Công trình do nhóm sinh viên của trường Đại học Khoa học Sức khỏe, Đại học Quốc gia HCM, phối hợp cùng Bệnh viện Nhi đồng TP HCM thực hiện, đạt giải Nhì trong nhóm không chuyên tại cuộc thi Sáng kiến Khoa học 2025 do báo VnExpress tổ chức.
Hình ảnh khối u nguyên bào thần kinh điển hình dưới kính hiển vi. Ảnh: Viện Ung thư Quốc gia Mỹ
Nguyễn Duy Khang, sinh viên đại diện nhóm nghiên cứu, cho biết ý tưởng về ứng dụng công nghệ cắt hủy nhiệt laser điều trị u nguyên bào thần kinh bắt đầu từ năm 2022. Trong quá trình học tập, Khang và các bạn cùng lớp được tiếp xúc với u nguyên bào thần kinh, nhanh chóng nhận ra ảnh hưởng của bệnh lên trẻ em và các gia đình, như: là một trong những loại ung thư phổ biến và nguy hiểm; các phương pháp điều trị hiện nay chưa thực sự phù hợp và hiệu quả với các khối u nhỏ hơn 5 cm; việc chẩn đoán, điều trị, theo dõi và kéo dài thời gian sống cho bệnh nhân còn khó khăn.
Từ đây, nhóm mong muốn tìm tòi, phát triển công nghệ y khoa mới, nhằm giúp trẻ em được điều trị với chi phí thấp hơn và giảm bớt gánh nặng về kinh tế. Công nghệ cắt hủy nhiệt bằng laser được lựa chọn do đã chứng minh được khả năng điều trị trên những khối u đặc biệt khác như u gan, u thận.
Duy Khang đứng ở ngoài cùng, bên phải, cùng nhóm nghiên cứu tham gia và báo cáo tại Hội nghị khoa học quốc tế về phát triển Kỹ thuật Y sinh lần thứ 10, tháng 7/2024. Ảnh: NVCC
Duy Khang cho biết nhóm nghiên cứu tập trung vào sử dụng công nghệ để cắt bỏ khối u, tác động sự biến tính của collagen trong các tế bào của u để ngăn chặn di căn. Điểm ưu việt của phương pháp này là có sự xâm lấn tối thiểu, giảm đau đớn và tác dụng phụ, giảm tăng trưởng khối u và tăng thời gian phục hồi. Công nghệ giúp phá hủy u mô chính xác, có thể tích hợp được với hệ thống hình ảnh y học (MRI, CT scan) để theo dõi điều trị.
Hành trình nghiên cứu, thử nghiệm không thiếu thử thách và khó khăn. Công nghệ được thử nghiệm trước trên tế bào, mô, phân tử, nhưng nguồn mẫu mô và thần kinh khan hiếm. Còn hệ thống laser sợi quang khi vận hành cần chi phí lớn. Nhóm sinh viên còn thiếu kinh nghiệm, giải quyết các thách thức đặt ra bằng cách hợp tác, liên kết với nhiều đơn vị, mục tiêu cao nhất là đảm bảo sự tin cậy của công trình nghiên cứu.
"Chúng tôi từng bước xây một cái nền tảng vững chắc và đảm bảo phương pháp khi được ứng dụng sẽ an toàn, hiệu quả và mang lại lợi ích tối đa cho các bệnh nhi", Duy Khang cho biết.
Nhóm nghiên cứu tham gia các cuộc thi học thuật dành cho sinh viên tại TP HCM. Ảnh: NVCC
Sau khoảng hai năm, nhóm ghi nhận kết quả triển vọng từ thử nghiệm trên tế bào, mô, phân tử sinh học. Thời gian tới, nhóm tiếp tục thực hiện các nghiên cứu trên mẫu động vật để đánh giá tính an toàn, hiệu quả trong môi trường cơ thể sống, đồng thời tìm kiếm công suất laser tối ưu nhất trong điều trị. Trong tương lai, nhóm dự kiến tích hợp công nghệ này với trí tuệ nhân tạo hoặc robot phẫu thuật để nâng cao mức độ chính xác.
"Chúng tôi ước mơ công nghệ cắt hủy nhiệt bằng laser sẽ trở thành một giải pháp phẫu thuật, áp dụng cho nhiều loại ung thư, có thể thương mại hóa và hợp tác triển khai rộng, mang lại cơ hội tiếp cận cho nhiều bệnh nhân", Duy Khang nói.
Văn Hà
Cuộc thi Sáng kiến Khoa học 2025 có chủ đề "Sáng kiến Xanh", tôn vinh những ý tưởng đột phá, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội và mang lại giá trị thiết thực cho cộng đồng, đặc biệt tại các vùng khó khăn.
Kinh phí giải thưởng do Quỹ Hy vọng (Hope Foundation) tài trợ toàn bộ. Đây là quỹ xã hội do VnExpress và Công ty cổ phần FPT vận hành, hoạt động phi lợi nhuận, vì cộng đồng. Trong ba mùa giải trước đó, cuộc thi đã vinh danh 19 sản phẩm, giải pháp khoa học công nghệ có giá trị ứng dụng, góp phần đưa khoa học đến gần hơn với cuộc sống.
