Gói chi tiêu 135,4 tỷ USD được nội các Nhật Bản phê duyệt hôm 21/11, lớn hơn nhiều so với các gói kích thích mà chính phủ nước này từng tung ra trước đại dịch. Nó gồm trợ cấp chi phí năng lượng, giảm thuế xăng và nhiều biện pháp khác nhằm hỗ trợ người dân trước chi phí sinh hoạt tăng cao.
Trong đó, 400 tỷ yen (2,6 tỷ USD) dùng để phát 20.000 yen (khoảng 130 USD) một lần cho mỗi trẻ em. Ngoài ra, mỗi người dân sẽ được nhận phiếu gạo hoặc phiếu mua hàng trị giá 3.000 yen (khoảng 20 USD).
Tăng trưởng GDP Nhật Bản - nền kinh tế lớn thứ tw thế giới - đã giảm 1,8% trong quý III. Tháng trước, lạm phát cơ bản nước này ở mức 3%, cao hơn mục tiêu khoảng 2% của Ngân hàng Trung ương. Trong khi, xuất khẩu sang Mỹ đã giảm 7 tháng liên tiếp, dù xuất khẩu sang các thị trường khác tăng 3,7%.
Thủ tướng Nhật Bản Sanae Takaichi tại Tokyo ngày 24/10. Ảnh: AFP
Theo Văn phòng Nội các, gói kích thích dự kiến giúp GDP tăng trưởng thêm 24.000 tỷ yen (155 tỷ USD), tương đương 1,4 điểm phần trăm mỗi năm trong ba năm tới, trong khi lạm phát giảm trung bình 0,7 điểm phần trăm trong quý I/2026. Thủ tướng Sanae Takaichi cho biết gói kích thích là bước hiện thực hóa nhanh chóng cam kết của bà sau đắc cử.
Bà cho rằng chi tiêu khôn ngoan sẽ biến lo lắng thành hy vọng và xây dựng nền kinh tế vững mạnh. "Điều chúng ta cần làm lúc này là tăng cường sức mạnh quốc gia thông qua chi tiêu mở rộng, hợp lý và tránh gây tổn hại bằng các chính sách thắt chặt quá mức", bà nhấn mạnh.
Để triển khai gói kích thích, chính phủ bà Takaichi cần phải lập ngân sách bổ sung và được Quốc hội phê duyệt trước cuối năm. Đây là thách thức lớn vì liên minh cầm quyền của bà không chiếm đa số ở cả Thượng viện lẫn Hạ viện.
Các nghị sĩ đối lập và nhiều chuyên gia đang đặt câu hỏi liệu gói kích thích này có thực sự hiệu quả không. Họ cho rằng tác động lên lạm phát bằng cách giảm chi phí năng lượng thông qua trợ cấp chỉ là tạm thời. Trong khi, nhu cầu tăng từ các chính sách kích thích khác có thể đẩy giá lên.
Ngân hàng đầu tư ING (Hà Lan) nhận định, nếu gói chi tiêu được Quốc hội thông qua, GDP Nhật Bản có thể tăng đáng kể trong nửa đầu 2026. Nhà băng đã lập tức chỉnh dự báo tăng trưởng nước này 2026 lên 1,4% so với mức 0,7% trước đó.
"Chúng tôi cần tiếp tục theo dõi cấu trúc cuối cùng của gói này, nhưng với quy mô lớn như vậy, nó gần như chắc chắn sẽ thúc đẩy tăng trưởng ngắn hạn", bà Min Joo Kang, chuyên gia kinh tế cấp cao Hàn Quốc và Nhật Bản tại ING bình luận.
Nhờ trợ cấp năng lượng, lạm phát chung dự báo giảm xuống dưới 2% suốt năm tới. Nhưng lạm phát cốt lõi nhiều khả năng sẽ duy trì trên 2% khá lâu, khi gói kích thích thúc đẩy nhu cầu và tiếp tục gây áp lực giảm giá lên đồng yen, theo ING.
Phiên An (theo AP, ING)
