Cá mập epaulette tiến hóa khả năng đi bộ trên cạn trong 9 triệu năm qua. Ảnh: iStock
Ở mỏm đá xa xôi dưới biển ngoài khơi Papua New Guinea hôm 3/5/2022, các nhà khoa học bắt gặp một con cá mập biết đi. Sử dụng vây để kéo lê cơ thể, con cá mập có màu đen và nâu vàng nhạt di chuyển qua hồ thủy triều hầu như không chứa đủ nước để bơi, giống như sư tử biển.
Đây là một con cá mập epaulette (Hemiscyllium ocellatum). Loài cá mập này rất đặc biệt nhờ khả năng đi bộ trên cạn. Forrest Galante, nhà bảo tồn và sinh vật học, hôm 28/7 chia sẻ video hiếm gặp của loài cá mập khác thường trong chương trình "Island of the Walking Sharks" thuộc sự kiện Shark Week của kênh Discovery.
Cá mập đi bộ ngoài khơi Papua New Guinea. Video: Discovery
Các nhà khoa học cho rằng cá mập epaulette phân bố ở khắp vùng ven biển phía nam New Guinea và phía bắc Australia tiến hóa khả năng đi bộ do điều đó giúp chúng tìm kiếm thức ăn ở môi trường nơi những loài cá mập khác không thể tồn tại. Tất cả đặc điểm cho phép cá mập sinh tồn tốt hơn, theo Gavin Naylor, giám đốc Chương trình nghiên cứu cá mập của Bảo tàng lịch sử tự nhiên Florida ở Gainesville.
Cá mập epaulette dài khoảng một mét, bơi vào rạn san hô ở vùng nước nông để săn tìm thức ăn ưa thích là cua và nhiều động vật không xương sống khác. Khi thủy triều rút đi, chúng nán lại trong những hồ thủy triều và ăn con mồi. Cá mập epaulette có thể di chuyển hơn 30 m trên đất khô, Naylor cho biết. Đi bộ bằng vây không phải cách thích nghi duy nhất cho phép chúng làm vậy. Loài vật này có thể tồn tại khi oxy khan hiếm, trải qua một giờ trên cạn chỉ với một hơi thở. Khả năng đó giúp cá mập epaulette phát triển ở vùng nước ít oxy của hồ thủy triều.
Cá mập epaulette có thể tiến hóa khả năng đi bộ trong 9 triệu năm qua, theo nghiên cứu vào năm 2020 trên tạp chí Marine & Freshwater Research. Tốc độ tiến hóa này rất nhanh so với cá mập đầu búa, tiến hóa cách đây khoảng 45 triệu năm, theo Bảo tàng lịch sử tự nhiên ở London. Do khả năng di chuyển độc đáo của cá mập epaulette, những quần thể nhỏ thường xuyên trở nên tách biệt. Theo thời gian, chúng trở nên khác biệt về mặt di truyền.
An Khang (Theo Live Science)
