Giữa nhịp sống hối hả của thành phố, có người chọn con đường ngược lại: Quay về nơi chôn nhau cắt rốn. Sáu năm trước, anh Hạng Huệ Bân - một ông bố đơn thân bỏ lại công việc thiết kế và nhiếp ảnh thương mại ở Thâm Quyến (Trung Quốc), đưa hai con về làng cổ Bồi Điền, Phúc Kiến.
Ở ngôi làng Hakka hơn 800 năm tuổi chỉ còn lại người già, anh thuê 34 mẫu rừng để bảo tồn dược liệu, khôi phục 35 mẫu ruộng bậc thang, trồng giống lúa cổ, dựng lại ngôi nhà truyền thống, mở bảo tàng mỹ thuật và tạo nên một cộng đồng "tân cư dân" giữa miền quê. Cuộc sống nơi đây không chỉ là thơ mộng ruộng đồng mà còn là trách nhiệm gìn giữ nghề của cha ông và cho con một tuổi thơ gắn với thiên nhiên, tự do khám phá.
Bỏ phố về quê: Cải tạo nhà cổ, dựng lại không gian sống
Trước khi về quê, anh đã có gần 20 năm sống ở Thâm Quyến, làm trong ngành thời trang và nhiếp ảnh, liên tục di chuyển, sống theo guồng quay của đô thị lớn. Nhưng áp lực công việc, cảm giác "sống như cái máy" cùng nỗi lo cha mẹ già yếu đã khiến anh muốn thay đổi. Ký ức tuổi thơ đồng ruộng thôi thúc anh tìm lại sự an yên - vài mẫu ruộng, một mái nhà gỗ, tự tay nuôi sống gia đình.
Anh thuê một ngôi nhà Hakka bỏ hoang hơn 10 năm ở chân núi. Giữ nguyên nguyên tắc "không dùng gỗ mới" , anh gom mua lại gỗ từ những ngôi nhà cổ bị tháo dỡ, biến cửa thành bàn, sàn thành mái, tất cả giữ nguyên dấu vết của thời gian. Tường đất nện được khôi phục, sàn nhà lát "tam hợp thổ" (vôi – đường đỏ – cát – đất đỏ), vách làm từ tre và đất sét, tạo nên một không gian vừa truyền thống, vừa ấm áp. Căn nhà đặt tên là "Nhất Mễ Sơn Hòa Thượng Thảo Đường" trở thành nơi gia đình sinh hoạt và cũng là điểm đón bạn bè đến thăm.
Tìm lại trong huyện chí, anh phát hiện giống lúa cổ "Xích Mễ Sơn Hòa" từng nổi tiếng, nay gần như thất truyền. Anh lùng mua lại giống, phục hồi 35 mẫu ruộng bậc thang bằng phương pháp canh tác không hóa chất: Dùng lá mục rừng và tro bếp bón cho đất. Năng suất thấp hơn lúa lai, nhưng hạt gạo dùng để nấu rượu cho hương vị đặc biệt. Anh cũng thuê nhân công địa phương, áp dụng phương pháp canh tác bền vững, vừa bảo tồn giống lúa, vừa tạo việc làm.
Thuê 34 mẫu rừng – bảo tồn và khai thác dược liệu bền vững
Xuất thân từ gia đình nhiều đời làm nghề y, anh quyết tâm cứu lấy nguồn dược liệu đang bị khai thác cạn kiệt. Anh ký hợp đồng thuê 34 mẫu rừng trong 40 năm để trồng xen, bổ sung cây thuốc quý , áp dụng nguyên tắc chỉ thu hoạch một phần, giữ lại phần gốc để cây tiếp tục sinh trưởng. Hiện anh bảo tồn được hơn 10 loại dược liệu chính dùng trong y học cổ truyền.
Anh thuê lại kho thóc bỏ hoang ở cổng làng, cải tạo thành Bảo tàng Mỹ thuật Bồi Điền – nơi trưng bày lịch sử, văn hóa và nghệ thuật làng. Không gian này thu hút nhiều người từ khắp nơi đến sống và làm việc: Có người làm gốm, người chế tác hương, tổ chức giáo dục trải nghiệm. Từng có thời điểm, cộng đồng tân cư dân lên đến 13 người, tạo nên một hệ sinh thái mới bên cạnh cư dân gốc.
Nuôi dạy con giữa làng cổ
Là bố đơn thân, anh một mình chăm sóc con trai 14 tuổi và con gái 10 tuổi. Cuộc sống ở quê khiến lịch học và môi trường giáo dục của con đơn giản hơn nhiều so với thành phố – trường làng chỉ có 12 học sinh, thiếu cả môn tiếng Anh, mỹ thuật, âm nhạc. Nhưng bù lại, trẻ được tự do khám phá : Đi hái quả rừng, diễn kịch ở đình làng, đào khoai, tham gia công việc ở nông trại và bảo tàng.
Con trai bộc lộ năng khiếu mỹ thuật, thích nấu ăn, từng làm barista cho quán cà phê nhỏ trong làng, mơ trở thành thợ làm bánh. Con gái năng động, yêu thích các hoạt động cộng đồng, dù vẫn nhớ mẹ nhưng được bù đắp bằng tình yêu và sự gắn bó của cha.
Anh Hạng hiểu rằng không thể quay lại nhịp sống 800 năm trước, nhưng có thể biến di sản thành một phần đời sống hiện đại. Rượu, dược liệu, nghệ thuật, giáo dục cộng đồng - tất cả đều là cách anh giữ làng sống tiếp. Với anh, trở về không phải để "trốn phố" mà để xây dựng một cuộc sống bền vững hơn cho chính mình, cho con và cho mảnh đất tổ tiên .
