Bia Bà nằm trong quần thể tâm linh La Khê gồm Chùa - Đình - Bia và được đặt cùng khuôn viên Đình La Khê, nơi thờ hai vị thành hoàng là Hắc Diện Đại Vương và Thiên Tiên Bảo Hoa Công chúa (gọi là nhị vị Đại vương) đã giúp dân trừ ác, có nước để cày cấy, chăn nuôi, giúp vùng đất này trở nên trù phú; nơi đây cũng thờ các vị Thánh sư đã có công dạy dân trong vùng làm nghề lụa vì trước đây vùng này nổi tiếng với nghề dệt the. Còn Bia Bà thờ ngài Trần Thị Hiền, Hoàng phi của Vua Mạc Thái Tông - Mạc Đăng Doanh (sau khi bà mất được phong làm Đông cung Hoàng hậu). Bà đã có công với triều đình nhà Mạc và nhân dân địa phương. Toàn bộ khu Đình và Bia Bà đã được Bộ VHTT&DL xếp hạng là di tích kiến trúc nghệ thuật năm 1998.
Lễ hội La Khê - Bia Bà hàng năm thu hút hàng nghìn du khách thập phương đến tham quan, chiêm bái (Ảnh: Báo Thế giới&Việt Nam).
Để ghi nhớ công ơn, tỏ lòng thành kính, hàng năm dân làng La Khê đều mở hội từ ngày 14 đến hết ngày 16 tháng Giêng Âm lịch. Chính quyền và nhân dân làng La Khê, nay là phường La Khê tổ chức lễ dâng hương, cầu cho một năm mưa thuận, gió hòa, gia sự bình an.
Đây là hoạt động không những để tôn vinh các bậc tiền nhân có công với nước, với làng mà còn thể hiện đạo lý "Uống nước nhớ nguồn" của dân tộc, giáo dục lòng yêu quê hương đất nước và giữ gìn bản sắc văn hoá tốt đẹp của địa phương.
Lễ hội năm nay do đạo diễn Linh Nguyễn thực hiện, cũng là năm thứ 19 anh được giao trọng trách đạo diễn chương trình.
Khác với mọi năm, năm 2025 là năm chẵn nên BTC sẽ tổ chức lễ rước. "10 năm rồi năm nay mới rước", anh nói. Quy mô chương trình vì thế cũng sẽ lớn hơn so với mọi năm.
Trong 3 ngày diễn ra lễ hội (từ 11/2 đến hết 13/2 Dương lịch, tức từ 14 hết ngày 16 tháng Giêng Âm lịch) sẽ có 7 buổi biểu diễn nghệ thuật với nhiều màu sắc và loại hình khác nhau.
Đạo diễn Linh Nguyễn đã có 19 năm gắn bó với Lễ hội La Khê - Bia Bà Hà Nội.
Vào ngày đầu tiên 14 tháng Giêng, sau lễ khai mạc và lễ rước, Nhà hát Chèo Hà Nội sẽ biểu diễn chương trình hát văn với các giá văn hầu đồng, các bài hát ca ngợi quê hương đất nước, lễ hội xuân. Buổi tối, Nhà hát chèo Hải Phòng sẽ diễn vở chèo Hồ Xuân Hương; Sáng 15 tháng Giêng, tại SVĐ La Khê là chương trình võ thuật do Học viện quốc tế võ thuật Việt Nam – Trung tâm đào tạo võ thuật tài năng trẻ VN biểu diễn. Trong khi đó, tại khu vực giếng làng, NSND Thúy Hường và các nghệ sĩ quan họ Bắc Ninh sẽ diễn chương trình kéo dài 2 tiếng ở thuyền rồng. Buổi tối là chương trình giao lưu văn nghệ giữa các phường trên địa bàn quận Hà Đông.
Điểm nhấn của Lễ hội La Khê – Bia Bà, ngoài lễ khai mạc và lễ rước là chương trình đại nhạc hội diễn ra vào tối 16 tháng Giêng, quy tụ nhiều nghệ sĩ, ca sĩ nổi tiếng như: danh ca Giao Linh, NSND Hoài Thu (Nhà hát chèo HN), nghệ sĩ Thanh Thanh Hiền, NSƯT Hồng Liên, ca sĩ Long Nhật, Ngọc Anh, Minh Chuyên, Tô Minh Thắng, Mỹ Dung, ca sĩ SMĐH Trần Thu Hường, nhóm hài NSND Thanh Loan - NSƯT Lê Tuấn - Dũng Xì… Dẫn chương trình là các MC Lê Anh, Mỹ Lan, Thái Mạnh Thắng.
Lễ hội La Khê - Bia Bà 2025 có sự tham gia của hai gương mặt phía Nam là danh ca Giao Linh và ca sĩ Long Nhật.
