Gần đây, trên mạng xã hội xuất hiện đơn tố cáo của một người tự xưng là cựu nhân viên công ty sản xuất thực phẩm. Người này cho biết, trong quá trình làm việc tại cửa hàng, nhiều lần phát hiện thịt heo, gà có dấu hiệu bệnh, nổi hột, áp xe, mủ hoặc bốc mùi hôi, nhưng vẫn bị yêu cầu bán ra thị trường. Một số phần thịt heo có bệnh còn được bán giá rẻ cho người dân làm lạp xưởng. Hiện cơ quan chức năng vào cuộc kiểm tra, xác minh, chưa có kết luận về vụ việc.
Bác sĩ Lê Văn Thiệu, khoa Nhiễm khuẩn tổng hợp, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương, nói trên thực tế, không hiếm tình huống người dân mua phải thịt lợn chết, lợn bệnh. Chúng thường mang nhiều vi khuẩn, ký sinh trùng và virus. Khi con người ăn thịt từ động vật mang bệnh hoặc đã chết vì bệnh, nguy cơ ngộ độc cũng như nhiễm bệnh truyền nhiễm tăng cao.
Cụ thể, các vi khuẩn như Salmonella, E.coli, Listeria có thể tồn tại trong thịt bệnh, gây rối loạn tiêu hóa như tiêu chảy, nôn mửa, sốt cao. Trẻ nhỏ, người già, phụ nữ mang thai có nguy cơ biến chứng nghiêm trọng.
Ký sinh trùng như giun xoắn, sán dây lợn dễ xâm nhập vào cơ thể người khi ăn thịt nhiễm bệnh chưa nấu chín kỹ, có thể gây tổn thương cơ, mắt, thần kinh trung ương. Một số virus như cúm lợn, dịch tả lợn châu Phi, liên cầu lợn không lây trực tiếp qua đường tiêu hóa nhưng có thể lây gián tiếp qua tiếp xúc nếu không đảm bảo vệ sinh khi chế biến.
Bác sĩ Thịnh nhận định thêm, độc tố từ xác lợn bệnh (histamine, endotoxin, mycotoxin) vẫn tồn tại ngay cả khi nấu ở 100 độ C, không bị phá hủy hoàn toàn. Ăn phải thịt chứa độc tố có thể gây ngộ độc cấp như nôn mửa dữ dội, đau bụng, tiêu chảy, sốt cao, tụt huyết áp. Trường hợp nặng, nguy cơ sốc nhiễm độc, đe dọa tính mạng.
Nếu tiếp xúc lâu dài với lượng nhỏ độc tố, cơ thể có thể bị tổn thương gan, thận, hệ miễn dịch, thậm chí tăng nguy cơ ung thư. Đáng lo ngại, thịt chứa độc tố có thể không thay đổi rõ rệt về màu sắc hay mùi vị, dễ khiến người tiêu dùng chủ quan, tiềm ẩn nguy cơ cho sức khỏe.
Thịt heo bày bán tại Hà Nội. Ảnh minh họa: Anh Minh
PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh, Viện Công nghệ Sinh học và Thực phẩm, Đại học Bách khoa Hà Nội, lưu ý ngoài thịt lợn bệnh, cần cảnh giác với thịt xuất hiện đốm trắng trên thớ, có thể là dấu hiệu nhiễm sán. Những hạt trắng này là ấu trùng sán gạo, có hình dạng hạt gạo, đầu trắng đục, cứng, bên trong chứa dịch và đầu sán.
Ấu trùng sán đi vào đường tiêu hóa lợn, rồi ký sinh tại các nhóm cơ vận động mạnh như gốc lưỡi, đùi, vai, chân, cơ hoành... Lợn nuôi công nghiệp hiếm khi mắc bệnh này, chủ yếu gặp ở lợn thả rông. Thịt nhiễm sán có mùi vị lạ, tiềm ẩn nhiều nguy cơ bệnh từ hóa chất bảo quản nếu không đạt tiêu chuẩn.
Các chuyên gia khuyến cáo nên chọn mua thịt ở nơi uy tín, có kiểm dịch. Tránh mua thịt tái nhợt, bầm tím, chảy nước, có mùi hôi tanh hoặc da nổi nhiều nốt xuất huyết. Thịt lợn cần nấu chín kỹ, không ăn tái như nem chua, tiết canh...
Thịt lợn tươi có dấu hiệu khô ráo, đỏ hồng hoặc đỏ đậm, mỡ chắc, mùi tự nhiên, khi sờ không dính tay hay để lại dấu vết. Sau khi luộc, thịt tươi cho nước dùng trong, thơm, lớp váng mỡ lớn trên bề mặt.
Khi chế biến, cần rửa tay kỹ, dùng dao thớt riêng cho thực phẩm sống và chín để phòng lây nhiễm chéo. Tuyệt đối không mua thịt bất thường chỉ vì giá rẻ. Người tiêu dùng nên tỉnh táo trước thông tin mạng, biết chọn lọc và áp dụng kiến thức an toàn thực phẩm để tự bảo vệ sức khỏe trong bối cảnh thực phẩm bẩn còn nhiều rủi ro.
Thúy Quỳnh
