Tại một công viên ngoại ô New Jersey, không khí ồn ào náo nhiệt khác hẳn sự im lặng thường thấy của thời đại số. Các bé gái đu xà, vẽ phấn lên sân, trong khi nhóm bé trai tổ chức trận bóng bầu dục ngẫu hứng. Ở đó không có bóng dáng của màn hình điện tử.
Đây là hình ảnh của cuộc "cách mạng ngược" đang âm thầm diễn ra từ Bờ Đông đến Seattle. Holly Moscatiello, nhà sáng lập tổ chức phi lợi nhuận The Balance Project, gọi đây là hành trình sửa sai. "Chúng tôi đã thấy hậu quả của việc lạm dụng công nghệ", bà nói.
Ryan Glubo, một phụ huynh ở Oceanport có con 8 và 4 tuổi, cho biết sẽ đợi đến 16 tuổi mới cho con dùng điện thoại thông minh và 18 tuổi mới cho dùng mạng xã hội. Ảnh: AOL
Thoát khỏi lồng kính
Năm 2025 được xem là bước ngoặt của phong trào "trẻ em không smartphone". Xu hướng này được thúc đẩy mạnh mẽ bởi nhà tâm lý học xã hội Jonathan Haidt, tác giả cuốn sách bán chạy The Anxious Generation (Thế hệ lo âu), người kêu gọi cấm trẻ dùng smartphone trước 14 tuổi.
Trước đó, các bậc cha mẹ Mỹ bị cuốn vào văn hóa "nuôi con trong lồng kính". Từ khi trẻ chào đời, mọi nhịp thở, giấc ngủ đều được theo dõi qua camera và các thiết bị đeo thông minh.
Dữ liệu từ Trung tâm Nghiên cứu Pew cho thấy hơn một nửa trẻ dưới 12 tuổi đã sử dụng smartphone. Tuy nhiên, nghịch lý là khi tiếp xúc với thế giới ảo nhiều hơn, tự do trong đời thực của trẻ lại giảm sút. Khảo sát của Haidt chỉ ra đa số trẻ 8-12 tuổi không được phép tự đi ra ngoài, thậm chí 25% không được chơi một mình ngay trước sân nhà.
"Tôi nhớ tuổi thơ của mình, bố mẹ chỉ dặn 'đến giờ cơm tối thì về'. Còn bây giờ, nỗi sợ hãi thái quá về an ninh đã khiến trẻ em bị nhốt trong nhà, và mạng xã hội len lỏi vào lấp đầy khoảng trống đó", một người cha chia sẻ.
Ryan Glubo, phụ huynh có hai con 8 và 4 tuổi ở Oceanport, tuyên bố sẽ đợi đến khi con 16 tuổi mới cho dùng smartphone. "Tôi muốn con có tuổi thơ thực sự, không phải tuổi thơ qua màn hình", anh nói.
Từ trái sang phải, các nhà đồng sáng lập Tin Can là Graeme Davies, Chet Kittleson và Max Blumen. Ảnh: AOL
Điện thoại 'cục gạch' lên ngôi
Tại Seattle, một nhóm phụ huynh muốn con độc lập nhưng kiên quyết nói không với mạng xã hội đã tìm đến giải pháp công nghệ thấp. Họ trang bị cho con những chiếc điện thoại có hình dáng như điện thoại bàn đồ chơi, hỗ trợ Wi-Fi nhưng chỉ có chức năng nghe gọi cơ bản.
Thiết bị này, do startup Tin Can sản xuất, cho phép gọi miễn phí đến số khẩn cấp và các máy cùng loại. Cha mẹ có thể thiết lập "giờ yên lặng" và chặn số lạ. Với mức phí thuê bao khoảng 10 USD mỗi tháng, loại điện thoại này đang "cháy hàng" tại 50 tiểu bang.
Tại một số cộng đồng như Oceanport, hiệu ứng lan truyền rất mạnh mẽ. Khi một phụ huynh tiên phong mua điện thoại "cục gạch", cả khu phố lập tức làm theo. Megan Timmermann, một bà mẹ tại Seattle, chia sẻ: "Tôi muốn các con có được sự độc lập và hồn nhiên như thế hệ chúng tôi từng có".
Không chỉ là nỗ lực của từng gia đình, phong trào này đang lan rộng ở cấp độ chính sách. Tính đến tháng 11/2025, đã có 36 tiểu bang và thủ đô Washington D.C ban hành quy định hạn chế sử dụng điện thoại trong trường học.
Hơn 130.000 phụ huynh trên toàn nước Mỹ đã ký cam kết "Wait Until 8th" - hứa không trang bị smartphone cho con ít nhất đến khi trẻ vào lớp 8. Hàng trăm chi nhánh của các tổ chức như Landline Kids hay Log OFF đã được thành lập, tạo nên mạng lưới hỗ trợ các gia đình muốn đưa con cái tránh xa sự cám dỗ của thuật toán mạng xã hội.
Bảo Nhiên (Theo USA Today)
