Khi nhắc đến vitamin A, nhiều người nghĩ ngay đến tác dụng nổi bật nhất của nó: Bảo vệ đôi mắt. Tuy nhiên, loại vitamin này còn mang lại nhiều lợi ích quan trọng hơn thế, đặc biệt là đối với làn da, mái tóc và hệ miễn dịch. Nếu bạn thường xuyên gặp tình trạng rụng tóc, da khô xỉn màu, dễ mắc các bệnh nhiễm trùng, rất có thể cơ thể bạn đang thiếu vitamin A.
Vitamin A là một dưỡng chất thiết yếu giúp duy trì các tế bào biểu mô khỏe mạnh, hỗ trợ sự tăng trưởng và tái tạo mô. Ngoài ra, vitamin A còn đóng vai trò trong chống oxy hóa, điều hòa miễn dịch, hỗ trợ hô hấp và tiêu hóa. Cơ thể con người cần vitamin A ngay từ khi mới sinh để phát triển toàn diện.
PGS.TS Nguyễn Thị Lê Hằng, chuyên gia dinh dưỡng lâm sàng, nhận định: Thiếu vitamin A không chỉ ảnh hưởng đến mắt mà còn tác động đến toàn bộ lớp biểu mô bao phủ bề mặt cơ thể, từ da, tóc đến niêm mạc đường hô hấp và tiêu hóa. Tình trạng thiếu kéo dài khiến da sạm màu, tóc rụng nhiều và dễ nhiễm trùng.
Những biểu hiện phổ biến khi thiếu vitamin A
1. Tóc rụng, da khô xỉn, dễ nhiễm trùng da
Thiếu vitamin A khiến da mất đi hàng rào bảo vệ tự nhiên, trở nên khô, bong tróc, dễ nổi mụn hoặc sừng hóa. Với tóc, nang tóc yếu dẫn đến rụng từng nắm, xuất hiện nhiều gàu và da đầu kích ứng.
2. Mắt yếu, khô mắt, quáng gà
Một trong những triệu chứng dễ nhận biết nhất của thiếu vitamin A là quáng gà - nhìn mờ vào ban đêm. Nặng hơn, bạn có thể bị khô giác mạc, ảnh hưởng nghiêm trọng đến thị lực.
3. Tăng nguy cơ nhiễm trùng hô hấp
Trẻ em, người già và người có hệ miễn dịch yếu khi thiếu vitamin A dễ mắc viêm họng, viêm phổi hoặc cảm cúm kéo dài. Nguyên nhân là do niêm mạc hô hấp bị tổn thương, giảm khả năng chống lại virus, vi khuẩn.
Phụ nữ có 3 hành vi này cực hại tử cung và buồng trứng, cái số 3 tốt nhất tránh hoàn toàn
Vitamin A rất quan trọng trong giai đoạn đầu đời. Trẻ thiếu vitamin A không chỉ chậm phát triển mà còn có nguy cơ cao mắc bệnh về mắt, hô hấp và tiêu hóa.
Theo khuyến nghị của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), trẻ sơ sinh nên được bú mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu, sau đó kết hợp bổ sung thực phẩm giàu vitamin A hoặc dùng liều hỗ trợ trong các chương trình y tế cộng đồng, nhất là ở các quốc gia đang phát triển.
TS.BS Trần Anh Khoa, chuyên gia nhi khoa, cho biết: "Trẻ sinh non, nhẹ cân, sinh đôi nên được bổ sung vitamin A sớm và đều đặn trong 3 tháng đầu đời. Việc thiếu hụt sớm sẽ ảnh hưởng lâu dài đến hệ miễn dịch và khả năng tăng trưởng".
Dù có nhiều thực phẩm chức năng hỗ trợ, cách an toàn và hiệu quả nhất vẫn là bổ sung vitamin A qua chế độ ăn uống đa dạng. Có 2 dạng chính:
- Vitamin A có sẵn trong động vật: Gan (bò, gà, cá), thận, lòng đỏ trứng, sữa, kem, cá béo…
- Carotene có trong thực vật (tiền vitamin A): Cà rốt, bí đỏ, đu đủ, xoài, rau dền, rau ngót, cải bó xôi...
Vitamin A là vitamin tan trong chất béo, nên có thể tích lũy trong cơ thể. Bổ sung quá liều, nhất là qua viên uống, có thể gây ngộ độc cấp hoặc mãn tính, với triệu chứng như buồn nôn, đau đầu, rối loạn tiêu hóa, thậm chí tổn thương gan.
Lưu ý:
- Người trưởng thành không nên dùng quá 10.000 đơn vị quốc tế (IU) mỗi ngày nếu không có chỉ định bác sĩ.
- Phụ nữ mang thai không nên bổ sung tùy tiện do nguy cơ gây dị tật bẩm sinh.
(Ảnh minh họa: Internet)
