Tại lễ khai khóa 2025 của Đại học Quốc gia TP HCM ngày 25/10, TS Nguyễn Thanh Mỹ, Chủ tịch Hội đồng quản trị Tập đoàn Mỹ Lan, cho rằng thành công là cảm giác thỏa mãn và an vui khi một người kiên trì, nỗ lực biến ước mơ thành sự thật và đạt mục tiêu đề ra, dù rất nhỏ.
Nhìn lại cuộc đời mình, từ một cậu bé bán mỳ, bán kem đến ông chủ doanh nghiệp có doanh thu hàng trăm triệu đô la, sở hữu hơn 700 bằng sáng chế, ông Mỹ tin mình đã thành công và hạnh phúc, viên mãn ở tuổi 60.
Theo ông, thành công được tạo nên từ 8 yếu tố: sức khỏe, tư duy đúng, nỗ lực, tri thức, kiên trì, cơ hội, may mắn và hoàn cảnh. TS Mỹ nói sức khỏe rất quan trọng vì không có nó, con người có tài giỏi đến đâu cũng không có cơ hội tạo nên thành công. Tư duy đúng là biết đặt mục tiêu đúng, phù hợp với bản thân để cố gắng theo đuổi.
Tri thức và sự nỗ lực là hai yếu tố quyết định, chiếm tỷ lệ lớn nhất tạo nên thành công. Tri thức là vốn hiểu biết từ những trải nghiệm, kiến thức thu nhặt được trong cuộc sống. TS Mỹ cho rằng khi có nhiều điều kiện thuận lợi mà không chủ động, nỗ lực thực hiện thì chỉ mãi dậm chân tại chỗ. Quá trình thực hiện ước mơ, con người phải kiên trì, một lần bỏ cuộc sẽ dễ thành thói quen, khó làm nên việc lớn.
Còn lại, cơ hội, may mắn, hoàn cảnh là những yếu tố ngẫu nhiên bên ngoài, tạo ra những lợi thế ban đầu nhưng không ảnh hưởng nhiều đến kết quả cuối cùng.
Công thức tạo nên thành công từ 8 yếu tố của TS Nguyễn Thanh Mỹ. Ảnh: Lệ Nguyễn
TS Mỹ kể sinh ra trong gia đình nghèo ở làng Thanh Mỹ, tỉnh Trà Vinh cũ (nay là Vĩnh Long). Thuở nhỏ, ông bán bánh mỳ, bán kem phụ mẹ nuôi 4 em. Đến nay, ông vẫn còn nhớ rõ câu nói của mẹ, là động lực để đi học: "Ráng học đi, mai mốt làm ông làm cha người ta cho bớt khổ".
"Ngày báo tin đỗ Tú tài (tương đương tốt nghiệp THPT), nhìn mẹ khóc, tôi thấy thỏa mãn. Đó là thành công, hạnh phúc đầu đời mà đến nay tôi vẫn xúc động khi nhớ lại", TS Mỹ nói.
Năm 1974, ông đỗ vào ngành Hóa hữu cơ, trường Đại học Bách khoa TP HCM. Gia đình quá nghèo, ông phải làm đủ nghề để có tiền đi học, từ lơ xe đến bán đồ ở chợ trời, đá bóng thuê.
Sau khi ra trường, không tìm được việc làm theo chuyên môn, ông đành xin vào đá bóng tại một xí nghiệp nhựa.
"Học ngành này, làm nghề nọ là điều bình thường, các em không cần phải buồn hay thất vọng", TS Mỹ chia sẻ với sinh viên.
Sau nhiều cơ duyên, ông sang Canada cùng người quen và "bắt đầu lại cuộc đời từ bồn rửa chén" vào năm 1979. Ông làm rửa chén đến phụ bếp rồi đứng bếp chính để kiếm tiền gửi về lo cho gia đình.
