Cùng hòa chung trong những thanh âm mừng năm mới 2024, nhạc trưởng Nhật Bản Yutaka Sado cùng dàn nhạc được mệnh danh là các "thần đồng" Nhật Bản Super Kids Orchestra đã chọn Thủ đô Hà Nội là điểm dừng chân đón năm mới đầu tiên của mình.
Cụ thể, họ sẽ cùng Dàn nhạc Giao hưởng Trẻ Việt Nam thực hiện đêm hòa nhạcThe Great Wave vào tối 4/1 tới tại Nhà hát Hồ Gươm, Hà Nội.
Nhạc trưởng Yutaka Sado đã có cuộc trò chuyện cùng báo Thể thao và Văn hóa (TTXVN) trước buổi biểu diễn này.
Nhạc trưởng Yutaka Sado
* Rất vui khi được biết ông đến Việt Nam để biểu diễn trong những ngày đầu tiên của năm 2024. Ông đã chuẩn bị cho chuyến đi này thế nào?
- Qua một người bạn là nhạc trưởng Tetsuji Honna -Giám đốc âm nhạc của Dàn nhạc Giao hưởng Quốc gia Việt Nam - tôi được biết Dàn nhạc Giao hưởng Trẻ của Việt Nam ra mắt cách đây không lâu (12/2022) và có nhiều kế hoạch phát triển trong tương lai với những buổi diễn giao lưu quốc tế. Khi nhạc trưởng Tetsuji Honna đề xuất triển khai một chương trình trao đổi với dàn nhạc Super Kids Orchestra (SKO) mà tôi đang thực hiện ở Nhật Bản, tôi đã rất hứng thú.
Cũng rất ý nghĩa khi The Great Wave được tổ chức vào thời điểm mà SKO đang thực hiện dự án đặc biệt kỷ niệm 20 năm thành lập, với các buổi hòa nhạc lớn được tổ chức tại Osaka, Tokyo và phía Đông Nhật Bản từ nay đến tháng 3. Đó là lý do chúng ta sẽ có buổi hòa nhạc với sự trình diễn của 2 dàn nhạc trẻ của 2 nước vào tối 4/1 tới đây.
Dàn nhạc Super Kids Orchestra
*Tôi cũng được biết, ông chính là người đã đã lựa chọn nhạc mục cho chương trình "The Great Wave". Vậy những tác phẩm quốc tế và Việt Nam sẽ được dàn dựng biểu diễn như thế nào trong chương trình?
- Các tác phẩm được chọn đều là những bản nhạc phổ biến và dễ nghe nhất có thể. Đây cũng là những tác phẩm mà SKO mới trình diễn trong năm 2023, nên chất lượng các tiết mục gần như hoàn hảo. Chúng tôi không mất nhiều thời gian để tập luyện nhưng vẫn có tổng duyệt từ Nhật Bản trước khi sang Việt Nam.
* Super Kids Orchestra được mệnh danh là dàn nhạc của các "thần đồng" Nhật Bản. Theo ông, điều gì đã kiến tạo nên một dàn nhạc trẻ xuất sắc như vậy?
- Ở Nhật Bản có rất nhiều dàn nhạc trẻ và hầu hết, các thành viên đều có thể tham gia mà không cần vượt qua buổi đánh giá, tuyển chọn nào. Tuy nhiên, tôi nghĩ sẽ thật tốt nếu có một dàn nhạc được hình thành từ những buổi tuyển chọn cực kỳ khắt khe. Do vậy tôi đã thành lập SKO vào năm 2003. Ban đầu SKO chỉ có 26 thành viên. Họ đều những tài năng, nhưng để trình diễn, các em phải luyện tập rất nhiều.
Dàn nhạc Giao hưởng trẻ Việt Nam VYO
Lúc đầu, chúng tôi thường thực hiện những buổi hòa nhạc vào mùa Hè. Tuy nhiên, sau trận động đất lớn ở phía Đông Nhật Bản năm 2011, SKO bắt đầu biểu diễn ở những khu vực bị ảnh hưởng. Chất lượng các màn trình diễn của SKO cũng bắt đầu được cải thiện.
Người Nhật đều rất nghiêm túc trong công việc. Vì vậy, các thành viên luôn luyện tập chăm chỉ và có khả năng biểu diễn ở trình độ rất cao về mặt kỹ thuật. Nhưng tôi nghĩ, chỉ vậy thì chưa đủ để SKO gây ấn tượng với khán giả. Điều ấy còn đến từ việc mỗi thành viên đều hiểu được ý nghĩa của việc chơi nhạc vì khán giả, cộng đồng.
Trong đêm nhạc The Great Wave, dàn nhạc Giao hưởng trẻ Việt Nam VYO sẽ trình diễn mở màn Tổ khúc Thiên Thanh (Trần Mạnh Hùng) qua 3 chương nhạc đặc sắc Mường hoa Xuân, Trăng đại ngàn, Kinh đô mở hội và tác phẩm diễn chung cùng SKO Pomp And Circumstance March No1. Op39 (Edward Elgar).
