Đạo diễn, hoạ sĩ Trịnh Lâm Tùng - “Gã lập dị” của phim hoạt hình Việt

Họa sĩ, đạo diễn Trịnh Lâm Tùng là cái tên quá đỗi quen thuộc đối với phim hoạt hình Việt Nam. Những người thương quý thì vẫn bảo anh là một "gã đạo diễn "dị biệt"", luôn khát khao, nhiệt huyết, sống hết mình, dám nghĩ, dám làm, dám đổi mới và sáng tạo.

Anh là một trong những đạo diễn trẻ nhận được rất nhiều giải thưởng điện ảnh, cũng như tại các Liên hoan phim. Cá nhân anh cảm nhận ra sao về sự quan tâm của khán giả với phim hoạt hình Việt hiện nay?

Trong mọi loại hình nghệ thuật, điện ảnh là một loại hình sáng tạo cao nhất bằng sức mạnh đoàn kết. Tôi nghĩ với chất lượng phim hoạt hình ngày một nâng cao và đặc biệt với sự tham gia của nhiều đơn vị sản xuất, truyền thông thì phim hoạt hình Việt Nam đang dần tạo được vị trí tốt hơn trong lòng khán giả. Bằng sự yêu nghề, luôn lăn xả với công việc và không ngừng học hỏi, với tôi, mỗi giải thưởng là sự khích lệ trên con đường đã chọn, bởi tôi vẫn còn phải học nhiều từ cuộc sống, từ những bậc đàn anh đi trước trong nghề.

Theo đuổi hoạt hình từ năm 2003, đến nay cũng đã gần 20 năm. Trong suốt quá trình làm nghề để có dấu ấn với sự nghiệp anh đã khẳng định tên tuổi của mình thế nào? Bằng sức trẻ, cách làm phim của anh có gì khác so với những thế hệ trước?

Nói tới dấu ấn làm nghề, điều này với tôi rất quan trọng. Tôi trưởng thành là một họa sĩ, trước khi làm đạo diễn tôi kinh qua rất nhiều khâu, từ họa sĩ trợ lý, họa sĩ diễn xuất cho đến họa sĩ chính. Nên tôi có kinh nghiệm khá chắc quy trình khi vào nghề. Qua quá trình làm nghề cộng thêm sự học hỏi từ các thế hệ trước, thì kim chỉ nam làm nghề là luôn phải cập nhật xu thế của thời đại nhưng không làm mất đi màu sắc Việt.

Tôi giữ trong các tác phẩm là đời sống sinh hoạt của con người và những gì thuộc về tự nhiên. Đặc biệt, khi đưa hoạt hình dưới hình thức phim 3D, với tính năng uyển chuyển, chất biểu đạt tốt trong từng góc máy, tôi luôn ý thức giữ bản sắc Việt được chắp cánh bằng công nghệ hiện đại.

Điều gì ở thể loại phim này đã khiến anh luôn "lao tâm khổ tứ" và đến nay vẫn còn đau đáu đam mê?

Sự lao tâm khổ tứ đối với tôi không giống người bình thường. Mà là cả một quãng thời gian dài "kiếm ăn" từ việc đục bia mộ khắc tên người đã mất đến rửa bát thuê để tiếp tục học. Hạnh phúc vỡ oà khi tôi tốt nghiệp và có một công việc để làm. Đến khi tôi lập gia đình, trong căn nhà nhỏ đi thuê, tôi hầu như thức trắng đêm để làm việc. Để con có giấc ngủ sâu, tôi thường xuyên ăn cơm nguội không dám quay lò vi sóng vì sợ tiếng động. Tôi đến với thế giới truyện tranh, thế giới hoạt hình từ thực tế trần trụi như vậy. Và rồi đam mê, và gắn bó, keo sơn như một duyên nợ không dễ dàng cắt nghĩa.

Bên cạnh công việc của một họa sĩ, đạo diễn anh còn là một người thầy? Một người thầy "dị" và có phương pháp dạy không giống ai? Anh đã truyền lại những bài học kinh nghiệm gì?

Đúng vậy. Họ nói tôi "dị" cũng không ngoa. Tôi rất ít và hầu như không dùng đến giáo trình. Đây là một cách dạy rất mệt cho giảng viên nhưng tôi hoàn toàn tự tin. Khi đi dạy, điều đầu tiên tôi cần quan tâm là tâm lý của sinh viên, muốn biết lý do tại sao các em có mặt trong ngôi trường này, muốn các em kể về câu chuyện của cuộc đời mình. Bởi tác phẩm của các em sẽ luôn bị ảnh hưởng từ đời sống, đôi khi kịch bản phim sau này lại chính là thân phận của các em. Kỳ tích không thể tự nhiên xuất hiện, nó cần rất nhiều nỗ lực, rất nhiều mồ hôi, nước mắt, đam mê và cả tài năng nữa. Nhưng hãy là một người bình thường và nếu có làm thầy thì hãy là thầy tử tế.

Đạo diễn Trịnh Lâm Tùng (trái) đoạt giải Nhì phim ngắn Màn ảnh xanh lần thứ nhất

Với bước chuyển mình của điện ảnh chung đặc biệt là thể loại phim hoạt hình. Trong thời gian tới anh muốn gây dựng một thương hiệu thế nào để chuyển mình đối với thể loại này? Anh có những mong muốn chia sẻ gì trong tương lai?

Tôi không định hướng xây dựng thương hiệu cá nhân. Tôi muốn tạo cầu nối lan tỏa nhiều hơn giữa các đơn vị doanh nghiệp quốc doanh Nhà nước tại châu Á như Nhật Bản hoặc Hàn Quốc. Xét thực tế những nền điện ảnh lớn như Nhật Bản, Hàn Quốc họ có nền điện ảnh rất phát triển, mảng hoạt hình cũng chiếm tỉ trọng lớn. Hoàn toàn là mảng hoạt hình đã nâng cao chất lượng đời sống cũng như thu hút được lượng khán giả ở mọi lứa tuổi.

Tín hiệu đáng mừng cho hoạt hình Việt Nam, đó chính là dựa trên các nền tảng số để nhanh chóng đưa hoạt hình đến với khán giả trong và ngoài nước. Chúng ta có thể tự hào nói rằng, người Việt hoàn toàn tự tin sánh vai với các nước về mảng sản xuất phim hoạt hình. Một đạo diễn hoạt hình như tôi bây giờ mong muốn có được một môi trường làm việc chuyên nghiệp, được học tập giao lưu với những nền điện ảnh thế giới (cụ thể là thể loại hoạt hình). Tôi luôn cần sự đồng hành hỗ trợ của tất cả mọi người. Quan trọng nhất để làm phim vẫn là nguồn vốn, tôi vẫn tìm kiếm điều đó từ các nhà đầu tư tin vào những điều tôi đang làm.

Xin cảm ơn anh!

* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!