"Cadé" là từ được phiên từ "kaya", đây là tên một loại xốt trong tiếng địa phương của người Mã Lai. "Kaya" sau được phiên âm thành "kā yē", trong tiếng Quảng Đông có nghĩa là xốt có thêm dừa. Ở Việt Nam, chúng ta thường quen đọc là "cadé".
Tại khu Chợ Lớn của người Hoa trong Sài Gòn, không khó để tìm những món ăn liên quan đến cadé, nào là bánh bao cadé, bánh mì cadé, bánh dừa cadé... rồi cả xôi cadé. Bên cạnh các món xôi mặn quen thuộc thì xôi ngọt như xôi cadé cũng là món ăn được nhiều người yêu thích.
Quán xôi cadé nằm ở khu Chợ Lớn có tuổi đời hơn 50 năm.
Quán xôi tuổi đời hơn 50 năm ở khu Chợ Lớn, bán qua nhiều đời, nức tiếng nhờ món xôi cadé
Nhắc đến xôi cadé, nhiều người ở Sài Gòn sẽ nghĩ ngay đến quán xôi nằm ở góc đường Nguyễn Tri Phương, Trần Phú, quận 5, TP.HCM. Khoảng chừng 6 - 7 giờ tối, xe xôi nhỏ bắt đầu lên đèn.
Món ăn nổi bật và được nhiều người yêu thích nhất ở đây chính là xôi cadé. Trong chiếc tủ kính, những miếng cadé được hấp bằng khay lớn và cắt sẵn thành các miếng nhỏ. Người bán sẽ cho xôi vào trong lớp lá chuối đã được lau sạch, phết lên trên xôi một lớp cadé rồi gói lại bằng tăm thành những gói hình tam giác đẹp mắt. Việc gói xôi bằng lá chuối không chỉ đẹp mà còn giúp giữ hương vị thơm ngon của món ăn này.
Món ăn gồm có xôi và một lớp cadé được phết trực tiếp lên trên.
Xôi được gói bằng lá chuối để giữ trọn vẹn hương vị thơm ngon.
Nói về món xôi đặc biệt này, quán cho biết gạo nếp phải là loại ngon, khi nấu xôi phải nấu sao cho thành phẩm dẻo vừa tới, chứ không được nhão. Xôi đồ xong sẽ được trộn thêm nước cốt dừa nhà làm để có độ thơm béo. Còn cadé được làm từ trứng, đường, nước cốt dừa... theo công thức riêng, làm khéo léo sao cho trứng không bị tanh. Thành phẩm là cadé có màu vàng ươm đẹp mắt và hương vị ngọt béo, mềm tan.
Khi ăn bạn sẽ cảm nhận được xôi dẻo thơm, cadé béo ngậy và không bị ngọt gắt. Xôi và cadé hòa quyện với nhau tạo nên một tổng thể ngon lành, ăn một miếng lại muốn ăn thêm miếng nữa.
Khi ăn món xôi cadé , chúng ta sẽ cảm nhận được những hạt xôi nếp dẻo thơm, kết hợp với lớp xốt cadé ngọt ngào, tạo nên một sự kết hợp đưa đẩy vị giác. Một phần xôi cadé ở đây có giá là 20.000 đồng. Mức giá này có thể nói không đắt cũng không rẻ.
Cadé được hấp chín và sẵn thành các miếng vuông. Khách cũng có thể mua riêng phần cadé này.
Bên trong tủ kính, ngoài món xôi cadé thì ở đây còn bánh rất nhiều các loại bánh ngon và rau câu bắt mắt. Nào là bánh da lợn, bánh khoai mì, rau câu dừa, rau câu nhãn nhục, rau câu sô cô la, rau câu trứng gà. Trong các loại thạch rau câu thì có lẽ rau câu trứng là món độc đáo nhất vì hình thức đẹp mắt và ăn cũng lạ miệng. Ngoài ra, rau câu nhãn nhục với bên trong là những miếng long nhãn ngon lành cũng được nhiều người chọn mua. Giá cho các loại bánh và rau câu ở đây đồng giá 6.000 đồng / miếng.