* Ông nghĩ gì về sự kết hợp giữa 2 dàn nhạc trẻ của Việt Nam và Nhật Bản trong chương trình đặc biệt này? Và theo ông, các tài năng trẻ Việt Nam sẽ có những cơ hội cọ xát, phát triển như thế nào trước những chương trình giao lưu quốc tế như "The Great Wave"?
-Tôi nghĩ, khả năng của các bạn trẻ là vô hạn. Nhưng để phát triển, những thế hệ đi trước cần hỗ trợ, đem đến cho các bạn trẻ những cơ hội để có được nhiều cảm giác và sự trải nghiệm. Và tôi tin The Great Wave là một chương trình như vậy.
Nội dung chương trình
* Năm mới thường là thời điểm rất bận rộn của các nhạc trưởng với những chuyến lưu diễn trên khắp thế giới. Còn những năm mới của ông thường diễn ra như thế nào?
- Thực ra, trong thời khắc giao thoa giữa năm cũ và năm mới, một số nhạc trưởng bận nhưng một số khác thì không. Trước đây, tôi cũng bận vào thời điểm này. Nhưng 15 năm trở lại đây, kể từ khi con gái chào đời, tôi đã bắt đầu thói quen chỉ biểu diễn đến ngày 31/12. Tôi muốn dành thời gian cho gia đình để bù lại 1 năm đã đi và làm việc nhiều..
* Cuối cùng, ông có thể kể về việc đón Tết của gia đình mình tại Nhật Bản?
-Theo truyền thống, người cao tuổi Nhật Bản đón Tết sẽ xem chương trình Kohaku Uta Gassen phát sóng trên đài NHK, ăn món Toshikoshi soba, nghe Jyoya-no-kane (tiếng chuông năm mới) và đến Hatsumode (đền thờ năm mới) vào ngày 31/12. Vào ngày 1/1, cả gia đình quây quần ăn các món truyền thống Ozoni và Osechi-ryori.
Thật ra, kể từ khi bắt đầu làm nhạc trưởng, tôi thường nghỉ Tết ở nước ngoài và tôi ít khi ăn mừng năm mới theo cách truyền thống của người Nhật Bản. Có lẽ không chỉ tôi mà thế hệ trẻ Nhật Bản ngày nay cũng có nhiều cách đón năm mới khác nhau hơn là theo những cách truyền thống.
* Cảm ơn ông về cuộc trò chuyện!
Vài nét về nhạc trưởng Yutaka Sado
Sinh năm 1961, Yutaka Sado được tờ The Washington Post nhận định là "Một nhạc trưởng uy tín và có khả năng trình diễn tuyệt vời!". Ông được biết đến với phong cách trình diễn lôi cuốn với các dàn nhạc danh tiếng như Berliner Philharmoniker, London Philharmonic Orchestra, BBC Philharmonic, Dàn nhạc Giao hưởng Quốc gia ở Washington DC….
Tại Nhật Bản, Yutaka Sado là một nhạc trưởng nổi bật trong lòng khán giả qua loạt chương trình truyền hình về âm nhạc cổ điển được phát sóng hàng tuần trong suốt 8 năm và số lượng đồ sộ các chương trình hòa nhạc lớn trong nước.
Yutaka Sado hiện là Giám đốc Âm nhạc của Dàn nhạc Tonkünstler ở Áo, Giám đốc Nghệ thuật của Trung tâm Biểu diễn Nghệ thuật Hyogo - một trong những địa điểm nghệ thuật hàng đầu của Nhật Bản và dàn nhạc thường trú tại Nishinomiya, Nhật Bản, đồng thời là Chỉ huy trưởng của Dàn nhạc Gió Siena ở Tokyo, Giám đốc Âm nhạc của New Japan Philharmonic.
Dàn nhạc "thần đồng" Super Kids Orchestra
Super Kids Orchestra được dẫn dắt bởi nhạc nhạc trưởng Yutaka Sado và thành lập từ 2003, gồm các tài năng trẻ từ 8 - 18 tuổi đưọc tuyển chọn gắt gao trên toàn nước Nhật. Trong dịp kỉ niệm 10 năm thành lập, họ đã có chuyến lưu diễn tại Osaka, Nagoya, Tokyo, Kyoto, Matsumoto và buổi biểu diễn tưởng niệm "Yutaka Sado en concert a l'UNESCO" tại trụ sở UNESCO tại Pháp. Nhiều ngôi sao triển vọng trong làng âm nhạc cổ điển như nghệ sĩ cello Sasanuma Tatsuki, nghệ sĩ violin Hina Maeda... đã lớn lên từ dàn nhạc này.
