Chủ tịch CT Group: 'Dễ hiểu khi bị hoài nghi xuất khẩu 5.000 UAV'

Ngày 12/8, CT Group thu hút sự chú ý khi ký hợp đồng xuất khẩu máy bay vận tải không người lái UAV sang Hàn Quốc. Đây là UAV hạng nặng, tải trọng từ 60 đến 300 kg, do CT UAV, công ty thành viên của CT Group sản xuất.

CT Group thành lập năm 1992, khởi đầu từ bất động sản, sau đó tham gia lĩnh vực công nghệ cao. Ông Trần Kim Chung chia sẻ với VnExpress về hành trình 10 năm nghiên cứu UAV và khát vọng đưa sản phẩm công nghệ Việt ra thế giới.

- Ông sẽ nói gì nếu ai đó hoài nghi CT Group nắm công nghệ lõi sản xuất UAV?

- Việc hoài nghi cũng dễ hiểu. Đây là lần đầu chúng tôi xuất khẩu máy bay không người lái, nên nhiều người chưa tin tưởng. Tôi cho rằng đó là phản ứng tự nhiên. Khi những đơn hàng đầu tiên được chuyển đi, những suy nghĩ ấy sẽ dần biến mất.

Tôi nhìn nhận sự hoài nghi này ở một khía cạnh tích cực. Khoa học cần sự hoài nghi làm động lực phát triển, để tiếp tục tìm tòi. Quan trọng điều đó phải xuất phát từ tinh thần xây dựng, không phải ác ý. UAV là ngành công nghệ còn non trẻ ở Việt Nam, cần sự hỗ trợ của nhà nước và cộng đồng.

Chủ tịch CT Group Trần Kim Chung. Ảnh: NVCC

Ở chiều ngược lại, chúng tôi cũng nhận được nhiều tin nhắn động viên, có người thậm chí làm video cổ vũ. Trong hành trình 10 năm phát triển UAV, chúng tôi trải qua vô vàn khó khăn, mất mát, cả mồ hôi lẫn nước mắt. Vì vậy, trước sự động viên từ cộng đồng, hay các đối tác ở Đại học Quốc gia TP HCM, Đại học Bách khoa TP HCM, chúng tôi rất xúc động, như được tiếp thêm sức mạnh.

Nếu muốn hiểu về chúng tôi, hãy trực tiếp đến hỏi họ. Người bình thường không hiểu về kỹ thuật thường đưa ra phỏng đoán dựa theo cảm tính, nhưng các chuyên gia sẽ có câu trả lời rõ ràng.

- Ở Việt Nam, CT Group vẫn là cái tên xa lạ trong lĩnh vực công nghệ. Công ty bắt đầu chuyển định hướng sang sản phẩm công nghệ từ khi nào?

- Năm 2022, trong dịp kỷ niệm 30 năm thành lập, chúng tôi công bố chiến lược mới cho chặng đường 30 năm tiếp theo, định hướng tập trung vào công nghệ. Cụ thể, công ty xác định trọng tâm vào 9 ngành công nghệ lõi: bán dẫn, AI, UAV, tế bào - gene, ESG, chuyển đổi số, crypto, vật liệu xây dựng xanh, công nghệ giảm phát thải và máy tính lượng tử. Trước đó, chúng tôi dành vài năm âm thầm chuẩn bị cho hướng đi này.

Làm khoa học kỹ thuật rất khác với hàng tiêu dùng, các thử nghiệm thường diễn ra lặng lẽ, nên không nhiều người biết CT Group đã nghiên cứu và phát triển 9 mảng công nghệ, cho đến khi có sản phẩm UAV xuất khẩu.

