Mô phỏng một tiểu hành tinh quay quanh Mặt Trời. Ảnh: Sci Magazine
Các cơ quan vũ trụ đang theo dõi sát sao một tiểu hành tinh phát hiện gần đây có khả năng va chạm với Trái Đất. Mang tên 2024 YR4, tiểu hành tinh này có 1,2% khả năng đâm vào Trái Đất ngày 22/12/2032, theo Cơ quan Vũ trụ châu Âu (ESA) và NASA. Như vậy, khả năng thiên thể bay qua Trái Đất an toàn vào năm 2032 ở mức gần 99%. Những quan sát trong tương lai sẽ giúp giới khoa học xác định nguy cơ va chạm chính xác hơn, CNN hôm 31/1 đưa tin.
Tiểu hành tinh 2024 YR4 ước tính rộng 40 - 100 m. Những tiểu hành tinh lớn cỡ này va chạm với Trái Đất vài nghìn năm một lần và có thể gây thiệt hại nặng nề cho khu vực. Nó có kích thước tương đương tòa nhà lớn, theo tiến sĩ Paul Chodas, giám đốc Trung tâm nghiên cứu vật thể gần Trái Đất ở Phòng thí nghiệm Sức đẩy Phản lực (JPL) của NASA tại Pasadena, California. Chodas cho biết các nhà thiên văn học hiện nay chưa chắc chắn về kích thước thực của tiểu hành tinh và đang tìm cách xác định với những quan sát tiếp theo bằng nhiều kính viễn vọng.
"Nếu tiểu hành tinh ở khoảng cuối của ước tính về kích thước, va chạm có thể tạo ra thiệt hại trong phạm vi 50 km quanh khu vực tác động", Chodas nói. "Khả năng thiệt hại tăng lên do tốc độ cực cao (khoảng 17 km/giây hoặc 61.200 km/h) mà thiên thể lao qua khí quyển".
Hệ thống cảnh báo cuối cùng va chạm giữa tiểu hành tinh và Trái Đất (ATLAS), kính viễn vọng nằm ở Rio Hurtado, Chile, lần đầu tiên phát hiện 2024 YR4 vào ngày 27/12/2024. Kính viễn vọng này là một trong những chương trình do NASA cấp kinh phí để quét bầu trời nhằm tìm kiếm tiểu hành tinh gần Trái Đất, theo Davide Farnocchia, quản lý phương hướng ở JPL và CNEOS. Phát hiện xảy ra khi tiểu hành tinh nằm ở vùng lân cận của Trái Đất và đủ sáng để trông thấy.
Những hệ thống cảnh báo tiểu hành tinh tự động phát ra báo động sau khi xác định tiểu hành tinh có khả năng va chạm với Trái Đất thấp vào năm 2032, đẩy nó lên đầu danh sách nguy cơ của ESA và danh sách Sentry tự động của NASA hôm 31/12/2024.
Từ đầu tháng 1/2025, các nhà thiên văn học sử dụng Đài quan sát Magdalena Ridge ở New Mexico, kính viễn vọng Đan Mạch và kính viễn vọng Rất lớn ở Chile để theo dõi tiểu hành tinh đang ở cách Trái Đất 45 triệu km. Những quan sát có thể giúp giới nghiên cứu thu hẹp ước tính về kích thước và đường bay của tiểu hành tinh.
Khi tiểu hành tinh di chuyển ra xa Trái Đất và trở nên mờ nhạt hơn, các nhà nghiên cứu sẽ phải dựa vào kính viễn vọng lớn hơn để quan sát nó. Thiên thể có quan sát đến đầu tháng 4 khi nó tiếp tục quỹ đạo vòng quanh Mặt Trời và sẽ không quay trở lại Trái Đất cho tới năm 2028. Nếu 2024 YR4 biến mất khỏi tầm nhìn trước khi các cơ quan vũ trụ loại trừ hoàn toàn khả năng va chạm, nó sẽ vẫn nằm trong danh sách nguy cơ.
NASA và ESA thường xuyên theo dõi hàng nghìn tiểu hành tinh gần Trái Đất, nhưng tùy theo kích thước, chúng không phải luôn dễ trông thấy. Những cải tiến trong công nghệ khảo sát tiểu hành tinh có thể phát hiện thiên thể mà giới thiên văn học không thể nhìn thấy trong quá khứ. Hiện nay, chưa có tiểu hành tinh lớn nào đã biết có khả năng va chạm với Trái Đất lớn hơn 1%, theo NASA.
An Khang (Theo CNN)
