Du khách giải nhiệt dưới vòi phun sương trong đợt nắng nóng ở Valencia. Ảnh: Reuters
Theo Arch Daily, mùa hè năm 2025 mang đến nắng nóng cực hạn trên khắp châu Âu và các khu vực khác, với nhiệt độ kỷ lục và tác động khí hậu lan rộng. Báo động đỏ đã được phát ra tại Pháp, Italy và Tây Ban Nha khi nhiệt độ vượt quá 46°C tại một số khu vực trên bán đảo Iberia. Đợt nắng nóng này cũng làm tăng nguy cơ cháy rừng trên khắp Địa Trung Hải. Khi biến đổi khí hậu gia tăng, nhiều thành phố trên toàn cầu đang phải tìm kiếm giải pháp đối mặt với đợt nắng nóng ngày càng thường xuyên và nghiêm trọng.
Antwerp, Bỉ
Để ứng phó với áp lực từ nhiệt đô thị ngày càng tăng, Antwerp phát triển chiến lược kép kết hợp trồng cây dài hạn và tạo ra Cool Spot, không gian nhỏ có bóng râm cung cấp sự dễ chịu tức thì trong đợt nắng nóng. Dựa theo bản đồ nhiệt và chỉ số khoa học như nhiệt độ bầu ướt (nhiệt độ thấp nhất có thể đạt được trong điều kiện môi trường hiện tại chỉ bằng cách bốc hơi nước), thành phố xác định khu vực ưu tiên và tích hợp cơ sở hạ tầng làm mát vào thiết kế không gian công cộng.
Mỗi Cool Spot có diện tích ít nhất 200 m², có hơn 80% tán cây, kết hợp cây xanh, bề mặt không lát đá, chỗ ngồi và nước uống. Những không gian này được thiết kế để dễ dàng tiếp cận bởi cư dân, đặc biệt là nhóm dễ tổn thương như trẻ em và người cao tuổi.
Valencia, Tây Ban Nha
Đối mặt với nắng nóng ngày càng nghiêm trọng, Valencia phát triển mạng lưới trú tránh nóng, những không gian công cộng cung cấp nhiệt độ dễ chịu, nước uống và tiện nghi cần thiết trong thời gian nắng nóng cực hạn. Khởi xướng năm 2022, sáng kiến này biến các thư viện, trung tâm xã hội và nhiều tòa nhà công cộng khác thành môi trường an toàn, mát mẻ được thiết kế để hỗ trợ nhóm dân cư dễ bị tổn thương.
Thành phố lập bản đồ hơn 1.100 địa điểm tiềm năng, đưa vào hoạt động 10 khu tránh nóng đầu tiên năm 2024 với kế hoạch mở rộng lên 20 khu vào năm 2025. Mỗi địa điểm đáp ứng tiêu chuẩn về sự thoải mái và khả năng tiếp cận, bao gồm điều hòa không khí hoặc thông gió tự nhiên. Chuyển từ mô hình phản ứng dựa trên cảnh báo nhiệt quốc gia, Valencia chủ động mở khu tránh nóng suốt mùa hè để bảo vệ sức khỏe cộng đồng.
Toulouse, Pháp
Đối mặt với nhiệt độ tăng cao và hiệu ứng đảo nhiệt đô thị ngày càng gia tăng, Toulouse khởi động kế hoạch toàn diện Toulouse + fraîche năm 2023, kết hợp 30 biện pháp thử nghiệm nhằm cung cấp sự dễ chịu ngay lập tức. Kế hoạch tích hợp công trình che nắng, trồng cây rộng rãi và thiết kế lại không gian công cộng. Một số thiết kế như buồm che nắng hoặc mái che di động bơm hơi đang được thử nghiệm trên các quảng trường và đường phố công cộng để xác định giải pháp hiệu quả nhất nhằm triển khai rộng rãi hơn. Thành phố cũng ưu tiên trồng cây đô thị, đặt mục tiêu trồng hơn 100.000 cây vào năm 2030, tập trung vào vườn ươm, trường học và cơ sở chăm sóc.
Getafe, Tây Ban Nha
Trong khu đô thị Madrid, Getafe đối mặt nhiệt độ mùa hè lên tới 40°C, các tòa nhà thường thiếu biện pháp cách nhiệt hoặc làm mát, đe dọa nhóm dân cư dễ tổn thương. Nhằm giải quyết tình hình, thành phố khởi động sáng kiến Getafe Rehabilita trong dự án UIA EPIU Healthy Homes. Các biện pháp bao gồm cách nhiệt mặt tiền, kỹ thuật làm mát thụ động và tích hợp hạ tầng xanh, tất cả nhằm giảm tích tụ nhiệt và cải thiện môi trường trong nhà và ngoài trời.
Guimarães, Bồ Đào Nha
Thông qua chiến lược Green Radial, thành phố Guimarães đang triển khai giải pháp dựa trên thiên nhiên kết nối hạ tầng xanh để làm mát tự nhiên, tăng cường đa dạng sinh học và cải thiện khả năng chống chọi thời tiết của đô thị.
Chiến lược Green Radial tập trung vào khôi phục hành lang sông và môi trường sống tự nhiên, tạo ra khu rừng trong đô thị và không gian xanh dành cho cộng đồng, và giới thiệu biện pháp dựa trên thiên nhiên như đồng cỏ mưa và bể chứa nước để quản lý cả căng thẳng nhiệt và ngập lụt đô thị. Những can thiệp này giúp giảm thiểu hiệu ứng đảo nhiệt đô thị trong khi hỗ trợ đa dạng sinh học và quản lý nước.
An Khang (Theo Arch Daily, BBC)
