Người đàn ông 41 tuổi bất ngờ gục xuống bàn đột quỵ vì mắc sai lầm này trong điều trị bệnh tăng huyết áp

Người bệnh đột quỵ xuất huyết não có tiền sử tăng huyết áp

Anh Đức, 41 tuổi, tiền sử tăng huyết áp nhiều năm không dùng thuốc, bất ngờ gục xuống bàn trong cuộc họp, gọi hỏi không đáp ứng.

Khi đến khoa Cấp cứu, BVĐK Tâm Anh Hà Nội, anh Đức đã hôn mê sâu, chỉ số tri giác Glasgow còn 6 điểm (ở người khỏe mạnh bình thường là 15, mức độ nghiêm trọng dưới 8 điểm), tổn thương thần kinh nặng, huyết áp tăng cao 160/90 mmHg.

Ảnh minh họa.

Kết quả chụp CT cho thấy bệnh nhân có ổ tụ máu nhu mô não thùy thái dương đỉnh trái kích thước 40×45×81 mm, chèn ép não thất cùng bên, lệch đường giữa 7 mm sang phải, thoát vị hồi hải mã trái (một phần hồi hải mã ở thùy thái dương trái bị đẩy lệch xuống dưới và vào trong, chui qua dưới liềm đại não).

Bác sĩ Nguyễn Đức Anh – Trưởng khoa Ngoại Thần kinh Cột sống, chẩn đoán bệnh nhân bị đột quỵ giờ đầu tiên do xuất huyết não. Tình trạng bệnh nhân nặng và nguy hiểm, nếu không nhanh chóng can thiệp, máu chảy lan rộng gây phù não, thoát vị não tiến triển, nguy cơ tử vong chỉ trong vài giờ.

Người bệnh đột quỵ có tiền sử tăng huyết áp nhưng không dùng thuốc nguy hiểm thế nào?

Bác sĩ Đức Anh cùng êkíp quyết định mổ não bằng phương pháp mở nắp hộp sọ diện rộng giải phóng nhanh áp lực, giảm nén mô não, lấy máu tụ và cầm máu trong thời gian ngắn nhất nhằm kiểm soát điểm chảy máu, ngăn hiện tượng xuất huyết tái phát, tránh nguy cơ di chứng liệt, rối loạn ngôn ngữ, suy giảm nhận thức.

Bác sĩ Đức Anh cho biết, thách thức lớn nhất của ca mổ là khối máu tụ kích thước lớn, mức độ chảy máu nặng, nằm trong vùng nhu mô não giữ nhiều chức năng quan trọng như vận động, ghi nhớ, xử lý ngôn ngữ, nhận biết âm thanh, cảm xúc. Chỉ cần một sai sót nhỏ cũng có thể gây di chứng nặng nề.

Ngoài ra, người bệnh có tiền sử tăng huyết áp nhưng không dùng thuốc, thành mạch nhạy cảm với biến động huyết áp, dễ tổn thương, nguy cơ chảy máu thứ phát trong ca mổ cao.

Các bác sĩ đã sử dụng hệ thống định vị thần kinh Neuro Navigation tích hợp AI tự động xử lý và dựng hình giải phẫu, giúp bác sĩ kiểm soát toàn diện phẫu trường và liên tục theo dõi vị trí dụng cụ so với mạch máu và mô não lành theo thời gian thực, nhờ đó thao tác nhanh và chính xác.

Ảnh: BVCC

Sau mổ, bệnh nhân được chăm sóc hồi sức tích cực, theo dõi liên tục huyết áp, tri giác, chỉ số hô hấp, tuần hoàn và khả năng tái chảy máu.

Sau 30 ngày, sức khỏe anh Đức ổn định, vết mổ hết phù, tri giác cải thiện, giao tiếp được bằng mắt, chức năng vận động dần hồi phục. Kết quả chụp CT kiểm tra cho thấy khối máu tụ đã được lấy sạch, đường giữa trở lại bình thường, não thất chỉ còn ép nhẹ. Hiện người bệnh tiếp tục điều trị phục hồi chức năng với bài tập thiết kế riêng.

Người bệnh tăng huyết áp cần làm gì để phòng ngừa đột quỵ?

Theo bác sĩ Đức Anh, phần lớn bệnh nhân đột quỵ có tiền sử tăng huyết áp. Tình trạng âm thầm làm tăng nguy cơ đột quỵ ở cả hai loại xuất huyết não và nhồi máu não mà ít có dấu hiệu cảnh báo, đôi khi khởi phát đột ngột.

Bác sĩ lý giải, khi huyết áp vượt 140/90 mmHg, hệ thống mạch máu nuôi não có nguy cơ bị tổn thương rõ rệt. Tình trạng kéo dài không được điều trị làm suy yếu thành mạch, đặc biệt là các mạch nhỏ trong não. Khi huyết áp tăng vọt, mạch dễ vỡ gây xuất huyết não. Đồng thời, áp lực máu liên tục cũng gây tổn thương nội mạc, thúc đẩy hình thành mảng xơ vữa và cục máu đông, dẫn đến đột quỵ nhồi máu.

Nghiên cứu đăng trên Thư viện Y khoa Mỹ cho thấy, huyết áp tâm thu tăng thêm 200 mmHg (hoặc tâm trương tăng 100 mmHg), nguy cơ tử vong do đột quỵ tăng lên gần gấp đôi. Ngay cả khi qua cơn nguy kịch, người bệnh vẫn có thể đối mặt với di chứng nặng nề như liệt vận động, rối loạn ngôn ngữ, suy giảm trí nhớ, cùng nguy cơ biến chứng viêm phổi, nhiễm khuẩn tiết niệu, trầm cảm.

Bác sĩ Đức Anh khuyên người dân cần chủ động theo dõi huyết áp thường xuyên, đặc biệt là người trên 40 tuổi hoặc có tiền sử gia đình mắc bệnh tim mạch. Tốt nhất nên đo huyết áp định kỳ 2 lần mỗi ngày vào sáng – tối và ghi lại để theo dõi trạng thái huyết áp một cách chính xác nhất.

Trường hợp đã được chẩn đoán tăng huyết áp cần tuân thủ phác đồ điều trị, không tự ý ngừng thuốc. Bên cạnh đó, cần duy trì lối sống lành mạnh: ăn nhạt, hạn chế đồ béo, rượu bia; không hút thuốc; ngủ đủ giấc, tập luyện thể dục đều đặn và kiểm soát căng thẳng.

Người bệnh tăng huyết áp cũng nên thăm khám, tầm soát đột quỵ ít nhất 2 lần mỗi năm hoặc theo chỉ định của bác sĩ. Hiện các kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh hiện đại như CT 1975 lát cắt, MRI 3 Tesla, máy chụp mạch DSA… hỗ trợ phát hiện sớm tổn thương mạch máu, bất thường ở tim, não, từ đó can thiệp kịp thời và giảm thiểu biến chứng.