TS.BS. Nguyễn Trọng Khoa, Phó Cục trưởng Quản lý khám chữa bệnh, cho biết thông tin trên tại tọa đàm khoa học Hướng đến xây dựng mô hình quản lý toàn diện người bệnh mắc bệnh lý võng mạc và phù hoàng điểm do đái tháo đường tại bệnh viện, do Bộ Y tế phối hợp Roche Pharma Việt Nam, tổ chức ngày 21/8.
Hơn một nửa trong số 7 triệu người mắc bệnh đái tháo đường nhưng chưa được chẩn đoán tạo ra một "tảng băng chìm" to lớn của các biến chứng tiềm ẩn, theo ông Khoa. Trong đó, 39,5% trường hợp là biến chứng liên quan đến mắt và thần kinh. Một số báo cáo khác cho thấy cứ 10 bệnh nhân đái tháo đường thì 6 người có biến chứng tại mắt, nhưng chỉ một phần nhỏ trong số này được sàng lọc và chẩn đoán sớm. Ước tính từ năm 2016, có khoảng 320.500 bệnh nhân phù hoàng điểm đái tháo đường tại Việt Nam.
Các bệnh lý võng mạc, phù hoàng điểm đái tháo đường là nguyên nhân chính dẫn đến mất thị lực. Với sự gia tăng dân số già và tỷ lệ mắc bệnh tiểu đường, những tình trạng này dự kiến sẽ tác động ngày càng lớn đến cộng đồng.
"Một trong những thách thức lớn nhất hiện nay là tỷ lệ người bệnh có biến chứng mắt do đái tháo đường được quản lý và điều trị còn rất thấp", ông Khoa nói. Ví dụ, tại Bà Rịa - Vũng Tàu, trong số khoảng 18.000 người bệnh mắc võng mạc và phù hoàng điểm do đái tháo đường chỉ có 600 người được quản lý điều trị ngoại trú tại bệnh viện chuyên khoa mắt của tỉnh.
Các rào cản chính bao gồm nhận thức của người dân còn hạn chế, khó khăn trong việc tiếp cận dịch vụ y tế và gánh nặng chi phí, khiến nhiều người không được can thiệp sớm. Điều này dẫn đến hậu quả nặng nề là suy giảm thị lực không thể phục hồi và mù lòa, đặt ra yêu cầu cấp thiết về các giải pháp đồng bộ để cải thiện tỷ lệ sàng lọc và điều trị hiệu quả.
Một bệnh nhân khám mắt. Ảnh: Bích Phạm
Trước thực trạng này, các chuyên gia cho rằng việc xây dựng một mô hình quản lý toàn diện, phối hợp đa chuyên khoa là vô cùng cấp thiết. Theo ông Khoa, xây dựng mô hình quản lý toàn diện người bệnh võng mạc và phù hoàng điểm do đái tháo đường tại bệnh viện sẽ giúp nâng cao chất lượng điều trị cho người bệnh và góp phần quan trọng cho sự phát triển chuyên khoa mắt tại các bệnh viện công, đặc biệt là ở tuyến tỉnh.
Tại tọa đàm, ông Lennor Carrillo, đại diện Roche Pharma Việt Nam, cho hay Việt Nam đang đối mặt với thách thức từ tỷ lệ mắc đái tháo đường ngày càng tăng và quá trình già hóa dân số. Vì vậy, cần hỗ trợ người bệnh đái tháo đường được tiếp cận sàng lọc sớm các biến chứng về mắt. Còn lãnh đạo các bệnh viện mắt cho biết "sẵn sàng chung tay" xây dựng mô hình này, với mục tiêu của hỗ trợ người bệnh đái tháo đường được chẩn đoán và điều trị sớm các biến chứng về mắt, giúp duy trì thị lực và nâng cao chất lượng cuộc sống, nhất là cho những người bệnh trong độ tuổi lao động.
"Chúng tôi mong muốn thành lập hệ thống tầm soát và phát hiện sớm bệnh lý bệnh võng mạc cho lượng lớn người bệnh đái tháo đường, đang được quản lý tại các bệnh viện đa khoa và trung tâm y tế tuyến dưới, nhằm giảm tải cho tuyến trên, đồng thời giúp người bệnh được chăm sóc, theo dõi thuận lợi và điều trị kịp thời", TS.BS. Nguyễn Chí Trung Thế Truyền, Phó giám đốc Bệnh viện Mắt TP HCM, nói.
Theo kế hoạch, giai đoạn 2025-2027, chương trình sẽ tập trung xây dựng và thí điểm mô hình quản lý toàn diện tại một số bệnh viện trọng điểm. Dựa trên kết quả thí điểm, các hướng dẫn quốc gia sẽ được ban hành vào năm 2027, làm cơ sở để nhân rộng trên toàn quốc trong giai đoạn 2028-2030. Mục tiêu cuối cùng là hỗ trợ tăng tỷ lệ người bệnh đái tháo đường được khám và theo dõi bệnh lý về mắt lên trên 75% vào năm 2030, theo chiến lược quốc gia phòng chống mù lòa.
Lê Nga