Thạch rau câu trứng lạ miệng và thạch củ năng giòn giòn.
Bánh đậu xanh và bánh da lợn ở đây cũng rất ngon.
Chẳng biển hiệu, chẳng bàn ghế, lại chỉ bán buổi tối muộn nhưng quán lúc nào cũng tấp nập người ghé
Chiếc xe bán xôi cadé này là của ông Dư Huệ Trung. Được biết, từ khi mới 10 tuổi, ông Trung theo nghề nấu xôi cadé của một người chú và sau đó ông Trung đã kinh doanh món ăn này đến bây giờ. Đến nay, xe xôi được con trai là chú Dư Chấn Phong nối nghiệp. Cũng giống như bố mình, từ nhỏ, chú Phong đã phụ giúp ba từ nhỏ và gắn bó với công việc này của gia đình. Chú Phong cho biết món xôi cadé này thực chất là có nguồn gốc từ Thái Lan.
Chiếc xe bán hàng nhuốm màu thời gian.
Chỉ là một chiếc xe bán xôi nhỏ chẳng có biển hiệu nhưng vì hương vị ngon mà người mua lúc nào cũng tấp nập. Cũng vì thế mà góc đường Nguyễn Tri Phương, Trần Phú lại càng trở nên nhộn nhịp hơn. Quán chẳng có bàn hay ghế để khách ngồi lại, nên người mua cứ ghé mua rồi lại vội vàng đi để còn có thể thưởng thức những gói xôi cadé thơm ngon hay các loại thạch rau câu ngon lành.
Những miếng cadé vàng ươm là món ăn tuổi thơ với nhiều người.
Những tưởng đây là một món ăn vặt buổi chiều nhưng quán lại chỉ bán từ tối trở đi, từ khoảng 6 - 7 giờ tối cho đến 11 giờ đêm. Mỗi ngày, mọi người ở quán sẽ chuẩn bị nguyên liệu từ 9 giờ sáng, rồi bắt tay vào chế biến xôi, bánh và các loại rau câu để tối đem bán.
Ăn nhiều xôi cadé thì lâu lâu đổi món sang bánh da lợn...
... hay với các loại thạch rau câu ăn vui vui.
Khung giờ bán có vẻ khác lạ là thế nhưng khách hàng dường như cũng đã quá quen với điều này. Những miếng xôi cadé hay thạch rau câu trở thành món tráng miệng sau một bữa ăn tối. Khách ghé đây ai cũng mua vài loại để thưởng thức được nhiều hương vị khác nhau.
"Hồi còn con nít mình thường được bố mẹ dẫn ra đây để mua xôi rồi bánh da lợn, thạch rau câu. Nhìn cái tủ đủ các món khác nhau thích lắm. Đến giờ lớn rồi, thỉnh thoảng mình vẫn qua đây mua mấy loại về ăn. Nó giống như là món ăn tuổi thơ, lâu lâu không ăn là lại thèm" - Chị Hoài Thu, 25 tuổi, tâm sự.
Cô Ngọc Anh, 40 tuổi, kể: "Chị hay mua mấy cái này về cho tụi nhỏ ở nhà, chúng nó ghiền lắm, tuần nào cũng đòi mẹ mua. Chị thích ăn xôi cadé chứ mấy đứa con nhà chị là mê mấy cái rau câu đủ màu kia kìa. Chị ăn ở đây có khi cũng cỡ hai chục năm rồi đó em".
Buổi tối ăn cơm xong tráng miệng bằng một chút xôi cadé hay thạch rau câu cũng vui miệng.
Cho đến giờ, trải qua hơn 50 năm, chiếc xe xôi dường đi đã nhuốm màu thời gian, nhưng hương vị của những món ăn vẫn không đổi. Với nhiều người Sài Gòn, đây là một điểm dừng quen thuộc cho những ngày thèm chút đồ ngọt, để cùng nhâm nhi với người thân, bạn bè vào một buổi tối mát trời.
