Ảnh vệ tinh của NASA chụp trong thời gian 12/1 - 31/1 cho thấy tảng băng trôi A23a di chuyển về phía đảo Nam Georgia, Nam Đại Dương, trong khi một mảnh lớn vỡ ra. Ảnh: NASA/AFP
Tảng băng trôi A23a có diện tích gấp đôi vùng Greater London, nặng gần 1.000 tỷ tấn. Nó tách khỏi thềm băng Filchner-Ronne của châu Nam Cực năm 1986 và gần như vẫn nguyên vẹn kể từ khi bắt đầu di chuyển chậm về phía bắc vào năm 2020. Nó đang trôi dạt về phía đảo Nam Georgia ở Nam Đại Tây Dương, làm dấy lên lo ngại rằng nó có thể đâm vào đảo, đe dọa lượng lớn hải cẩu, chim cánh cụt và động vật hoang dã.
Tuy nhiên, một mảnh băng dài khoảng 19 km vừa vỡ ra khỏi A23a, AFP hôm 31/1 đưa tin. "Đây rõ ràng là mảnh lớn đầu tiên tách ra từ tảng băng", Andrew Meijers, nhà hải dương học vật lý từ Cơ quan Khảo sát châu Nam Cực Anh, người theo dõi tảng băng qua vệ tinh từ năm 2023, cho biết.
Soledad Tiranti, nhà nghiên cứu sông băng đang tham gia chuyến thám hiểm châu Nam Cực của Argentina, cũng đồng ý rằng một phần A23a đã vỡ ra. Mảnh vỡ lởm chởm có diện tích khoảng 80 km2. Con số này nghe có vẻ lớn, nhưng thực chất chỉ là một phần nhỏ so với khoảng 3.360 km2 còn lại của A23a.
Meijers cho biết, các tảng băng trôi chứa đầy vết nứt sâu, và dù A23a đã thu nhỏ theo thời gian và từng mất đi một mảnh nhỏ hơn nhiều, nó vẫn giữ được kết cấu khá tốt. Tuy nhiên, mảnh vỡ mới là dấu hiệu cho thấy những vết nứt bên trong đang bắt đầu vỡ ra. Các tảng băng khổng lồ khác đã tan rã tương đối nhanh trong vòng vài tuần khi chúng bắt đầu mất đi những mảnh lớn, theo Meijers.
Dù vậy, vẫn rất khó để xác định xem đây có phải là dấu hiệu của một sự thay đổi lớn hơn sắp diễn ra hay không. "Tôi rất tiếc phải nói rằng không thực sự có nguyên tắc khoa học chính xác nào về cách những thứ này tan rã. Rất khó để nói liệu chúng sẽ tan rã ngay hay giữ được kết cấu trong thời gian dài hơn", Meijers nói.
Meijers cũng cho biết, hướng đi của A23a về phía đảo Nam Georgia khó có thể thay đổi sau khi mất mảnh băng 80 km2. Nhưng nếu tiếp tục vỡ, nó sẽ gây ít nguy hiểm hơn cho động vật hoang dã vì chúng có thể di chuyển giữa những mảnh băng nhỏ hơn để tìm thức ăn.
Trước đây, một số tảng băng trôi từng mắc cạn gần đảo Nam Georgia, khiến số lượng lớn chim cánh cụt con và hải cẩu con bỏ mạng. Theo Tiranti, A23a dự kiến tiếp tục đi về phía bắc nhưng hành trình chính xác của nó phụ thuộc rất nhiều vào các dòng hải lưu địa phương.
Thu Thảo (Theo AFP)
