Không chỉ có Tràng An - Bái Đính hay Tuyệt Tình Cốc, người ta đến rồi quay lại Ninh Bình còn vì những món ăn dân dã đậm chất cố đô này!

Cuối tuần muốn "đổi gió tránh bụi" mà không cần di chuyển quá xa, bạn hãy ghé ngay Ninh Bình. Cách Hà Nội khoảng 100km với nhiều cảnh đẹp hút mắt, non nước như tranh thủy mặc, đồ ăn "ngon quên lối về", chụp ảnh góc nào cũng xinh, mà ví thì... vẫn còn nguyên!

Nghe thời gian kể chuyện bằng những món ngon gói trọn nghĩa tình

1. Giò trứng vuông vức, đậm đà - Món quà kỳ công từ bàn tay người thợ khéo

Giò trứng Nộn Khê, món ngon tựa như một bức tranh ẩm thực được vẽ nên bởi bàn tay khéo léo, tinh tế của người dân làng Nộn Khê, huyện Yên Mô. Ẩn mình lặng lẽ trong những mâm cỗ Tết, giỗ chạp, cưới hỏi, giò trứng như một báu vật ẩm thực được gìn giữ qua bao đời nay.

Không giống giò lụa truyền thống, giò trứng Nộn Khê là sự kết hợp hoàn hảo giữa thịt xay nhuyễn và trứng gà. Để làm nên cây giò trứng vuông vắn, mịn màng là cả một quá trình công phu, tỉ mỉ đến từng sợi lạt, lát trứng, miếng thịt mông nóng hổi.

Giò trứng Nộn Khê là sự kết hợp hoàn hảo giữa thịt xay nhuyễn và trứng gà - Ảnh: Trần Hòa

Trứng gà luộc chín, cắt đôi theo chiều dọc bằng sợi cước, sợi chỉ hoặc dùng dao mỏng nhỏ. Mỗi cây giò được xếp khoảng 10 hoặc 15 quả trứng tùy sở thích của người ăn và độ dài ngắn của cây giò. Mỗi lớp trứng lại xen kẽ một lớp thịt xay nhuyễn, quyện cùng chút thịt ba chỉ tạo nên sự mềm mại, đậm đà.

Công đoạn bó giò là nơi tài hoa của người làm được thể hiện rõ nhất. Người có kinh nghiệm thường bó giò đều tay, siết dây ở một lực vừa phải, không quá chặt cũng không quả lỏng. Thế nhưng chặt - lỏng thế nào, thì chỉ người đã từng trải qua nhiều cuộc bó giò thành - bại mới định lượng được.

Hương thơm của lá chuối, thịt, trứng hòa quyện, quyến rũ đến nao lòng - Ảnh: Trần Hòa

Cây giò sẽ được luộc trong khoảng hai tiếng rưỡi. Việc điều chỉnh ngọn lửa và thêm nước trong khi luộc giò cũng rất quan trọng, vì có thể làm cháy, khiến giò bị sống hoặc chín không đều. Khi mở vung nồi, hương thơm của lá chuối, thịt, trứng hòa quyện, quyến rũ đến nao lòng.

Rồi đến công đoạn ép giò, thường kéo dài từ 4 đến 8 tiếng. Người ta dùng 4 thanh gỗ nẹp lại để tạo khuôn hình vuông, nhưng lực ép cũng phải vừa tay bởi nếu ép chặt quá sẽ làm hỏng giò, phá vỡ kết cấu giữa trứng và thịt, thậm chí phần nhân ở các góc có thể bị đẩy ra ngoài, khó đạt thẩm mỹ toàn vẹn.

Giò trứng Nộn Khê, món ngon tựa như bức tranh ẩm thực - Ảnh: Trần Hòa

Khi cắt ra, miếng giò lấp lánh những màu vàng của lòng đỏ, trắng tinh của lòng trắng, điểm chút hồng của thịt mọc, như ánh lên vẻ đẹp của đồng quê thuần khiết. Giò trứng Nộn Khê thường được ăn kèm với hành muối và chấm nước mắm nguyên chất, không cần phải thêm tỏi, chanh hay ớt nữa.