Lý do chuyển đổi sang công nghệ bắt nguồn từ nhận thức sớm về công nghiệp 4.0. Từ những năm 2000, tôi nhìn thấy sự khác biệt của cuộc cách mạng này so với các cuộc cách mạng công nghiệp trước. Quốc gia nào không bắt kịp sẽ mãi lệ thuộc, ai đi nhanh sẽ vươn lên mạnh mẽ. Tôi từng chia sẻ quan điểm đó trong nhiều bài phát biểu ở các trường đại học. Sự chuyển hướng không phải theo phong trào, mà là chiến lược có tầm nhìn dài hạn.

Hiện CT Group có 12 mảng kinh doanh, gồm 9 ngành công nghệ cao và ba ngành truyền thống là đô thị thông minh, hạ tầng kỹ thuật và thực phẩm - y tế, được duy trì như phần "đế" để giữ sự ổn định. Trong năm nay, chúng tôi sẽ có doanh thu từ sản phẩm công nghệ cao và sang năm sau dự kiến tăng trưởng.

- Với UAV, công ty đã nghiên cứu và phát triển ra sao? Quy mô, năng lực sản xuất của CT UAV ở mức nào?

- Chúng tôi nghiên cứu UAV vào năm 2016 và hai lần thất bại. Lần đầu là khi hợp tác thành lập công ty Dr One cùng đối tác chuyên về UAV nông nghiệp. Chúng tôi muốn đi sâu nghiên cứu, họ lại nghiêng về hướng phân phối, cuối cùng không tìm được tiếng nói chung.

Sau đó, chúng tôi mở ra công ty CT Air UAV cùng đối tác khác, với định hướng nghiên cứu rõ ràng hơn. Hai bên thử thâm nhập thị trường Trung Đông, nhưng gặp khó vì tốc độ nghiên cứu chưa theo kịp nhu cầu khắt khe của thị trường.

Từ hai lần thất bại, chúng tôi rút ra nhiều bài học và kiên trì đi tiếp. Công ty CT UAV hiện đã có tốc độ nghiên cứu phát triển nhanh, bắt kịp xu hướng thị trường.

Chúng tôi có 5 nhà máy UAV rồi và đang chuẩn bị xây dựng một Trung tâm không gian tại TP HCM đủ chỗ cho 10.000 kỹ sư nghiên cứu, thí nghiệm công nghệ về kinh tế không gian. Ngoài ra, một nhà máy UAV ở Tây Ninh đang chờ triển khai.

Mô hình CT-2W1, UAV chở người do CT Group phát triển, tỷ lệ 1:6 so với kích thước thực tế, trưng bày tại Đại hội Đại biểu lần thứ I, Đảng bộ Bộ Khoa học và Công nghệ ngày 16/8. Ảnh: Đình Tùng

- Ông có thể nói rõ hơn về hợp đồng xuất khẩu 5.000 UAV sang Hàn Quốc?

- Chúng tôi ký đơn hàng xuất khẩu UAV với Airbility của Hàn Quốc. Đây là công ty mạnh về kỹ thuật, đội ngũ chuyên gia dày dạn kinh nghiệm, từng làm trong các tập đoàn và cơ quan chính phủ, có nguồn vốn mạnh mẽ từ các quỹ đầu tư.

Trên thế giới có nhiều đơn vị tập trung vào thiết kế thay vì xây nhà máy bởi công nghệ thay đổi hàng ngày, đầu tư nhà máy rất rủi ro. Airbility cũng vậy. Họ định hướng chỉ thiết kế, đổi mới sáng tạo. Họ tìm đến CT UAV vì năng lực sản xuất, hệ thống phòng lab trong và ngoài nước, cùng khả năng R&D nhanh, biến ý tưởng, thiết kế thành sản phẩm trong thời gian ngắn.

Khi làm việc, chúng tôi cảm nhận được tiềm năng và mức độ chuyên nghiệp của Airbility. Họ có năng lực tài chính đủ để đảm bảo thanh toán đơn hàng. Tôi tin mô hình hợp tác sẽ khả thi và mở ra hướng phát triển dài hạn.

