Ngày 14/10, Cục An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao khởi động chiến dịch Chống lừa đảo trực tuyến năm 2025 - Chậm mà chắc. Tại sự kiện, Thượng tá Nguyễn Đình Đỗ Thi khuyến nghị người dùng Internet ghi nhớ quy tắc "5 luôn" và "5 không".
"5 không" gồm không chia sẻ dữ liệu cá nhân; không tiết lộ mã OTP; không bấm vào đường link, pop-up quảng cáo nghi ngờ; không mở tệp tin lạ gửi qua email hay ứng dụng nhắn tin; không làm theo yêu cầu chuyển tiền của người lạ.
"Chỉ cần để lộ mã OTP, toàn bộ số tiền trong tài khoản người dùng có thể biến mất từ 30 giây đến 3 phút", ông Thi cảnh báo.
Trong khi đó, "5 luôn" là luôn ý thức bảo mật thông tin cá nhân; luôn đặt mật khẩu mạnh và thay đổi thường xuyên; luôn dùng phần mềm uy tín, có bản quyền; luôn cập nhật kiến thức an ninh mạng; và luôn cảnh giác khi giao dịch online.
Ông Nguyễn Đình Đỗ Thi, Phó trưởng Phòng 6 - Cục An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao chia sẻ tại sự kiện sáng 14/10. Ảnh: Khánh Linh
Chiến dịch đặt mục tiêu giúp người dân nhận diện sớm dấu hiệu lừa đảo, trang bị kỹ năng và công cụ phòng ngừa rủi ro, với công thức an toàn "3C" - chậm để kiểm chứng, chặn để phòng ngừa, chắn để bảo vệ cộng đồng.
Theo Đại tá Hà Văn Bắc, Phó cục trưởng An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao, riêng năm 2024, cơ quan chức năng đã tiếp nhận hàng chục nghìn phản ánh về lừa đảo trực tuyến. Thiệt hại do lừa đảo qua mạng tại Việt Nam ước tính gần 20.000 tỷ đồng.
"Hơn 125.000 website giả mạo, mạo danh cơ quan, tổ chức được ghi nhận, với hàng trăm kịch bản, chiêu trò ngày càng tinh vi", ông nói, đồng thời cho biết con số thực tế có thể cao hơn vì nhiều nạn nhân không trình báo.
Theo ông, AI, deepfake và các nền tảng nhắn tin mã hóa đang bị tội phạm mạng lợi dụng để giả mạo cơ quan công an, ngân hàng, người thân, thậm chí tạo video có khuôn mặt, giọng nói của chính nạn nhân để chiếm đoạt tài sản và dữ liệu cá nhân.
Những thủ đoạn như tin nhắn giả mạo ngân hàng, kêu gọi đầu tư AI siêu lợi nhuận, tuyển dụng công việc trực tuyến lương cao hay quà tặng ảo khiến nhiều người mất cảnh giác, dẫn đến mất tiền và dữ liệu cá nhân, thậm chí gây khủng hoảng tâm lý. "Tội phạm công nghệ thay đổi từng ngày, từng giờ. Nếu không chủ động và liên kết sức mạnh, bất kỳ ai, kể cả người am hiểu cũng có thể trở thành nạn nhân tiếp theo", ông cảnh báo.
Người dùng di động nhận tin nhắn lừa đảo việc làm online. Ảnh: Trọng Đạt
Từ góc độ nền tảng mạng xã hội, Tổng giám đốc TikTok Việt Nam Nguyễn Lâm Thanh cho rằng lừa đảo trực tuyến "xóa nhòa ranh giới giữa thế giới thật và ảo".
"Năm 2024, chúng tôi xóa hơn 400.000 video liên quan đến lừa đảo, trong đó 97% được hệ thống phát hiện và chặn gỡ trước khi tiếp cận người dùng. Bất kỳ ai cũng có thể báo cáo nội dung nghi ngờ chỉ trong ba giây", ông Thanh nói.
Các chuyên gia nhận định, công tác phòng chống tội phạm mạng chỉ hiệu quả khi người dân, cơ quan quản lý và doanh nghiệp cùng phối hợp. Việc nắm rõ quy tắc an toàn không chỉ giúp mỗi cá nhân tránh rơi vào bẫy lừa đảo, mà còn góp phần tạo môi trường mạng trong lành.
Thống kê của Liên minh Chống lừa đảo toàn cầu (GASA) cho thấy, thiệt hại do lừa đảo trực tuyến toàn cầu năm 2023 vượt 1.000 tỷ USD, riêng Việt Nam là 16 tỷ USD. Còn theo thống kê từ Hiệp hội An ninh mạng quốc gia, năm 2024, lừa đảo trực tuyến tại Việt Nam gây thiệt hại 18.900 tỷ đồng.
Trọng Đạt
- 'Nữ hoàng Bitcoin' nhận tội lừa đảo 61.000 Bitcoin
- Xuất hiện chiêu lừa dụ mua iPhone 17 giá rẻ
- Ba tuần phát hiện ba vụ BTS giả gửi tin nhắn lừa đảo