Dường như cái hay, cái chất, cái tinh túy của đất trời đều hội tụ đến mức cô đọng lại trong từng thớ giò. Cắn một miếng, những màu sắc vàng, trắng, hồng hiện ra như ta cắn một miếng thạch mềm, cả m nhận từng lớp vị lan tỏa trong khoang miệng, như đánh thức một phần hoài niệm trong mỗi người con xa xứ.

2. Gỏi nhệch Ninh Bình - Cuốn trọn tinh hoa, đưa đà vị giác, tinh tế đến từng lá rau và giọt chẻo

Được ví như "tuyệt phẩm ẩm thực của Ninh Bình", gỏi cá nhệch (gỏi nhệch) là "nấc thang" đưa tín đồ ẩm thực khám phá nhiều cung bậc hương vị khác nhau.

Gỏi nhệch - món nhậu khoái khẩu của quý anh - Ảnh: Nhà hàng Vũ Bảo

Cá nhệch để làm gỏi phải là loại cá tươi sống, nặng tầm 3-4 lạng, được làm sạch nhớt bằng tro bếp hoặc nước vôi, rồi khéo léo lột bỏ lớp da và lọc lấy thịt, tỉ mỉ đến từng thớ để không dính xương dăm. Phần thịt sẽ được thái lát mỏng, dài, mềm như sợi tơ, trộn cùng riềng xay, sả thái mỏng và thính gạo rang vàng. Nhiều người thích trộn sẵn, nhưng có người lại để thính riêng, khi lên mâm mới tự tay hoàn thiện món ăn theo sở thích.

Nhưng để món ăn vươn đến độ hoàn mĩ thì không thể thiếu loại nước chấm "thần thánh", gọi là chẻo. Chẻo được nấu từ xương cá giã nhuyễn, thịt ba chỉ, trứng gà, mẻ chua và gia vị đặc trưng. Nước chẻo sánh mịn, vàng óng, béo ngậy nhưng không hề ngấy, dậy lên mùi thơm quyến rũ.

Gỏi nhệch là "nấc thang" đưa tín đồ ẩm thực khám phá nhiều hương vị khác nhau - Ảnh: Nhà hàng Vũ Bảo

Thưởng thức gỏi nhệch sao cho "đúng kiểu, đúng bài" cũng là trải nghiệm ẩm thực vô cùng đặc sắc. Thông thường, người ta dùng lá sung hoặc lá ổi cuốn thành hình chiếc phễu, bên trong đặt các loại lá thơm như lá vọng cách, lộc vừng, lá mơ, cúc tần, đinh lăng, bạc hà, húng quế, mùi tàu, chuối xanh hoặc khế chua xắt mỏng… Gắp đũa gỏi nhệch thả vào giữa "phễu rau", múc thìa chẻo chan lên trên, rắc chút hành phi, thêm miếng tỏi hoặc ớt tùy khẩu vị và nhanh tay thưởng thức trước khi nước chẻo kịp tràn.

Mỗi "phễu lá" trở thành bản hòa tấu đầy cảm xúc - Ảnh: Nhà hàng Vũ Bảo

Vị giác lúc này như được đánh thức bởi sự hòa quyện tài tình: chát nhẹ của lá, bùi thơm từ thính gạo, béo ngậy của chẻo, ngọt dịu từ thịt cá tươi và cái cay nồng ấm nóng của gia vị ăn kèm. Mỗi "phễu lá" trở thành bản hòa tấu đầy cung bậc cảm xúc, không chỉ là món nhậu khoái khẩu của quý anh mà với các tín đồ của hệ "healthy", gỏi nhệch chắc chắn được nhiều chị em ưa thích vì có rất nhiều loại rau khác nhau.

3. Cá kho gáo - Món ngon đậm đà đưa cơm, thơm hương bếp lửa quê nhà

Cá kho gáo - món ăn dân dã mang đậm hồn quê Ninh Bình, là sự kết tinh mộc mạc, đầy tinh tế giữa hương đồng gió nội và đôi tay khéo léo của người chế biến. Nghe qua tên gọi món ăn, hẳn nhiều người lầm tưởng đây là món cá được kho trong… gáo nước, nhưng thực ra "gáo" ở đây chính là một loại quả mọc ven bờ suối, hang đá, có vị chua nhẹ và hương thơm đặc trưng, có thể dùng thay me hay sấu trong các món kho, nấu chua...