TS Mỹ kể một buổi chiều, khi đang đứng cắt thịt bò trong bếp, một cô gái người Việt hỏi ước mơ lớn nhất của ông. Chàng thanh niên nói "Ngày nào đó sẽ về lại quê, xây nhà xưởng, tạo công ăn việc làm, giúp người dân trong làng có cuộc sống ấm no". Cả bếp lặng im, rồi có người chợt nói "Nổ quá mày ơi", còn cô bạn kia cười hỏi lại: "Anh có biết anh đang làm bếp không?". Ông trả lời là biết, nhưng đó là ước mơ của mình.
Ông và cô bạn đó sau này yêu nhau và kết hôn. Ngày xin cưới, bố mẹ vợ nói chỉ gả con gái khi ông có bằng đại học. Vì thế, mục tiêu đi học lại ở xứ người của ông là để cưới vợ.
Sau một thời gian học bổ túc tiếng Anh và 6 môn dự bị, ông vào Đại học Concordia năm 1984. Đến cuối năm 1990, ông hoàn thành cả cử nhân, thạc sĩ, tiến sĩ rồi bắt đầu làm việc ở Trung tâm khoa học vật liệu và năng lượng Canada.
TS Mỹ kể thời đi học, mỗi ngày, ông có mặt ở trường từ 8h20, tập trung hết sức để nghe thầy giảng và ghi nhớ. Buổi chiều, ông làm ở phòng thí nghiệm rồi tranh thủ làm phục vụ ở nhà hàng từ 17h. Công việc kết thúc lúc 1h hôm sau, ông về nhà lại viết báo cáo thí nghiệm đến 4h mới được ngủ.
"Biệt danh của tôi lúc đó là 'Mỹ mắt đỏ' vì thiếu ngủ quá, mắt lúc nào cũng đỏ quạch, gian khổ nhưng rất hạnh phúc khi có 3 tấm bằng trong tay", ông chia sẻ.
TS Nguyễn Thanh Mỹ chia sẻ với sinh viên tại lễ khai khóa Đại học Quốc gia TP HCM, sáng 25/10.. Ảnh: VNUHCM
Trên chuyến bay về thăm quê năm 1997, ông quyết tâm khởi nghiệp để có tiền thực hiện ước mơ năm xưa. TS Mỹ thành lập công ty American Dye Source (ADS) năm 42 tuổi. Sau khi lập công ty, ông nghiên cứu công nghệ bản in Offset kỹ thuật số, thu 300 triệu USD trong 20 năm (2000-2020) từ cho thuê bản quyền. Tiếp đó, sáng chế công nghệ mực in 3D mang lại cho TS Mỹ 1,25 triệu USD bán bản quyền năm 2000. Đây chỉ là hai trong hơn 700 bằng sáng chế trong suốt sự nghiệp của ông.
Hành trình trở về quê nhà của ông bắt đầu từ năm 2004 khi thành lập Tập đoàn Mỹ Lan - công ty công nghệ cao đầu tiên của tỉnh Trà Vinh, tạo công ăn việc làm cho bà con ở quê. Từ đó đến nay, TS Mỹ đã sáng lập và đồng sáng lập 14 doanh nghiệp công nghệ cao.
Để giúp đỡ học sinh, sinh viên, ông lập quỹ Nguyễn Thanh Mỹ tài trợ hơn 62,5 tỷ đồng cho các hoạt động học bổng, xây dựng cơ sở vật chất và chăm sóc sức khỏe cộng đồng.
Khi sinh viên hỏi về những thất bại và bài học trong cuộc đời, TS Mỹ thẳng thắn khuyên nên bỏ từ này ra khỏi từ điển.
"Chú không đồng ý câu thất bại là mẹ thành công, nhất là với những người làm doanh nghiệp. Chú không bao giờ nghĩ mình thất bại, chỉ là làm chưa tốt, chưa kiên trì, nỗ lực, lần sau mình sẽ làm tốt hơn", ông chia sẻ.
Lệ Nguyễn
