Sáng 7/3, trao đổi với VnExpress, GS. TS. Trần Bình Giang, Giám đốc Bệnh viện Việt Đức, cho biết các quyết sách của Chính phủ cơ bản giải quyết được những vấn đề mà bệnh viện đang gặp phải về mua sắm, đấu thầu trang thiết bị y tế. Bệnh viện đang nhanh chóng thực hiện theo hướng dẫn tháo gỡ khó khăn để tiếp tục khám, chữa bệnh cho người dân.
"Trong vòng một tuần nữa, các nhà phân phối hứa sẽ có đầy đủ vật tư, hóa chất cung cấp cho người bệnh. Tuần sau, bệnh viện sẽ quay lại hoạt động bình thường", ông Giang nói.
Như vậy, một tuần nữa, Bệnh viện Việt Đức sẽ chấm dứt tình trạng hàng trăm bệnh nhân phải hoãn mổ phiên do bệnh viện thiếu vật tư, hóa chất, chỉ ưu tiên mổ cấp cứu.
Trong vòng hai ngày, Chính phủ liên tiếp ban hành hai văn bản pháp luật giúp các bệnh viện giải quyết khủng hoảng y tế. Ngày 3/3, Chính phủ ban hành Nghị định 07, sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 98/2021, nhằm tháo gỡ khó khăn cho nhập khẩu thiết bị y tế. Ngày 4/3, Chính phủ tiếp tục ban hành Nghị quyết 30 có hiệu lực thi hành ngay, tháo gỡ cho việc đấu thầu mua sắm thiết bị y tế, hướng dẫn sử dụng và chi trả bảo hiểm y tế cho máy mượn, đặt.
Nhìn chung, lãnh đạo các bệnh viện đặt nhiều hy vọng vào hai văn bản pháp luật mới để giải quyết tình trạng khủng hoảng vật tư hiện nay. Được hoàn nghênh nhất là quy định "một báo giá" thay cho "3 báo giá".
Ông Đào Xuân Cơ, Giám đốc Bệnh viện Bạch Mai, Hà Nội, đánh giá một trong những tháo gỡ có tác động mạnh mẽ nhất là việc cho phép lấy báo giá trực tiếp từ nhà phân phối khi mua máy độc quyền, không cần tham khảo 3 báo giá của các nhà cung cấp khác nhau.
"Bạch Mai, Việt Đức, Chợ Rẫy, K... đã có thể mua được các thiết bị lần đầu tiên vào Việt Nam mà chỉ có một nhà cung cấp, chỉ có một báo giá. Đây là những mặt hàng rất quan trọng, tạo điều kiện cho bệnh viện đầu ngành triển khai kỹ thuật mới, phát triển khoa học kỹ thuật", người đứng đầu Bạch Mai nói.
Ông Cơ cũng cho biết thêm những thiết bị đang bị hỏng hóc "đắp chiếu" sẽ sớm được sửa chữa để phục vụ người bệnh. Ví dụ, trước đây do yêu cầu 3 báo giá, đơn vị này không thể sửa máy chụp cộng hưởng từ của hãng Siemens (hàng độc quyền chỉ có một báo giá). Nay Bạch Mai có thể trực tiếp mua được linh kiện chính hãng để triển khai sửa chữa.
Bệnh viện K chỉ có 5 máy xạ trị, 2 máy hỏng và không thể thay thế linh kiện đúng hãng. Với các tháo gỡ của Chính phủ giúp bệnh viện đấu thầu mua trang thiết bị đúng hãng mà không sợ sai quy định. "Chỉ có một nhà cung cấp lại cần 3 báo giá thì chúng tôi không làm được. Nay, nếu chỉ cần một giá hợp lý thì có thể đấu thầu sửa chữa máy này chỉ trong 10 ngày", lãnh đạo Bệnh viện K nói.
Còn lãnh đạo Bệnh viện Đa khoa Đức Giang cho hay Nghị quyết 30 chấp nhận những hạng mục không đủ 3 báo giá vẫn được đấu thầu giúp bệnh viện tháo gỡ được 70-80% vướng mắc. Trước đó, đơn vị này mới chỉ đấu thầu được 50-60% vật tư, hóa chất, trang thiết bị y tế. Số còn lại chưa thực hiện thành công chủ yếu do không có đủ 3 báo giá cho các hạng mục.
