Kiến nghị được cử tri Bến Tre đưa ra khi phản ánh vấn đề liên quan lĩnh vực y tế trước Kỳ họp thứ 7 Quốc hội khóa XV, trong bối cảnh Việt Nam đang bước vào giai đoạn già hóa dân số nhanh, mức sinh thấp và mất cân bằng giới tính cao.
Thực tế, nước ta bắt đầu giai đoạn già hóa dân số từ năm 2011, với số người cao tuổi trên 65 tuổi chiếm 7% tổng dân số. Sau 10 năm, số người cao tuổi chiếm 8,3% tổng dân số, tức 8,16 triệu người. Dự báo tăng lên 16,8 triệu vào năm 2039, đánh dấu thời điểm Việt Nam bước vào thời kỳ dân số già.
Trong khi đó, mức sinh của nước ta đang thấp ở "mức đáng lo ngại" khi tổng tỷ suất sinh năm 2023 cả nước là 1,96 con/phụ nữ, thấp nhất từ trước tới nay và được dự báo tiếp tục giảm trong các năm tiếp theo. Mức sinh thay thế lý tưởng là 2,1 con/phụ nữ.
Đặc biệt, tình trạng chênh lệch giới tính khi sinh vẫn cao. Năm 2023, tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh vẫn ở mức cao, 112 bé trai trên 100 bé gái, trong khi tỷ số tự nhiên khoảng 105/100. Mất cân bằng giới tính tác động xấu tới cấu trúc dân số tương lai và dư thừa nam giới.
Một em bé chào đời tại Bệnh viện Từ Dũ. Ảnh: Thi Quân
Trả lời vấn đề này, Bộ trưởng Y tế Đào Hồng Lan cho biết Nghị quyết 21 của Chính phủ đã đặt ra mục tiêu duy trì mức sinh thay thế lý tưởng trên toàn quốc đến hết 2023, tăng mức sinh ở những địa phương có mức sinh thấp, giảm mức sinh ở nơi có mức sinh cao. Đơn cử, một số tỉnh, thành phố vùng mức sinh thấp sẽ được hỗ trợ tiền hoặc hiện vật cho người sinh đủ hai con, hỗ trợ các chi phí y tế một lần sinh con đối với phụ nữ sinh đủ hai con trước 35 tuổi; giảm học phí từ bậc học mầm non đến trung học phổ thông thuộc hệ thống giáo dục công lập.
Về vấn đề mất cân bằng giới tính khi sinh, giới chức đặt mục tiêu đưa tỷ số giới tính khi sinh về mức cân bằng tự nhiên, đến năm 2030 là dưới 109 bé trai/100 bé gái sinh ra. Ngoài ra, cần can thiệp thay đổi nhận thức, hành vi của người dân thực hiện việc sinh con trai, gái theo quy luật tự nhiên. Xây dựng các chính sách khuyến khích, hỗ trợ nhằm hỗ trợ nâng cao vai trò, vị thế của phụ nữ và trẻ em gái trong gia đình, cộng đồng và xã hội. Đồng thời, nâng cao hiệu lực thực thi những quy định của pháp luật về kiểm soát mất cân bằng giới tính khi sinh.
"Để xử lý căn cơ các vấn đề hỗ trợ, khuyến khích người dân sinh đủ hai con, nhất là sinh bé gái để cân bằng giới tính, Bộ Y tế đang hoàn thiện Hồ sơ Đề nghị xây dựng Luật Dân số, báo cáo Chính phủ tháng 12 tới, dự kiến trình Quốc hội trong năm 2025", bà Lan cho hay.
Lê Nga
