởng đem đến sự tiện ích, tối giản và đặc biệt giúp làm nổi bật lên cảnh quan của công viên.
Được biết, nhà vệ sinh công cộng nằm trên địa điểm này là một công trình có cơ sở hạ tầng nhỏ, phục vụ những nhu cầu cơ bản của du khách. Đồng thời, do bị ràng buộc bởi quy định của địa phương (đối với một khu đất trống không cho phép xây dựng cấu trúc hay tòa nhà có mái che), thiết kế nhà vệ sinh của nơi này khá tối giản và nguyên thủy chỉ với các bức tường được bao quanh.
Tuy nhiên, nhà vệ sinh này vẫn đáp ứng rất tốt những nhu cầu cơ bản để phục vụ du khách đến đây cắm trại. Có 4 khu vệ sinh được đặt ở những vị trí khác nhau trong khu vực rộng lớn của công viên, mỗi khu gồm 2 nhà vệ sinh, kết hợp với một quầy rửa và một băng ghế chờ. Tất cả được bố trí chu đáo để mọi người có thể thưởng ngoạn cảnh quan tuyệt đẹp của công viên trong khi rửa tay hoặc rửa rau, trái cây mà họ mang theo.
Đối với quầy rửa, công trình được thiết kế không hề có bồn rửa mà chỉ với một khối bê tông dày với độ dốc nhẹ trên bề mặt nhằm giúp thoát nước khi mọi người rửa tay. Ngoài ra, đá tự nhiên và đá cuội rải xung quanh được thu thập từ các địa điểm gần đó và bức tường đá cũng được chế tác bởi những người thợ địa phương. Những ống đồng đơn giản được uốn thành vòi nước. Các yếu tố cơ sở hạ tầng mini này nhằm mục đích trở thành những cấu trúc khiêm tốn phù hợp với cảnh quan, đồng thời chúng còn giúp đánh dấu một số điểm đến xung quanh công viên.
3. Nhà vệ sinh công cộng thiết lập mối quan hệ hài hòa với thiên nhiên
Nhà vệ sinh công cộng Nantou nằm trong khu rừng phía Tây Nam của giao lộ Shennen và đại lộ Nam Sơn, thành phố Thâm Quyến. Đây là khu vực có điều kiện tự nhiên khá đặc biệt với nhiều cây xanh cao lên tới 15m và cành dài 3m. Những cành, lá sum suê vào mùa hè, bao phủ mặt đất với những bóng râm khổng lồ, cung cấp bóng mát cho người đi bộ vào trong các trung tâm thành phố sầm uất.
Kế hoạch thiết kế của công trình vệ sinh công cộng này cần có 8 chỗ ngồi vệ sinh cho phụ nữ, 7 chỗ cho nam giới, một nhà vệ sinh dành cho người khuyết tật, một phòng chăm sóc em bé và một phòng quản lý. Vấn đề nằm ở chỗ nếu tất cả chức năng này cùng chứa trong một tòa nhà thì nhất định những cây xanh che phủ phải chặt bỏ để lấy diện tích.
Tuy nhiên, các KTS vẫn quyết định phải tìm cách bảo tồn cây xanh hiện có, càng nhiều càng tốt. Nên điều quan trọng lúc này là phải tích hợp cẩn thận cấu trúc công trình với cảnh quan tự nhiên hiện có. Như một giải pháp, các KTS đã kiểm tra khoảng trống giữa tán cây và mặt đất, sau đó tạo ra một con đường xanh với các ô nhà vệ sinh được chia nhỏ theo hình chiếc lá. Phần đầu cuống lá là lối đi vào, phần bụng rộng hơn tạo thành không gian vệ sinh.
4. Nhà vệ sinh công cộng được tái chế vật liệu cũ từ việc phá dỡ
Xuất phát điểm là một công trình vệ sinh công cộng cũ tại làng Zuzhai, thị trấn Tangkou, Khai Bình, sau khi phá dỡ, các KTS đã quyết định tái sử dụng các vật liệu cũ để tạo nên một công trình vệ sinh công cộng mới, với ý nghĩa giữ lại một chút kỷ niệm, truyền thống của mảnh đất nơi đây.
Khi lựa chọn và kết hợp vật liệu, KTS đã cố gắng tạo ra một hệ thống các mô-đun với một khung mới, chắc chắn, nhằm tạo điều kiện cho những viên gạch đã có phần hao mòn, không toàn vẹn từ công trình cũ được cùng sắp xếp kết hợp lại trở thành một thiết kế mới.
Khung của mô-đun được sử dụng một lồng thép kiên cố để tạo khung kết cấu cho gạch và ngói. Trong khung này, những viên gạch cũ lốm đốm được bảo quản sắp xếp cẩn thận như một phần dấu vết của lịch sử địa phương.
Và như vậy, nhà vệ sinh công cộng mới đã trở thành một công trình tái tạo từ việc phá bỏ và sắp xếp lại cái cũ, từ đó tạo nên cái mới mang tính vừa lưu truyền vừa tiếp nối.
Biên dịch | H.N (Nguồn: Archdaily)
XEM THÊM:
- Nhà vệ sinh trong suốt chống biến thái tại Nhật Bản
- Nhà vệ sinh in 3D tạo ra năng lượng ở Ấn Độ
- 10 ý tưởng thiết kế nhà vệ sinh công cộng độc đáo
