Đây là hai cuốn sách lịch sử được biên soạn kỹ lưỡng, đối chiếu với nhiều bản in từng có. Nhà xuất bản Đông A mong muốn đưa đến tay bạn đọc những cuốn sách quý được đầu tư xứng đáng cả về nội dung và hình thức. Hướng đến tiếp cận đối tượng độc giả trẻ tuổi.
Nhà nghiên cứu lịch sử Trần Hoàng Vũ và đại diện biên tập Đông A Đỗ Quốc Đạt Nhân đã đem đến cho độc giả nhiều thông tin bổ ích xoay quanh quá trình thực hiện hai ấn phẩm này.
Bìa sách "Việt Nam sử lược" được thiết kế bắt mắt. Ảnh: Đông A
"Việt Nam sử lược" của học giả Trần Trọng Kim ra mắt độc giả năm 1920, giữa lúc nền học thuật nước nhà chỉ có các bộ đại tác như "Đại Việt sử ký toàn thư" hay "Khâm định Việt sử thông giám cương mục" là nguồn sử liệu chính thống.
Sách sử Việt Nam khi đó gần như chưa đáp ứng được nhu cầu tìm hiểu của đại chúng: sách chủ yếu được viết bằng chữ Hán, lưu hành trong giới trí thức, hoàn toàn theo quan điểm phong kiến, trung với vua, lấy nhà vua và các sự kiện của các vương triều làm trung tâm. Một số tác phẩm viết bằng quốc ngữ manh nha xuất hiện, nhưng còn rời rạc, sơ sài…
Vì vậy, với phương pháp ghi chép mới mẻ, có hệ thống, cách kể lôi cuốn, và tư duy sử học tiến bộ so với đương thời, từ khi được xuất bản lần đầu cho đến tận ngày nay, "Việt Nam sử lược" thường được coi như cuốn sách vỡ lòng cho bất cứ ai bắt đầu tìm hiểu về lịch sử Việt Nam.
Sau khi đối chiếu các bản in, phần văn bản trong ấn bản mới lần này được thực hiện theo bản in lần thứ năm (1954) của Nhà xuất bản Tân Việt, là bản được chính tác giả Trần Trọng Kim chỉnh sửa lần cuối. Trong đó có bổ sung thêm một số chi tiết của các bản in năm 1920, 1928, 1971.
Hình ảnh minh hoạ trong bản "Việt Nam sử lược" mới này dựa theo bản in lần thứ 2 năm 1928 của Imprimerie Vĩnh & Thành Hà Nội. Bổ sung thêm gần 60 minh họa từ các nguồn tư liệu ở bảo tàng, tranh dân gian, sách báo xưa...Bản đồ được sao chụp trực tiếp từ ấn bản 1954, bổ sung thêm 2 bản đồ từ ấn bản 1928.
Ảnh: Đông A
"Việt Nam văn hóa sử cương" được biên soạn và xuất bản lần đầu năm 1938, là một nỗ lực giải quyết cuộc va chạm giữa văn hóa Việt Nam truyền thừa từ bao đời và văn hóa phương tây du nhập lan tràn trong bối cảnh xã hội nước ta đầu thế kỷ XX.
Đào Duy Anh nhìn nhận cuộc va chạm ấy chính là "bi kịch hiện thời" đến từ "sự xung đột của những giá trị cổ truyền của văn hóa cũ ấy với những điều mới lạ của văn hóa Tây phương".
Ngay từ khi ra mắt, cuốn sách đã được đánh giá là bộ sử toàn diện đầu tiên và có hệ thống nhất về văn hóa Việt Nam từ sơ khởi đến năm 1938. Cùng với "Văn minh An Nam" (La Civilization Annamite, 1944) của Nguyễn Văn Huyên, hai cuốn sách này đã trở thành những công trình khoa học đầu tiên đặt nền tảng cho sự hình thành nền văn hóa học hiện đại Việt Nam trên tinh thần khoa học và dân tộc.
Cuốn sách này dựa trên bản in lần đầu tiên năm 1938 của Quan‑hải tùng‑thư, đồng thời tham khảo một số chi tiết trong nội dung của bản in năm 1951 của Xuất bản Bốn phương, Viện Giáo khoa – Hiên Tân Biên.
Ấn bản này sử dụng một số minh họa trong các tư liệu nước ngoài, tư liệu ở bảo tàng, tranh dân gian, sách báo xưa. Trong đó có 1 bức họa của họa sĩ Thang Trần Phềnh và 6 bức ảnh chụp của nhiếp ảnh gia Pierre Dieulefils.
Tổng cộng trong "Việt Nam văn hóa sử cương" mới, Đông A đã bổ sung 108 minh họa so với ấn bản gốc.
Chú thích bìa sách "Việt Nam văn hoá sử cương". Ảnh: Đông A
Trong cả hai ấn phẩm, những từ ít quen thuộc với hiện nay, những chi tiết nghi ngờ có sai sót, không nhất quán với các bộ chính sử hoặc cần làm rõ thêm do có những phát hiện mới trong ngành sử học.... đều được đội ngũ biên tập thêm các chú thích ở cuối trang, cùng với các chú thích sẵn có của tác giả.
