Đám cưới của cô Sunita Chauhan với hai anh em ruột Pradeep và Kapil Negi gây xôn xao khi được truyền thông đưa tin hôm 11/10.
Ở vùng núi phía bắc Ấn Độ này, chế độ đa phu, một phụ nữ kết hôn với nhiều người đàn ông không hiếm. Tục lệ này, gọi là Pandav Pratha, được cho là bắt nguồn từ sử thi Mahabharata, trong đó công chúa Draupadi đã kết hôn với năm anh em nhà Pandava.
Đám cưới của Sunita trở thành tâm điểm chú ý quốc tế, nhưng với cộng đồng Hatti nơi cô sinh sống, đây là cách duy trì cuộc sống lâu đời.
"Anh em trai cùng cưới một cô gái nghĩa là đất nông nghiệp không bị chia nhỏ. Gia đình vẫn đoàn kết, đất đai vẫn nguyên vẹn", ông Raghuvir Tomar, một cao niên trong làng, lý giải.
Sunita nói lựa chọn này hoàn toàn tự nguyện. "Tôi hiểu truyền thống và đưa ra quyết định mà không chịu áp lực nào", cô chia sẻ. Kapil, một trong hai người chồng, khẳng định họ sống như một gia đình thống nhất, cùng chia sẻ tình yêu và trách nhiệm.
Ở vùng núi khắc nghiệt này, đất canh tác ít ỏi khiến hôn nhân không chỉ là chuyện tình cảm mà là chiến lược sinh tồn.
Sunita Chauhan cùng chú rể Pradeep và Kapil Negi ở Himachal Pradesh. Ảnh: Independent
Theo nhà nhân chủng học Laura Benedict, trong nghiên cứu Polyandry Worldwide (2017), thế giới hiện có 6 hình thức đa phu, từ đa phu anh em, đa phu liên kết, đến đa phu thứ cấp, nơi phụ nữ ly hôn rồi vẫn duy trì quan hệ thân mật với chồng cũ mà xã hội chấp nhận, như ở cộng đồng Irigwe (Nigeria).
Tại các khu vực như Amazon (Colombia), Alaska (Mỹ) hay miền Nam Ấn Độ, chế độ đa phu xuất hiện vì nhiều lý do như sinh tồn, bệnh tật hoặc để đảm bảo khả năng duy trì nòi giống.
Người Aleut ở Alaska cho phép phụ nữ lấy thêm chồng nếu người đầu tiên mất khả năng lao động; người Paliyan ở Ấn Độ chấp nhận khi người chồng không thể đáp ứng nhu cầu tình dục.
Một số tộc người Nam Mỹ như Barí hay Yanomami tin rằng trẻ có thể có nhiều cha sinh học, vì "thai nhi được hình thành từ nhiều lần quan hệ tình dục". Điều này giúp phân tán rủi ro tử vong và mở rộng mạng lưới chăm sóc con cái.
Từ Himalaya đến Nam Mỹ, đa phu, từng bị xem là nghịch lý đạo đức, lại phản ánh cách con người thích ứng với điều kiện sinh tồn.
Tuy nhiên, cùng với giáo dục và đô thị hóa, mô hình này đang lùi dần.
Nhật Minh (Theo Independent)
