Khảo sát tại 12 ngân hàng thương mại, lãi suất vay mua nhà đang dao động trong khoảng từ 4,99%/năm đến 11,7%/năm. Trong đó, ngân hàng có mức vay thấp có thể kể đến MSB (4,99%/năm), PVcomBank (5%/năm) và TPBank (5,9%/năm). Tuy nhiên, thời gian hưởng lãi suất ưu đãi chỉ cố định mức lãi suất này trong 3 tháng đầu. Từ tháng thứ tư trở đi, ngân hàng sẽ áp dụng lãi suất thả nổi theo lãi suất thị trường. Các ngân hàng được khảo sát có lãi suất vay mua nhà từ 10%/năm trở lên gồm: Techcombank (10,59%/năm), VPBank (10%/năm), UOB (10,7%/năm), Woori Bank (10%/năm), Shinhan Bank (10,8%/năm), Hong Leong Bank (11,7%/năm).
Lãi suất cao khiến nhiều người có ý định mua nhà gặp khó.
Chị Trần Thị Thủy (Nam Từ Liêm, Hà Nội) cho biết, sau gần chục năm đi làm, hai vợ chồng chị tích lũy được 1,5 tỷ đồng, dự định vay 800 triệu đồng để mua căn hộ chung cư khoảng 2,3 tỷ đồng thuộc khu vực Hà Đông (Hà Nội).
Tuy nhiên, khi gặp nhân viên ngân hàng để tư vấn về thủ tục vay vốn, vợ chồng chị mới tá hỏa vì lãi vay lên tới 15%/năm. Điều đó có nghĩa là số tiền vay 800 triệu đồng mỗi tháng sẽ phải trả lãi 10 triệu đồng.
" Thu nhập của hai vợ chồng tôi cả tháng được hơn 20 triệu đồng, tiền lãi chiếm một nửa thu nhập, trong khi phải nuôi 2 đứa con ăn học, nên số tiền còn lại không đủ để chi tiêu hàng tháng ", chị Thủy nói.
Vì lãi suất quá cao, vợ chồng chị Thủy sau khi tính toán đã quyết định đi thuê nhà thay vì mua.
" Tiền thuê nhà mỗi tháng chỉ khoảng 6 - 7 triệu đồng, trong khi nếu gửi tiết kiệm 1,5 tỷ đồng, mỗi tháng tiền lãi cũng hơn 10 triệu đồng, dư sức để chúng tôi thuê nhà ở ", chị Thủy tính toán.
Lãi vay mua nhà tăng cao khiến nhiều người gặp khó. (Ảnh minh họa)
Giống chị Thủy, anh Đoàn Văn Tâm (Ba Đình, Hà Nội) cũng chấp nhận đi thuê nhà, thay vì mua vào giữa thời điểm lãi suất vay mua nhà cao ngất như hiện nay.
Anh Tâm chia sẻ, anh đã đi xem nhiều dự án cả mới lẫn cũ, nhưng vẫn khó tìm được căn hộ dưới 2 tỷ đồng ưng ý. Giá căn hộ ở dự án mới gần trung tâm một chút thì quá cao, còn căn hộ vừa tầm giá thì lại quá xa, không thuận tiện cho việc đi lại, học hành của con cái. Trong khi đó, căn hộ cũ giá cũng tăng nhưng chất lượng không tương xứng.
“ Vợ chồng tôi tài chính chỉ có tầm 2 tỷ đồng, muốn mua nhà ưng ý thì phải vay ngân hàng 500 - 700 triệu đồng. Tuy nhiên, với lãi suất vay lên tới 15%/năm như hiện nay thì việc trả lãi ngân hàng quá cao ”, anh Tâm nói.
Chính vì thế, anh Tâm quyết định gửi tiết kiệm 2 tỷ đồng và lấy tiền lãi để thuê nhà. " Tiền lãi hàng tháng được gần 15 triệu đồng, dư tiền để tôi thuê một căn chung cư để ở ”, anh Tâm cho hay.
Đưa ra lời khuyên cho khách hàng trong thời điểm lãi suất tăng cao, chuyên gia kinh tế Đinh Trọng Thịnh cho rằng, trong bối cảnh này, nếu đã đi vay, người mua sẽ chịu tác động tăng lãi suất theo hướng thả nổi. Vậy nên cần tính toán cân đối chi tiêu, xem xét khả năng thanh toán của bản thân, phải tính đến khả năng nếu không trả được nợ có thể bị bán giải chấp tài sản. Phải ưu tiên nghĩa vụ trả nợ lên hàng đầu và tính chuyện thanh khoản bớt các khoản đầu tư kém để tái cấu trúc dòng tiền tập trung vào các tài sản có tính thanh khoản cao để tránh rủi ro.
Với người có ý định mua nhà trả góp, cần phải tính toán lãi suất về lâu dài, không để vượt quá năng lực tài chính của mình. Ngoài ra, việc lãi suất cho vay tăng có thể tác động đến chi phí phát triển và khiến giá nhà tăng theo trong thời gian tới.
Còn TS Đinh Thế Hiển khuyến cáo người có nhu cầu mua nhà thật sự cần chuẩn bị tài chính và chấp nhận lãi suất tăng thêm 1-2 điểm %/năm để không thấy áp lực lớn. Bởi lẽ, vay mua nhà thường thời hạn dài 10-20 năm nên lãi suất tăng ở thời điểm này nhưng sẽ ổn định trong 1-2 năm tới. Riêng với những người thật sự chưa bức xúc về nhà ở và chưa nhất thiết phải vay bây giờ thì không nên vội để tránh việc trả lãi suất cao.
Phó tổng giám đốc batdongsan.com Nguyễn Quốc Anh cũng cho rằng, người mua nhà nên cân đối tài chính để xem nên mua hay thuê. Lãi suất tăng cao là yếu tố quan trọng quyết định tới việc có mua hoặc mua được nhà hay không. Hơn nữa thị trường đang có nhiều yếu tố bất định, việc tiếp cận khoản vay không dễ dàng, hoặc chi phí lãi vay cao nên việc thay vì mua thì tạm thuê cũng đáng để suy nghĩ.
“ Nói như thế không có nghĩa việc người dân có nhà không quan trọng, nhưng cần sắp xếp thứ tự sao cho phù hợp với khả năng tài chính của mình ”, chuyên gia này bày tỏ.
Các chuyên gia đều cho rằng, người vay mua nhà chỉ nên dành tối đa 40% tổng thu nhập hàng tháng cho nhà ở để đảm bảo chi phí cho những nhu cầu cơ bản khác. Việc trả lãi gốc hàng tháng nếu không lên kế hoạch kỹ lưỡng và hợp lý có thể tạo ra gánh nặng tài chính và áp lực lớn cho cuộc sống.
