Tập đoàn Sierra Nevada sửa đổi bộ khung máy bay Boeing 747-8 để cung cấp đội máy bay "Ngày tận thế" mới cho Không quân Mỹ. Ảnh: SNC
Theo Interesting Engineering, nhà thầu quốc phòng Mỹ, Tập đoàn Sierra Nevada (SNC), bắt đầu thử nghiệm bay với Trung tâm tác chiến sinh tồn trên không E-4C (SAOC) mới của Không quân Mỹ đặt trên máy bay Boeing 747-8 đã chỉnh sửa. Đây là một trung tâm chỉ huy trên không hiện đại, được thiết kế để thay thế đội máy bay "Ngày tận thế" đóng vai trò như xương sống trong hệ thống chỉ huy và điều khiển hạt nhân trên không của Mỹ suốt nhiều thập kỷ. SNC hôm 3/9 thông báo họ khởi động chiến dịch thử nghiệm E-4C từ ngày 7/8, đánh dấu chuyến bay đầu tiên của nền tảng chỉ huy trên không thế hệ tiếp theo.
Máy bay "Ngày tận thế" mới được xây dựng dựa trên bộ khung của máy bay chở khách Boeing 747-8. Phương tiện trải qua nhiều điều chỉnh đáng kể để thực hiện vai trò chỉ huy và điều khiển hạt nhân giống bản tiền nhiệm, E-4B Nightwatch. E-4C được thiết kế để duy trì liên tục lệnh chỉ huy của chính phủ và quân đội trong trường hợp xảy ra xung đột hoặc tấn công hạt nhân nhằm vào Mỹ.
Không quân Mỹ đã sử dụng 4 chiếc E-4B cho nhiệm vụ này từ thập niên 1970. Với biệt danh máy bay "Ngày tận thế", E-4B có thể phóng và chỉ đạo các cuộc tấn công hạt nhân, điều phối hoạt động quân sự quốc gia và hoạt động như một trung tâm chỉ huy bay an toàn nếu những trung tâm trên mặt đất bị phá hủy. Nỗ lực hiện đại hóa diễn ra khi đội máy bay E-4B hiện nay gần hết thời gian phục vụ. Sử dụng bộ khung máy bay Boeing 747-200, chúng có tuổi trung bình hơn 51 năm và đã trải qua nhiều sửa đổi trong 5 thập kỷ phục vụ, nhưng vẫn bị giới hạn về công nghệ so với máy bay hiện đại.
Thử nghiệm ban đầu của E-4C sẽ tập trung vào giảm thiểu rủi ro kỹ thuật, kiểm nghiệm các sửa đổi và xây dựng cơ sở kỹ thuật. SNC cho biết chương trình thử nghiệm bay và kiểm tra trên mặt đất sẽ tiếp tục đến năm 2026, chủ yếu từ cơ sở ở Dayton, Ohio và Wichita, Kansas. Những thử nghiệm này sẽ mở đường cho cấu hình tiêu chuẩn sản xuất và đợt giao hàng trong tương lai cho Không quân Mỹ.
SNC giành được hợp đồng SAOC trị giá 13 tỷ USD vào năm 2024 sau khi Boeing rút khỏi cuộc cạnh tranh. SNC đã mua 4 máy bay chở khách Boeing 747-8 và sửa đổi theo tiêu chuẩn quân sự. Năm 2024, công ty mua thêm 5 máy bay 747-8 đã qua sử dụng từ hãng hàng không Korean Air để đảm bảo đủ bộ khung máy bay cho quá trình sửa đổi và duy trì lâu dài. Đội máy bay mới sẽ trang bị động cơ GEnx-2B của GE Aerospace, đang được đại tu, nâng cấp theo hợp đồng riêng để cải tiến hiệu suất và độ tin cậy.
Không quân Mỹ gần đây chia sẻ chỉ huy và điều khiển hạt nhân trên không vẫn là một khả năng quan trọng, đảm bảo Mỹ có thể chỉ đạo hoạt động hạt nhân ngay cả khi đối mặt với cuộc tấn công tiêu diệt. Hoạt động từ các hệ thống thông tin liên lạc an toàn và được che chắn trên máy bay, lãnh đạo cấp cao sẽ duy trì khả năng điều phối chỉ huy quân sự, phát lệnh phóng và duy trì kết nối với lực lượng hạt nhân trên toàn thế giới.
E-4C nằm trong nỗ lực rộng hơn nhằm hiện đại hóa mạng lưới chỉ huy, điều khiển và duy trì thông tin liên lạc hạt nhân của Mỹ (NC3). Mạng lưới này bao gồm vệ tinh, cơ sở trên mặt đất, tàu ngầm, máy bay ném bom và trung tâm chỉ huy trên không. Việc nâng cấp NC3 rất cần thiết để duy trì độ tin cậy trước khả năng hạt nhân ngày càng phát triển của các cường quốc khác.
SNC không công bố chi tiết những thay đổi ở máy bay E-4C. Phiên bản mới có thể chống xung điện từ (EMP) tốt hơn, sở hữu hệ thống thông tin liên lạc mạnh hơn, kết nối vệ tinh và hệ thống dữ liệu an toàn. Những nâng cấp đó sẽ đảm bảo máy bay có thể hoạt động hiệu quả trong môi trường thách thức. Nền tảng 747-8 cũng cung cấp tầm bay và tải trọng mở rộng so với mẫu 747-200 cũ, giúp mang theo nhiều nhân sự và thiết bị, thông tin liên lạc hơn. Dự kiến SNC sẽ bàn giao đầy đủ đội máy bay mới vào năm 2036.
An Khang (Theo Interesting Engineering/Fight Global)
