Miền Tây vốn quen thuộc trong lòng nhiều người bởi sông nước hiền hòa, bởi tiếng hò điệu lý và cả những nếp sống chân chất, mộc mạc. Nói về miền Tây, người ta dễ nghĩ ngay đến vườn cây trĩu quả, con cá tươi rói vừa bắt từ mương, bữa cơm quê giản dị bên hiên nhà. Thế nhưng, bên cạnh những đặc sản gắn với ẩm thực hay cảnh quan, miền Tây còn lưu giữ một giá trị tưởng chừng nhỏ bé nhưng lại gói trọn tinh thần của sự khéo léo và bền bỉ: những chiếc mền/ chiếc chăn lục giác.
Nghe cái tên thôi đã gợi sự tò mò!
Chăn lục giác thực chất là loại mền vá ghép từ những mảnh vải nhỏ cắt theo hình lục giác đều, xếp chồng khít lên nhau như những tổ ong, tạo nên cả một mặt chăn rực rỡ sắc màu. Ở miền Tây, nhiều bà, nhiều mẹ đã dành hàng tháng trời, thậm chí hàng năm để kiên nhẫn cắt từng miếng bìa, đắp vải, khâu từng đường kim mũi chỉ, rồi chần bông cho lớp trong để chiếc chăn vừa chắc chắn, vừa ấm áp.
Chăn lục giác đẹp như một bức tranh, là món đồ thường thấy trong các gia đình ở miền Tây (Ảnh: @pjoviolet)
Tưởng đơn giản nhưng thực tế công việc này lại đòi hỏi óc sáng tạo, tính thẩm mỹ cao và sự kiên nhẫn, tỉ mỉ. Bởi cần phối màu sao cho hài hòa hay nếu may theo các hình thù có ý tưởng rõ ràng thì càng kỳ công hơn.
Điều đặc biệt là hầu hết chăn lục giác đều không theo khuôn mẫu cố định. Mỗi người làm sẽ có cách phối màu, cách sắp đặt khác nhau, nên chiếc chăn nào cũng mang dáng dấp rất riêng.
Công đoạn làm nên chiếc chăn cực cầu kỳ, từ bước làm phôi đến may vải, ráp lại với nhau, gỡ chỉ, hoàn thiện,... (Nguồn: @mekhoa22; @tien30t)
Ở những thời điểm còn khó khăn, các bà các mẹ tận dụng những mảnh vải dư từ các hiệu may (vải vụn) đem về cắt, khâu, vá lại mà tạo thành một tác phẩm vừa dùng được, vừa đẹp mắt. Chính vì vậy, chăn lục giác không chỉ đơn thuần là vật dụng che chở giấc ngủ, mà còn là ký ức, là kỷ vật chất chứa công sức và tình thương.
Không ít người chia sẻ rằng, để hoàn thiện một chiếc chăn cỡ lớn, có khi phải mất đến vài tháng hay có thể tính bằng năm ngồi tỉ mẩn. Đó cũng chính là lý do khi một người đăng tải lên MXH rằng chiếc chăn được hỏi với giá 20 triệu đồng nhưng mẹ chồng nhất định không bán. Bởi bà cho hay, chiếc chăn được hoàn thiện trong vòng 25 tháng, tức hơn 2 năm trời. Các công đoạn cũng rất cầu kỳ và chỉn chu do đó bà cho đó là “vô giá”.
Cũng bởi cách làm cầu kỳ mà nhiều người cho rằng chiếc chăn này là "vô giá" (Nguồn: @tranvungve)
Những ai đã từng trải nghiệm may chăn này cũng cùng chung quan điểm. Họ cho rằng rất khó để định giá chiếc chăn này bởi từng công đoạn đều tốn rất nhiều công sức. Ngoài ra, với người miền Tây, chiếc chăn cũng như một món kỷ vật gắn liền với tuổi thơ. Ai nấy đều bày tỏ chăn đắp vừa êm, vừa mát và chỉ cần nhìn là thấy kỷ niệm ùa về.
Một số bình luận của cộng đồng mạng:
- “Đúng nha chăn này làm tỉ mỉ, kỳ công lắm. Sợ nhất là khúc lấy phôi ra, xưa mẹ nhờ gỡ chỉ mà ngồi muốn gãy cái lưng chưa làm xong nữa”.
- “Tui thích chăn này lắm, đắp sướng vô cùng. Mà để kết thành hình đẹp, không phải từ vải vụn thì càng khó hơn nha. Phải kỳ công lắm đó, tính bằng năm luôn thật”.
- “Mền này bền lắm mọi người ơi. Bà nội mình may một chiếc từ năm 1998 đến giờ vẫn còn tốt lắm. Nhìn chăn là nhớ kỉ niệm, nên khó để đong đếm bằng tiền”.
- “Trời nóng đắp thì mát, trời lạnh đắp thì ấm, cái chăn vi diệu nhất cuộc đời tôi. Nhớ hồi đó mẹ làm cho cũng phải 3 tháng mới xong, giờ ở quê vẫn còn”.
- “Các bà, các mẹ toàn may tay, làm từng công đoạn kỳ công lắm chứ không giống như chăn bây giờ đâu. Mà mỗi nhà lại đặc trưng riêng ý nên nhìn thích mắt lắm. Tuổi thơ của ai chắc cũng từng có giai đoạn ngồi gỡ chỉ phụ nhỉ”.
