Lúc đầu, Liu nghĩ vì các gia đình sợ Covid-19 nên chưa cho con đi học, nhưng ngay cả khi Trung Quốc dỡ bỏ các biện pháp phòng dịch cứng rắn vào cuối năm ngoái, số trẻ đến trường vẫn không được cải thiện.
"Chẳng có trẻ đi học", Liu nói.
Vì đã đầu tư vài triệu nhân dân tệ vào ngôi trường này và vẫn chưa hòa vốn, Liu đối mặt với tình trạng kiệt quệ tài chính. Liu cho biết đang cân nhắc đóng cửa trường.
Tại Trung Quốc, trường mẫu giáo tư nhân, chiếm hơn một nửa số trường ở bậc mầm non, đang phải vật lộn tuyển sinh. Nguyên nhân được cho là do tỷ lệ sinh giảm. Từ năm 2016 đến cuối 2022, số trẻ sơ sinh của Trung Quốc giảm gần một nửa, từ 18,9 xuống 9,5 triệu trẻ, mức thấp nhất từ năm 1949. Bộ Giáo dục nước này cho biết số trường mẫu giáo tư nhân và số trẻ giảm đều từ năm 2021 đến nay.
Ngay tại các thành phố đông dân nhất Trung Quốc, các trường mẫu giáo tư nhân cũng bị ảnh hưởng. Lucy Wang, bà mẹ hai con sống tại Thượng Hải, nhận thấy sự khác biệt về số lượng trẻ tại trường mẫu giáo của con. "Trong giai đoạn 2015-2018 khi con trai tôi học ở đó, có bảy lớp học. Nhưng đến khi con gái út vào trường năm 2021, trường chỉ còn bốn lớp, sĩ số từng lớp cũng giảm", bà Wang nói.
Trẻ mẫu giáo tại Trung Quốc. Ảnh: Tân hoa xã
Theo một báo cáo được Viện Nghiên cứu Giáo dục Sunglory công bố cuối năm ngoái, do số học sinh giảm, ước tính 30-50% trường mẫu giáo hoạt động vào đầu thập kỷ này sẽ ngưng hoạt động vào năm 2030. Giáo sư Yuan Xin, chuyên gia nhân khẩu học tại trường Kinh tế, Đại học Nam Khai, cho biết bất chấp những chính sách khuyến khích sinh con trong vài năm qua, tỷ lệ sinh vẫn giảm và việc đảo ngược xu hướng này rất khó khăn.
Từ năm 2016, Trung Quốc bỏ chính sách một con, rồi cho phép một gia đình có thể sinh tối đa ba con vào năm 2021. Các chính quyền địa phương dành một loạt ưu đãi, gồm kéo dài thời gian nghỉ thai sản, thưởng tiền mặt cho các gia đình sinh con thứ hai và ba.
Tuy nhiên, giáo sư Yuan cho rằng chi phí nuôi con ngày càng tăng, giá nhà cao. Trình độ học vấn cùng tư tưởng "tự giải phóng" của nữ giới cũng được cải thiện. Tất cả điều này khiến tỷ lệ sinh thấp hơn, và các trường mẫu giáo tư thục nói riêng và nền giáo dục tư nhân đang phải chịu tác động trực tiếp từ thực trạng này.
Xiong Bingqi, Giám đốc Viện Nghiên cứu Giáo dục thế kỷ 21, cảnh báo việc đóng cửa các trường mẫu giáo trên quy mô lớn là không thể tránh khỏi, nếu tỷ lệ giáo viên/học sinh không thay đổi. Xa hơn, điều tương tự cũng sẽ xảy ra với các trường đại học và cao đẳng.
Dù vậy, ông Xiong cho rằng có thể tận dụng điều này để cải thiện chất lượng giáo dục. Theo ông, tỷ lệ giáo viên/học sinh của Trung Quốc là 1/15, trong khi các nước phát triển thường chỉ nằm trong khoảng 1/10 đến 1/5, nghĩa là một giáo viên chỉ phụ trách 5-10 học sinh. Việc quản lý ít học sinh giúp sự tương tác giữa người dạy và học tốt hơn, từ đó nâng cao chất lượng giáo dục.
Điều này cũng đúng với các trường đại học. "Chúng tôi chứng kiến nhiều đại học có lớp lên tới 100-200 sinh viên. Đây là một trong những vấn đề chính đằng sau chất lượng giảng dạy thấp", ông nói.
Theo ông Xiong, để làm được điều này, chính phủ phải tăng hỗ trợ tài chính cho các trường mẫu giáo. Cô Yan Suyan, hiệu trưởng trường mẫu giáo thực nghiệm Huana ở Baoding, tỉnh Hà Bắc, đồng ý rằng tỷ lệ sinh giảm cũng mang đến cơ hội cho các dịch vụ giáo dục. "Một lượng lớn trường mẫu giáo sẽ biến mất sau 3-5 năm nữa, và những ai muốn tồn tại phải nâng cao năng lực cạnh tranh của mình", cô Yan nói.
Nhưng đối với Liu, chủ trường mẫu giáo tại Quảng Tây, ưu tiên hiện tại của anh là kiểm soát chi phí. "Bây giờ, tôi không dám mua thêm bất kỳ thiết bị nào nữa. Tôi sẽ đóng cửa trường nếu tình hình không được cải thiện trong năm nay", Liu nói.
Thanh Hằng (Theo SCMP)
