Kính viễn vọng trên Mặt Trăng có thể thoát khỏi sự cản trở của khí quyển Trái Đất. Ảnh: NASA
Nhóm nhà khoa học từ Viện Công nghệ Vũ trụ Trung Quốc và Đài quan sát Thiên văn Thượng Hải đề xuất xây dựng hệ thống kính viễn vọng vô tuyến trải dài 30 km ở phía xa của Mặt Trăng, Interesting Engineering hôm 20/3 đưa tin. Nếu được phê duyệt, đây có thể là đài quan sát vô tuyến Mặt Trăng đầu tiên đi vào hoạt động.
Hệ thống sẽ gồm 7.200 ăng-ten dây hình bướm, cho phép phát hiện những tín hiệu vũ trụ có bước sóng cực dài. Những tín hiệu này thường bị khí quyển Trái Đất chặn lại, dù chúng đóng vai trò quan trọng giúp tìm hiểu vũ trụ sơ khai, đặc biệt là giai đoạn trước khi những ngôi sao đầu tiên xuất hiện. Việc đặt hệ thống kính viễn vọng ở phía xa của Mặt Trăng giúp thoát khỏi ảnh hưởng của khí quyển Trái Đất.
Thiết kế của hệ thống kính viễn vọng hướng đến độ phân giải và độ nhạy cao để khám phá "thời kỳ đen tối của vũ trụ" và phát hiện các ngoại hành tinh. Trung Quốc dự định xây dựng hệ thống kính viễn vọng vô tuyến Mặt Trăng mới trong vòng một thập kỷ. Nước này sẽ tận dụng các nhiệm vụ Mặt Trăng có phi hành đoàn và robot để đạt được mục tiêu.
"Xây dựng hệ thống kính viễn vọng sẽ là một dự án kỹ thuật rất phức tạp, cần đến các thiết bị khoa học, vệ tinh chuyển tiếp, robot, hoạt động hậu cần và mạng lưới liên lạc trên bề mặt Mặt Trăng", nhóm nghiên cứu trình bày trên tạp chí Chinese Space Science and Technology.
Họ chưa tiết lộ địa điểm xây dựng chính xác, nhưng việc xây một hệ thống lớn như vậy trên bề mặt gồ ghề của Mặt Trăng không đơn giản. Thách thức là tìm ra một địa điểm đủ rộng và bằng phẳng trên thiên thể này.
Để vượt qua những trở ngại này, dự án sẽ được triển khai theo ba giai đoạn. Đầu tiên, các tàu Hằng Nga 7 và 8 sẽ triển khai 16 ăng-ten thử nghiệm bằng robot. Giai đoạn này kéo dài 1 - 3 năm, dự kiến lập bản đồ sóng vô tuyến để nghiên cứu tín hiệu vũ trụ cổ xưa.
Sau đó, các phi hành gia sẽ lắp đặt phần lõi gồm khoảng 100 bộ ăng-ten. Cuối cùng, với sự hỗ trợ của căn cứ nghiên cứu Mặt Trăng tương lai, toàn bộ hệ thống ăng-ten sẽ hoàn thành. Việc triển khai toàn bộ hệ thống kính viễn vọng có thể mất nhiều năm và đòi hỏi các công nghệ tiên tiến, bao gồm triển khai robot, vận chuyển đa tên lửa, tàu đổ bộ và những chuyến đi bộ ngoài không gian của phi hành gia.
Thu Thảo (Theo Interesting Engineering)
