Phim "Two Seasons, Two Strangers": Sức mạnh của sự tĩnh lặng

Sau 18 năm dài, Nhật Bản vừa một lần nữa có phim giành giải Báo Vàng tại LHP Locarno (Thụy Sĩ) với Two Seasons, Two Strangers (Hai mùa, hai kẻ lạ) của đạo diễn Sho Miyake.

Trước đó, xứ Phù Tang từng có 3 phim Báo Vàng khác là The Rebirth (LHP Locarno năm 2007), This Transient Life (1970) và Gate Of Hell (1954).

Tình yêu với điện ảnh và thế giới

Để giành được giải thưởng cao nhất tại LHP Locarno, Two Season, Two Strangers đã phải đánh bại 17 đối thủ nặng ký nhất, tới từ nhiều quốc gia trên thế giới.

Trong bài phát biểu nhận giải Báo Vàng, đạo diễn Sho Miyake, 41 tuổi, đã nói về sức mạnh của điện ảnh trong giai đoạn nhiều biến động.

Đạo diễn Sho Miyake cùng 2 nữ diễn viên trong “Two Seasons, Two Strangers” tới dự LHP Locarno

Còn giám đốc nghệ thuật LHP Locarno, Giona A. Nazzaro, thì cho rằng: "Đây là mùa liên hoan thành công vượt quá mong đợi của chúng tôi, tôn vinh sức mạnh bền vững và dịu dàng của điện ảnh cũng như những cách thức đa dạng của nó trong việc đưa các cộng đồng đến với nhau để chia sẻ những món quà tuyệt vời của hòa bình".

"Chúng tôi rất biết ơn tất cả các đạo diễn đã tin tưởng đưa tác phẩm tới liên hoan. Nó cho phép chúng tôi tạo ra một liên hoan hướng tới tương lai, với cái nhìn vững chắc về tương lai" - bà nói thêm -  "Chúng tôi chắc chắn rằng những tác phẩm này sẽ đứng vững trước thử thách của thời gian và trở thành ngọn hải đăng hy vọng cho những tài năng trẻ mới bắt đầu mơ ước về những bộ phim mà họ muốn thực hiện vào ngày mai. Một liên hoan giống như xây dựng một ngày mai tốt đẹp hơn vậy".

Miyake là 1 trong những nhà làm phim Nhật Bản xuất sắc và giàu cảm xúc nhất trong thế hệ của mình. Những bộ phim gần đây của anh - tất cả đều là những phim tâm lý, nhịp độ chậm rãi về những mối quan hệ tình cờ - đều có điểm chung là sự quan tâm sâu sắc đến cái tĩnh lặng.

Đạo diễn Sho Miyake ăn mừng giải Báo Vàng cho phim “Two Season, Two Strangers”

Không nhất thiết phải là sự yên bình, hầu như mọi vai chính trong phim của Miyake đều đang bị trầm cảm hoặc căng thẳng trước nhiều vấn đề trong cuộc sống. Hơn thế, anh ưa chuộng những nhân vật phải vật lộn với nỗi cô đơn, gần như không giao tiếp với mọi người, vì có nhiều yếu tố khiến việc kết nối với con người trở nên khó khăn hơn.

Chẳng hạn, phim All The Long Nights của anh theo chân 2 nhân viên văn phòng đều đang trong tình trạng không tốt và từ đó, hình thành nên một mối liên kết hỗ trợ để xoa dịu nỗi đau của người kia.

Và trong bộ phim thể thao tuyệt đẹp của Miyake, Small, Slow But Steady, thái độ trầm lặng của nữ võ sĩ trẻ tuổi là do cô bị khiếm thính. Cô đọc khẩu hình để hiểu người khác, nhưng chọn cách không biểu lộ các suy nghĩ bên trong.

Trailer phim "Two Seasons Two Strangers":

Thoát khỏi cái lồng của ngôn từ

Trong Two Seasons, Two Strangers, xu hướng ít nói của nhân vật chính bắt nguồn từ sự suy giảm sáng tạo, đan xen với sự cô lập văn hóa.

Li (do Shim Eun Kyung, ngôi sao phim Train To Busan, thủ vai) là biên kịch phim điện ảnh và truyền hình người Hàn Quốc, đang trải qua giai đoạn bế tắc trong sáng tác và chật vật để kết nối với môi trường ở Nhật Bản - nơi cô đã sống nhiều năm.

Trong một buổi hỏi đáp, cô khá dè dặt khi phải trả lời câu hỏi, cảm thấy mình không có nhiều tài năng. Ngược lại, trong tâm trí, cô có thể diễn đạt lưu loát hơn.

Tiếng Nhật là ngôn ngữ duy nhất Li nói, nhưng những đoạn độc thoại nội tâm của cô lại là tiếng mẹ đẻ - ví dụ điển hình cho thấy sự mâu thuẫn ngày càng tăng giữa cô với chính việc viết lách.

Một cảnh về nhân vật Li và Benzo trong phim “Two Seasons, Two Strangers”

"Có những điều xảy ra trong cuộc sống mà không thể diễn tả thành lời. Sự ngạc nhiên và hoang mang khiến tôi lạc lối. Tôi chỉ muốn đứng đó mãi mãi, tránh xa ngôn từ. Nhưng ngôn từ luôn nắm chặt tôi không rời" - cô nghĩ - "Cuộc sống thường nhật là việc gọi tên những sự vật và cảm xúc xung quanh ta và hòa nhập vào đó. Khi tôi mới đến Nhật Bản, mọi thứ xung quanh tôi đều đầy bí ẩn và đáng sợ. Những điều và cảm xúc từng tươi mới giờ đã bị ngôn từ lấn át. Tôi như bị nhốt trong một cái lồng ngôn từ. Có lẽ du lịch chính là cố gắng thoát khỏi ngôn từ".