Ông Nguyễn Tường Sơn, Vụ trưởng Kế hoạch, Tài chính (Bộ Y tế), cho biết Nghị định 07 và Nghị quyết 30 của Chính phủ đã giải quyết vấn đề rất thiết yếu cho các bệnh viện. Những gói thầu đã trúng thầu thì có thể nhập khẩu được ngay và đáp ứng nhu cầu cho các bệnh viện đang bị thiếu.
"Ngay từ thời điểm này, các cơ sở y tế yên tâm mua sắm được ngay, làm đúng, không sợ sai", ông Sơn nói.
Giám đốc các bệnh viện cho biết vướng mắc đã được Nghị định 07 và Nghị quyết 30 của Chính phủ tháo gỡ song mang tính chất cấp bách, về lâu dài Bộ Y tế và các bộ ngành cần nhanh xây dựng văn bản pháp quy, để hướng dẫn bệnh viện vận hành trơn tru.
"Để bệnh viện hoạt động trơn tru, cần có những hướng dẫn trong quản lý mua sắm vật tư, thuốc mang tính chất căn cơ, bảo đảm tính công khai, minh bạch. Các văn bản pháp quy này cần dựa vào Luật khám chữa bệnh sửa đổi vừa được ban hành, Luật giá, Luật đấu thầu và Luật bảo hiểm y tế", ông Cơ nói.
Bộ Y tế cũng đánh giá Nghị quyết 30 có hiệu lực ngay khi ban hành nhằm kịp thời giải quyết những vấn đề cấp bách trong thực hiện mua sắm, đấu thầu thuốc, trang thiết bị y tế; kịp thời mở ra cơ chế đáp ứng nguồn cung cầu về thuốc, trang thiết bị, vật tư, hóa chất... bảo đảm hoạt động khám, chữa bệnh tại các cơ sở y tế hiện nay.
"Đây là căn cứ để các bộ, ngành, doanh nghiệp kinh doanh, sản xuất, cung ứng thuốc, trang thiết bị y tế, vật tư, hóa chất, lãnh đạo các bệnh viện xác định rõ trách nhiệm, quyền hạn và nghĩa vụ các bên, góp phần đảm bảo thuốc, trang thiết bị y tế", đại diện Bộ Y tế cho biết.
Với Nghị định 07, Bộ Y tế cho rằng sẽ giải quyết những vấn đề cấp bách trong thực hiện mua sắm trang thiết bị y tế, kịp thời đáp ứng nguồn cung, giải quyết ách tắc do tồn đọng trang thiết bị y tế nhập khẩu tại các cửa khẩu.
"Hiện, Bộ Y tế giao trách nhiệm cho các đơn vị liên quan tổ chức thực hiện và ban hành các văn bản hướng dẫn để thống nhất thực hiện", Bộ Y tế cho biết.
Bệnh nhân vào Bệnh viện Việt Đức cấp cứu, ngày 1/3. Ảnh: Lê Nga
Tình trạng thiếu thuốc xảy ra tại nhiều bệnh viện trên toàn quốc từ giữa năm 2022. Lãnh đạo Chính phủ và Bộ Y tế đã nhiều lần chỉ đạo, kết quả khắc phục căn bản tình trạng thiếu thuốc.
Gần đây, Bệnh viện Chợ Rẫy, Bạch Mai, Việt Đức... phản ánh không mua được máy móc và hóa chất xét nghiệm, phải gửi bệnh nhân đến cơ sở khác chụp chiếu. Chợ Rẫy thiếu hoặc phải dừng hoạt động nhiều trang thiết bị y tế kỹ thuật cao như máy chụp cắt lớp vi tính (CT), máy chụp cộng hưởng từ (MRI), máy siêu âm doppler màu. Bệnh viện đầu ngành ngoại khoa ở miền Bắc là Việt Đức phải ngừng mổ phiên, cấp thuốc giảm đau cho bệnh nhân trong lúc nằm chờ được phẫu thuật.
Để giải quyết tình trạng "cấp cứu của cấp cứu", trong hai ngày 3 và 4/3, Chính phủ đã ban hành các văn bản mới sửa đổi Nghị định 98 và Nghị quyết 144. Một văn bản còn lại, Bộ Y tế đang đẩy nhanh tiến độ để sớm ban hành.
Lê Nga
