Gan hoạt động liên tục để loại bỏ độc tố đồng thời hỗ trợ tiêu hóa và dự trữ năng lượng. Bệnh gan nhiễm mỡ và xơ gan có thể phòng ngừa thông qua chế độ ăn uống đúng cách, tập thể dục và khám sức khỏe định kỳ. Tuy nhiên, nhiều quan niệm sai lầm có thể dẫn đến những thói quen gây hại gan.
Bệnh gan chỉ xảy ra ở người uống rượu
Uống rượu tạo ra các sản phẩm phụ độc hại, đặc biệt là acetaldehyde, khi phân hủy. Điều này dẫn đến tích tụ mỡ (gan nhiễm mỡ), viêm gan, xơ gan và có thể tiến triển đến suy gan hoặc ung thư qua nhiều giai đoạn.
Người không uống rượu vẫn có thể mắc gan nhiễm mỡ không do rượu (NAFLD), thường liên quan béo phì, tiểu đường và ăn nhiều thực phẩm chế biến sẵn. Sự tích tụ mỡ trong gan dẫn đến viêm và xơ, xảy ra độc lập với rượu. Bảo vệ gan cần nhiều hơn việc kiêng rượu, vì yếu tố di truyền, thuốc và hội chứng chuyển hóa cũng ảnh hưởng. Nên duy trì cân nặng ổn định, ăn uống lành mạnh, hạn chế đường và thực phẩm chế biến sẵn, kết hợp tập thể dục đều đặn.
Thải độc gan càng nhiều càng tốt
Cơ thể có cơ chế thải độc gan tự nhiên hàng ngày, nên lạm dụng trà thải độc hoặc sản phẩm không rõ nguồn gốc đôi khi gây tác hại. Một số sản phẩm có thể làm tăng enzyme gan, gây tiêu chảy hoặc suy thận mà không mang lại lợi ích thực sự. Trước khi sử dụng, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ. Để hỗ trợ gan, hãy ăn đầy đủ dinh dưỡng, uống nhiều nước, hạn chế đường và rượu. Bổ sung rau giàu chất xơ (cải bó xôi, củ dền, bông cải xanh) và uống 1,8-2 lít nước mỗi ngày cũng giúp gan hoạt động hiệu quả.
Bia và rượu vang không gây hại
Rượu mạnh như vodka hay whisky thường bị xem là gây hại nhiều hơn bia hay rượu vang, nhưng tổng lượng rượu tiêu thụ mới là yếu tố quan trọng. Mọi đồ uống có cồn, bao gồm bia và rượu vang, đều có thể gây hại cho gan nếu uống quá nhiều. Hãy theo dõi lượng tiêu thụ hoặc cân nhắc hạn chế để bảo vệ sức khỏe lá gan.
Không chỉ rượu mà bia đều có thể gây hại gan nếu uống nhiều. Ảnh: Ngọc Phạm
Men gan bình thường đồng nghĩa với gan khỏe mạnh
Chỉ số men gan bình thường, bao gồm ALT và AST, không đồng nghĩa gan hoàn toàn khỏe mạnh, vì tổn thương nặng hay xơ gan vẫn có thể tồn tại mà men gan không tăng. Xét nghiệm máu cơ bản không cung cấp đủ thông tin, kết hợp siêu âm, chụp xơ gan hoặc sinh thiết nếu cần. Người thừa cân hoặc có tiền sử gia đình mắc bệnh gan nên khám sức khỏe gan định kỳ. Bác sĩ kết hợp xét nghiệm máu và hình ảnh để phát hiện bệnh sớm, có biện pháp điều trị kịp thời và tránh biến chứng nghiêm trọng.
Bệnh gan luôn đi kèm với các triệu chứng
Vàng da hoặc đau bụng là những dấu hiệu phổ biến của tổn thương gan. Tuy nhiên, nhiều bệnh gan tiến triển âm thầm trong nhiều năm được gọi là "kẻ giết người thầm lặng". Viêm gan và gan nhiễm mỡ thường không có triệu chứng rõ ràng cho đến giai đoạn nặng, khi sưng hoặc vàng da xuất hiện đột ngột. Khó chịu tiêu hóa hàng ngày cũng có thể là dấu hiệu liên quan đến gan. Sàng lọc và khám sức khỏe định kỳ giúp phát hiện sớm tổn thương và có thể cải thiện tình trạng bệnh.
Bảo Bảo (Theo Times of India)