Du lịch để thoát khỏi sự ồn ào của cuộc sống đô thị, với hy vọng nó có thể mang lại sự sáng suốt hoặc mục đích sống rõ ràng hơn, là suy nghĩ của cả 2 nhân vật nữ chính trong Two Seasons, Two Strangers - bộ phim với 2 nửa riêng biệt.

Trái ngược với Li, người có chuyến đi vào mùa Đông, Nagisa (Yuumi Kawai thủ vai) - một phụ nữ trẻ người Nhật Bản - lại lang thang ở một thị trấn ven biển vào mùa Hè. Để tránh những cạm bẫy du lịch, cô kết nối, dù có phần ngượng ngùng, với Natsuo (Mansaku Takada) - cũng là một tâm hồn cô đơn đang đi thăm họ hàng gần đó.

Nếu All The Long Nights của Miyake được chuyển thể từ tiểu thuyết của Maiko Seo, còn Small, Slow But Steady dựa trên tự truyện của võ sĩ quyền Anh Keiko Ogasawara, thì với Two Seasons, Two Strangers là lấy cảm hứng từ truyện manga của họa sĩ truyện tranh nổi tiếng Yoshiharu Tsuga.

Tsuge được coi là họa sĩ manga đầu tiên khai thác đời tư của chính mình làm chất liệu cho truyện, đồng thời là người đầu tiên đưa những xung đột nội tâm của nhân vật lên thành trọng tâm trong các tác phẩm. Đây là điều hiếm thấy trong manga cho đến cuối những năm 1960.

Áp phích quảng bá phim “Two Seasons, Two Strangers”

Phim Two Seasons, Two Strangers chuyển thể từ 2 truyện manga ngắn của Tsuge. Không phải ghép nối 2 truyện với nhau, thay vào đó, Miyake đã dùng kỹ thuật "mise en abyme" (truyện lồng trong truyện).

Phim mở đầu với hình ảnh Li - dựa theo nhân vật trong truyện Mr. Ben And His Igloo của Tsuge - đang ngồi bên bàn làm việc, tìm cách viết cảnh đầu cho câu chuyện dựa trên truyện A View Of The Seaside của Tsuge.

Ngoại trừ vài cảnh Li ngồi viết, khoảng 35 phút đầu của Two Seasons, Two Strangers được dành cho câu chuyện A View Of The Seaside, với sự xuất hiện của 2 nhân vật Nagisa và Natsuo đã đề cập ở trên.

Cuộc gặp gỡ tình cờ thoáng qua nhưng viên mãn giữa 2 người trẻ cô đơn mang hơi hướng của một câu chuyện tình yêu dễ thương. Sau lần gặp đầu tiên tại một bãi biển vắng vẻ, họ dành phần còn lại của ngày để đi dạo và trò chuyện, lên kế hoạch cho buổi hẹn thứ 2 tại cũng bãi biển đó vào ngày hôm sau...

Hai nhân vật Nagisa và Natsuo trong phim

Khi một cơn bão ập đến thị trấn, cả 2 đều không hề nao núng trước kế hoạch của mình. Núp dưới một túp lều, anh ngồi đợi cô giữa những cơn mưa xối xả bao quanh. Khi cô xuất hiện, họ cùng nhau ăn món tráng miệng anh mang đến rồi cùng đi bơi.

Mặc dù mạch truyện có vẻ ngọt ngào, vẫn có điềm báo gì đó lẩn khuất phía sau, ẩn hiện trong cảnh giông bão khi họ bơi, hoặc đoạn Natsuo chia sẻ chuyện ngày nhỏ thấy những người chết đuối. Trở lại với Li, dường như điều này phản ánh tâm trí tuyệt vọng của cô.

Phần còn lại của bộ phim Miyake cho thấy Li, nhiều năm sau khi hoàn thành câu chuyện trên, vẫn ám ảnh với nó, khiến cô khó để viết dự án mới.

Trong truyện gốc của Tsuge, Li là nam họa sĩ manga đang đi tìm kiếm cảm hứng ở một ngôi làng hẻo lánh - nơi anh gặp một chủ quán lập dị. Trong phim của Miyake, Li cũng rời thành phố do kiệt quệ.

Ở đây, cô trọ trong quán trọ hoang vắng trên núi do Benzo (Shinichi Tsutsumi) cay độc quản lý. Những cuộc trò chuyện ban đầu cứng nhắc nhưng dần trở nên ấm áp của cặp đôi này đã bổ sung cho những cuộc trò chuyện trong sáng tác trước đó của Li, bao gồm cả sự gắn kết thông qua việc thấu hiểu nỗi cô đơn sâu sắc.

Từ đó dẫn tới cái kết nhẹ nhàng, đầy chất thơ. Bộ phim càng thêm xúc động nhờ diễn xuất tuyệt vời của Shim. Với khả năng biểu lộ đa dạng sắc thái cảm xúc mà không cần thoại, theo một nghĩa nào đó, Shim cũng như nhân vật của cô, đã thoát khỏi cái lồng của ngôn từ.

Trong những lúc rối ren của cuộc đời, đôi khi điều cần làm nhất là dừng lại tất cả, thay vì suy nghĩ quá nhiều rồi nói ra những lo lắng và nghi ngờ khiến cản trở bước tiến của chính mình. Hãy tận hưởng sự tĩnh lặng, bởi ngôn từ nhiều khi là quá thừa thãi.

Sau khi ra mắt tại LHP Locarno hôm 15/8 vừa qua, phim sẽ chính thức ra rạp tại Nhật Bản từ ngày 7/11/2025.