Hiện chúng tôi đi được khoảng 50% chặng đường. Nhanh nhất đến tháng 10, hai bên sẽ chốt nguyên mẫu cuối cùng. Sau đó, tùy độ phức tạp, quá trình sản xuất và bàn giao cần 6-9 tháng. Nếu thuận lợi, đến năm 2026 chúng tôi sẽ hoàn thành đơn hàng 5.000 chiếc UAV xuất khẩu sang Hàn Quốc.

- Trong đơn hàng, công ty đề cập tỷ lệ nội địa hóa 85%. Con số này được hiểu ra sao?

- Chúng tôi làm chủ 6 công nghệ lõi quan trọng để phát triển UAV, bao gồm: thiết kế, sản xuất mạch điện tử; công nghệ composite đúc thân máy bay; bộ điều khiển bay; công nghệ viễn thông, giúp truyền tín hiệu và hình ảnh; công nghệ gimbal chống rung; và cuối cùng là công nghệ pin.

Công ty làm chủ từ 85% đến 90% công nghệ sản xuất UAV, với 16 dòng sản phẩm chủ yếu phục vụ phát triển kinh tế. Khoảng trống còn lại nằm ở phần cứng của pin - pin cells, chúng tôi chưa đầu tư mạnh do công nghệ này thay đổi nhanh và nguồn cung trên thị trường có sẵn.

Ngoài UAV, CT Group có năng lực thiết kế chip - điều hiếm công ty UAV trên thế giới làm được. Chúng tôi cũng có một công ty chuyên về AI, từ đó hình thành hệ sinh thái các mảng công nghệ bổ trợ nhau.

Ngoài vai trò doanh nhân, ông Trần Kim Chung hiện là thành viên Hội đồng Khoa học Đại học Kinh tế TP HCM. Ảnh: NVCC

- Sau Hàn Quốc, đâu là những thị trường UAV tiếp theo của CT Group?

- Chúng tôi đang trong quá trình đàm phán 10 đơn hàng tại nhiều quốc gia. Khách hàng mua UAV đều đến từ những thị trường có tiềm năng phát triển lâu dài. Chúng tôi không bán UAV cho các nước đang có chiến tranh, hoặc có rủi ro về chính trị.

Ngay tuần này, chúng tôi có thể ký hợp đồng khung với đối tác Indonesia. Nhiều khách hàng châu Âu và Bắc Mỹ cũng quan tâm, với yêu cầu UAV không dùng linh kiện Trung Quốc. Chúng tôi có thể đáp ứng được nhờ làm chủ công nghệ, miễn là thỏa mãn được vấn đề thời gian và giá cả.

- Với 10 năm tham gia lĩnh vực, ông nhìn nhận thế nào về thị trường UAV Việt Nam?

- Việt Nam là một thị trường mới về UAV, số lượng doanh nghiệp chưa nhiều. Các công ty có sản phẩm đủ sức cạnh tranh quốc tế đếm trên đầu ngón tay, còn lại đa số chuyên nhập khẩu và phân phối.

Việt Nam chủ yếu tiêu thụ UAV dùng cho nông nghiệp, thị trường chính ở Đồng bằng sông Cửu Long, Tây Nguyên. Một số ngành bắt đầu sử dụng UAV dùng cho công nghiệp, nhưng ở quy mô nhỏ. Việt Nam hiện còn nhiều vướng mắc như các thủ tục. Muốn thị trường UAV phát triển mạnh, phải tháo gỡ vấn đề thể chế trước.

Trong khi đó, thị trường UAV thế giới phát triển rất nhanh. Chỉ tính riêng ở Trung Quốc, nền kinh tế không gian tầm thấp của nước này năm 2023 có quy mô 65 tỷ USD, dự kiến đạt 500 tỷ USD năm nay.

Trên bình diện toàn cầu, cuộc chiến thương mại giữa các bên đang tạo ra khoảng trống cơ hội cho doanh nghiệp UAV Việt Nam.

Trọng Đạt