Chia sẻ về việc làm đạo diễn 19 năm liên tục thì áp lực về sự thay đổi mỗi năm ra sao? Đạo diễn Linh Nguyễn cho biết, làm liên tục một lễ hội như Lễ hội La Khê – Bia Bà có cái hay là giúp mình hiểu rõ về chương trình, về khán giả, có nhiều kinh nghiệm trong khâu tổ chức nhưng cũng là cái khó để không lặp lại chính mình, năm sau phải hay hơn năm trước.
Như lễ hội năm nay, anh mời Học viện quốc tế võ thuật Việt Nam – Trung tâm đào tạo võ thuật tài năng trẻ VN biểu diễn riêng một chương trình võ thuật kết hợp với trống hội, nhằm tái hiện lại nét đẹp cổ truyền trong Tết xưa nhưng ngày nay ít được thực hiện; hay mời các nghệ sĩ phía Nam ra biểu diễn để mang lại ấn tượng khác biệt cho người dân, như danh ca Giao Linh, ca sĩ Long Nhật… Ngoài các tiết mục âm nhạc, đạo diễn Linh Nguyễn cũng chú trọng đến nghệ thuật truyền thống, là các vở chèo nổi tiếng, vừa để phục vụ đối tượng khán giả là người cao tuổi, vừa để khơi dậy tình yêu nghệ thuật truyền thống trong giới trẻ.
Anh cho biết, một trong những lý do để anh tổ chức thành công trong nhiều năm qua chính là nhờ sự ủng hộ hết mình của các nghệ sĩ. "Các nghệ sĩ chúng tôi tham gia trên tinh thần cung tiến là chính. Thậm chí có nghệ sĩ còn bày tỏ nguyện vọng diễn mà không cần nhận catxe, bảo tham gia chủ yếu để anh em gặp nhau đầu năm là chính. Linh Nguyễn không bao giờ muốn các nghệ sĩ tham gia mà không có catxe nhưng dù sao, nghe câu nói đó thực sự Linh Nguyễn rất trân trọng và cảm động", anh nói.
Ca sĩ Mỹ Dung, Ngọc Anh.
Chia sẻ về những khó khăn, anh cho biết, đó chính là kinh phí. "Có năm, tôi phải dựa vào mối quan hệ cá nhân với các nghệ sĩ để mời họ. Nhưng có người nghe catxe xong thì than trời rồi nói luôn là giá đó không đủ tiền vé máy bay và khách sạn, rồi còn quản lý đi cùng nữa. Đôi khi, các nghệ sĩ nhận lời vì sự kết hợp với các chương trình khác, hoặc như danh ca Giao Linh, chị tham gia chương trình với tâm thế vì yêu khán giả miền Bắc nên không nề hà chuyện đường xá xa xôi và catxe.
Hay như NSND Thúy Hường, mười mấy năm nay catxe vẫn thế nhưng mời năm nào chị cũng không nề hà. Bà con ở La Khê cũng rất thương mến chị, bảo phải có Thúy Hường để nghe quan họ. Mỗi chương trình, chị hát 2 tiếng đồng hồ trên thuyền rồng, được khán giả rất yêu thương.
Nhà hát chèo Hà Nội đồng hành cùng đạo diễn Linh Nguyễn trong suốt 19 năm qua.
Rồi Nhà hát Chèo Hà Nội, catxe dù nhiều ít cũng không phải là vấn đề, cũng là đơn vị cộng tác với Lễ hội La Khê rất thâm niên. Linh Nguyễn tham gia bao nhiêu năm thì họ đồng hành bấy nhiêu năm", đạo diễn Linh Nguyễn chia sẻ.
Ngoài chương trình Lễ hội hàng năm, từ năm 2025 vào ngày mùng 1 âm lịch hàng tháng, đạo diễn Linh Nguyễn còn thực hiện chương trình biểu diễn nghệ thuật truyền thống tại sân đình Bia Bà. "Mỗi một tháng sẽ là một chủ đề khác nhau, có khi là hát văn, hát chèo, tuồng hoặc nhạc quê hương. Nhân dân ngoài việc đến thăm quan, chiêm bái, hoạt động tín ngưỡng còn được thưởng thức văn hóa nghệ thuật. Nhiều khi vì cuộc sống bộn bề, khán giả không có cơ hội đến với nhà hát chính thống để xem thì đây là cơ hội để đưa họ đến gần với nghệ thuật truyền thống. Đó là cách hữu hiệu để nghệ sĩ và khán giả gìn giữ, phát huy giá trị văn hóa, qua đó lan tỏa cho thế hệ trẻ biết trân quý hơn di sản của cha ông", đạo diễn Linh Nguyễn nói.
