Những ngày này, thầy Nguyễn Duy Trình, giáo viên thể chất trường Tiểu học Hùng Thành thường tất bật sau giờ dạy để hoàn thiện ngôi nhà mới. Nhiều năm qua, gia đình ba thế hệ của thầy sống trong căn nhà cấp bốn chật chội, trời mưa dột phải mang chậu ra hứng. Nhà xuống cấp, con cái đã lớn, cần không gian riêng nên năm nay, thầy Trình vay 400 triệu đồng từ một chương trình hỗ trợ và mượn thêm người thân, bạn bè để cất một căn nhà nhỏ.
"Vay nhưng tôi cũng lo lấy đâu để trả. Vay trong 15 năm, mỗi tháng trả 2 triệu đồng, coi như hết lương", thầy Trình nhẩm tính. Thầy là giáo viên hợp đồng đã gần 20 năm qua.
Thầy giáo Nguyễn Duy Trình. Ảnh: Tiến Hùng
Năm 2004, sau khi tốt nghiệp Cao đẳng Thể dục Thể thao Đà Nẵng, thầy Trình về quê, xin dạy hợp đồng cho trường Tiểu học Hùng Thành, huyện Yên Thành, với mức lương khoảng 200.000 đồng một tháng. Bố là thương binh, mẹ lại thường xuyên bệnh tật, cuộc sống gia đình dựa chủ yếu vào 5 sào ruộng kèm khoản trợ cấp của bố, cả nhà đặt nhiều hy vọng vào cậu con trai được ăn học đàng hoàng.
Nhưng từ lúc thầy Trình đi làm, cuộc sống không cải thiện là bao khi tiền lương hàng tháng quá ít ỏi, nhiều năm không được vào biên chế. Sau khi lập gia đình rồi lần lượt hai đứa con ra đời, vợ chồng thầy Trình càng thêm vất vả. Vợ thầy là giáo viên mầm non, sức khỏe yếu nên không làm thêm được công việc gì. Trong khi đó, đồng lương của thầy gần 20 năm qua lên được mức 290.000 đồng, rồi 340.000 đồng và giờ được khoảng 2,6 triệu đồng mỗi tháng.
"Cũng may nhà cấy được lúa, nuôi thêm lợn, gà và trồng ít rau nên không lo cái ăn hàng ngày", thầy Trình nói, cho biết bao năm qua, thầy phải làm nhiều công việc để có "đồng ra đồng vào". Ngoài giờ lên lớp, thầy đi lắp đặt và sữa chữa điện nước. Mùa hè, thầy nhận dạy bơi, bóng chuyền, khai thác tràm hay đi phụ hồ. Tiền công mỗi ngày khoảng 300.000 đồng, tùy công việc. "Ai thuê gì tôi làm nấy. Tiền công đi làm mấy tháng hè hơn tiền lương cả năm nhưng công việc chỉ mang tính thời vụ, không đều", thầy giáo 44 tuổi cho hay.
Nhớ lại những ngày đầu đi phụ hồ, thầy giáo trẻ mặc cảm, ngại nếu đồng nghiệp và phụ huynh vô tình trông thấy. Nhưng rồi cuộc sống thiếu trước hụt sau khiến thầy phải gạt bỏ sĩ diện sang một bên, tự động viên mình vừa làm thêm, vừa cố gắng hoàn thành công việc ở trường. Thầy có nhiều năm làm bí thư đoàn trường, tích cực tham gia các hoạt động và nhận nhiều giấy khen, bằng khen các cấp. Để có hy vọng vào biên chế, thầy Trình cũng tranh thủ học lên trình độ đại học. Mỗi khi có đợt tuyển dụng, thầy đều làm hồ sơ thi tuyển với mong mỏi năm nay sẽ "đến lượt mình". Nhưng chờ đợi cả thanh xuân, đến giờ thầy Trình vẫn chỉ là giáo viên hợp đồng.
Buồn và thất vọng, thầy Trình từng nhiều lần định bỏ việc để đi xuất khẩu lao động Hàn Quốc. Người thân cũng động viên tìm việc khác có thu nhập tốt hơn. Thế nhưng, chỉ cần đứng trước học sinh mỗi giờ lên lớp, thầy Trình dường như quên hết mọi nỗi lo âu.
"Bên ngoài lớp học, tôi có thể là một phụ hồ, thợ điện nhưng khi đứng trên bục giảng, tôi hãnh diện là một người thầy", thầy Trình nói.
Thầy Trình trong một giờ học với học sinh lớp 2, trường Tiểu học Hùng Thành, huyện Yên Thành, Nghệ An, sáng 17/11. Ảnh: Nhân vật cung cấp
Cô Nguyễn Thị Nga, Hiệu trưởng trường Tiểu học Hùng Thành, cho biết thầy Trình được đồng nghiệp và học sinh yêu mến vì sự nhiệt tình và yêu nghề. "Ai cũng muốn thầy Trình được biên chế. Xác định theo nghề và có nguyện vọng đứng trong hàng ngũ biên chế nên thầy chịu thiệt thòi để bám trụ đến giờ", cô Nga nói.
Cô Nga cho hay thầy Trình là giáo viên hợp đồng nhưng có định mức 23 tiết mỗi tuần giống như các giáo viên biên chế khác. Trong khi đó, lương giáo viên biên chế cao hơn nhiều và còn được hưởng một số khoản tiền phụ cấp. Hiện ở trường Hùng Thành còn 5 giáo viên hợp đồng lâu năm, nhưng thầy Trình là lâu nhất. Đợt xét đặc cách giáo viên hợp đồng của huyện hồi tháng 6 vừa qua, dù có 5 chỉ tiêu giáo viên thể dục cấp tiểu học, thầy Trình một lần nữa không trúng tuyển.
Theo ông Trần Xuân Tĩnh, Trưởng phòng Giáo dục huyện Yên Thành, số giáo viên hợp đồng của huyện chủ yếu là hợp đồng 06, 09 ở mầm non. Mới đây, trung ương bổ sung cho Nghệ An 2.820 biên chế giáo viên công lập năm học 2022 - 2023 và số giáo viên diện hợp đồng 06, 09 được ưu tiên đợt này.
"Chúng tôi cũng đang xin chỉ tiêu của Sở Nội vụ để ưu tiên những trường hợp hợp đồng lâu năm, có nhiều cống hiến cho giáo dục như thầy Trình. Huyện cũng chỉ còn vài chục trường hợp như vậy nữa thôi", ông Tĩnh nói.
Sang năm, con gái lớn thi đại học, lương một tháng khoảng 9 triệu đồng của hai vợ chồng thầy Trình không đủ để vừa trả nợ, vừa chu cấp nếu con học ở Hà Nội hay TP HCM. Thời điểm này, nghỉ việc để làm công nhân hay đi xuất khẩu lao động đều rất khó vì thầy Trình đã luống tuổi.
Mong ước lớn nhất bây giờ của thầy là được vào biên chế, bởi ngoài sự ghi nhận những cố gắng về chuyên môn, đó còn là sự giải tỏa về tâm lý sau gần 20 năm "mang danh giáo viên hợp đồng huyện". Nhưng, thầy Trình cũng tính nếu hết năm nay không vào biên chế được nữa, thầy sẽ nghỉ. "Con học ở đâu, tôi sẽ đi theo tới đó, xin việc làm để kiếm tiền nuôi con ăn học", thầy Trình cho biết.
Bình Minh
