Nếu hiện tại có một bộ phim nào ở Trung Quốc đạt rating 4 - 5% đã đủ để trở thành hiện tượng, thì hơn 40 năm trước, một tác phẩm truyền hình chỉ vỏn vẹn 9 tập đã lập nên kỳ tích gần như không tưởng với rating cao tới 99%. Bộ phim đó chính là Địch Doanh Thập Bát Niên, kiệt tác truyền hình đầu tiên của Trung Quốc, mở ra một kỷ nguyên mới cho nghệ thuật phim bộ nước này.
Ra mắt vào năm 1981, Địch Doanh Thập Bát Niên được coi là bộ phim truyền hình dài tập đầu tiên do Trung Quốc đại lục sản xuất. Dưới bàn tay đạo diễn Vương Phù Lâm, cùng sự góp mặt của dàn diễn viên khi ấy còn ít tên tuổi như Trương Liên Văn, Trương Giáp Điền, Lý Trung, Lưu Vũ, tác phẩm không chỉ thành công ngoài mong đợi mà còn đặt nền móng cho cả một nền công nghiệp phim truyền hình nở rộ sau này.
Phim lấy bối cảnh những năm 1930 - 1940, thời kỳ chiến tranh đầy gian khổ. Câu chuyện xoay quanh một chiến sĩ kiên trung, phải hoạt động bí mật suốt 18 năm trong lòng địch, trải qua vô số hiểm nguy, thử thách và những cuộc đấu trí căng thẳng. Thay vì chỉ đơn thuần ca ngợi chủ nghĩa anh hùng, bộ phim khéo léo lồng ghép chất kịch tính, yếu tố trinh thám và không khí hồi hộp khiến khán giả dõi theo từng tập không rời mắt.
Điều đặc biệt là Địch Doanh Thập Bát Niên không kéo dài lê thê như nhiều phim lịch sử về sau. Chỉ trong 9 tập, phim đã khắc họa trọn vẹn hành trình gian nan, từ sự trưởng thành của nhân vật chính cho đến những mất mát, hi sinh của đồng đội. Mỗi tập phim đều có cao trào, đều gợi lên cảm xúc mạnh mẽ và đọng lại trong lòng người xem sự khâm phục, tự hào. Nhiều khán giả lớn tuổi tại Trung Quốc vẫn còn nhớ rõ cảm giác cả gia đình quây quần trước màn hình nhỏ để theo dõi, từng khoảnh khắc như sống cùng nhân vật, nín thở chờ đợi cái kết.
Không chỉ nội dung, phần âm nhạc cũng góp công lớn vào thành công của Địch Doanh Thập Bát Niên. Ca khúc chủ đề Bình Minh Phía Trước vang lên đã trở thành bài hát quốc dân, gắn liền với ký ức một thế hệ. Giai điệu hùng tráng, ca từ đầy niềm tin vào tương lai đã tiếp thêm sức mạnh tinh thần cho khán giả thời bấy giờ. Thậm chí, suốt nhiều năm sau khi phim kết thúc, Bình Minh Phía Trước vẫn thường xuyên được vang lên trong các sự kiện trọng đại.
Với thành công vang dội, Địch Doanh Thập Bát Niên đã đạt tỷ lệ người xem cao chưa từng có trong lịch sử: 99%. Con số này không chỉ là kỷ lục bất khả xâm phạm, mà còn chứng minh sức hút khủng khiếp của một bộ phim đầu tiên khai mở cho truyền hình Trung Quốc. Từ đó, truyền hình không còn bị xem là thứ yếu so với điện ảnh, mà trở thành phương tiện giải trí chính, nuôi dưỡng ký ức của nhiều thế hệ.
Ngày nay, giữa vô số bom tấn truyền hình dài hàng chục, thậm chí hàng trăm tập, khán giả vẫn thường nhắc lại Địch Doanh Thập Bát Niên như một tượng đài. Phim không cần dàn sao đình đám, không cần kỹ xảo hào nhoáng, nhưng vẫn đủ khiến hàng trăm triệu người say mê. Thành công ấy cho thấy sức mạnh lớn nhất của nghệ thuật nằm ở kịch bản chặt chẽ, nhân vật có chiều sâu và cảm xúc chân thực.
Hơn 40 năm đã trôi qua, vẫn chưa có bộ phim nào ở Trung Quốc tái lập kỳ tích rating 99%. Địch Doanh Thập Bát Niên vì thế không chỉ là một tác phẩm truyền hình, mà còn là một phần ký ức tập thể, minh chứng cho giai đoạn sơ khai nhưng rực rỡ của truyền hình Hoa ngữ. Và với nhiều người, đây chính là tuyệt tác mà cả trăm năm sau cũng khó lòng xuất hiện lần thứ hai.
Từng có nhiều phiên bản làm mới từ bộ phim nhưng không phiên bản nào thay thế được tượng đài