Gáo là loại quả đặc trưng ở Ninh Bình - Ảnh: Le Thanh Huyen

Cái hay của cá kho gáo chính là ở chỗ ấy: cá tươi được làm sạch, dùng giấm rửa cho hết tanh, cắt khúc vừa ăn, ướp cùng muối, gừng, gia vị; còn quả gáo (quả xanh hoặc vàng đều ngon) được thái lát mỏng, xếp xen kẽ giữa các lớp cá, lót thêm riềng, sả ở đáy niêu để chống cháy và tăng mùi thơm.

Người dân Ninh Bình thường kho cá bằng niêu đất, trên bếp củi, lửa riu riu trong vài giờ đồng hồ để cá chín nhừ mà không bị nát, thịt chắc thơm. Vị chua thanh dịu nhẹ, chát bùi của gáo quyện với nước mắm, thấm đẫm tiêu, ớt, hành phi dậy mùi thơm nức.

Khi mở vung, làn khói nghi ngút bốc lên mang theo hương vị quyến rũ đến nao lòng. Miếng cá vàng ruộm, mềm rục đậm đà, ăn kèm cơm nóng thì chỉ biết xuýt xoa mà gắp hết miếng này đến miếng khác. Món ăn giản dị, mộc mạc như bản nhạc trữ tình, sâu lắng bên mâm cơm gia đình, như vị ấm nồng của ký ức quê nhà.

Không quá cầu kỳ trong khâu chọn nguyên liệu, nhưng chính cách chế biến đầy yêu thương, tỉ mỉ từ cách lựa quả gáo non còn thơm, vị chua nhẹ đến cách ướp cá, kho niêu... đã khiến món cá kho gáo trở thành đặc sản làm say lòng biết bao thực khách khi đến với Ninh Bình.

Ai từng thử qua một lần, hẳn sẽ chẳng thể nào quên được vị ngon của đất trời hòa quyện trong từng lát cá, tạo nên một món ăn vừa đậm đà, vừa thanh khiết như chính tâm hồn miền quê cố đô.

Ninh Bình như cuốn phim cổ tích giữa đời thực, mỗi bước chân đều chạm vào những lát cắt của thời gian

Ninh Bình mùa hè không chỉ mát mẻ, dễ đi mà còn là nơi lưu giữ những khung hình dịu dàng, những giây phút an yên giữa thiên nhiên kỳ vĩ. Dù bạn là người mê khám phá, yêu phong cảnh nên thơ hay chỉ đơn giản cần một chuyến đi nhẹ nhàng tránh nóng, thì Ninh Bình luôn khiến bạn lòng.

1. Tràng An

Không phải ngẫu nhiên mà Tràng An được ví như "vịnh Hạ Long trên cạn". Nơi đây từng là bối cảnh cho ngôi làng thổ dân nằm tách biệt giữa trùng điệp núi non trong phim bom tấn Hollywood "Kong: Skull Island". Mỗi ngọn núi, dòng sông, từng hang động nơi đây dường như đang thì thầm kể câu chuyện huyền thoại về một thời vàng son của cố đô Hoa Lư.

Những giây phút an yên giữa thiên nhiên kỳ vĩ - Ảnh: An Phạm

Ngồi thuyền len lỏi qua những hang đá vôi hàng triệu năm tuổi, nước trong đến mức có thể nhìn thấy rong rêu và đàn cá nhỏ tung tăng bên dưới. Từng nhịp chèo nhè nhẹ đưa ta về miền cổ tích thiêng liêng, khi thì mở ra hồ nước xanh biếc giữa lòng núi, khi thì rẽ vào hang động thâm u với nhũ đá lung linh như dát bạc...

Có một Ninh Bình thần tiên đến thế - Ảnh: Hoàng Thùy Dương / Cừu bé

Gợi ý chụp ảnh đẹp:

Trang phục: Áo dài, váy dài nhẹ nhàng, áo bà ba, nón lá

Góc chụp: Từ trên thuyền - giữa sông, phía sau là núi đá; Cổng đền Trình, đền Suối Tiên hoặc chọn hững khúc cua lặng gió, mặt nước phẳng lặng như gương

Phù hợp: Mọi đối tượng - đặc biệt là du khách lần đầu đến Ninh Bình hoặc thích tìm hiểu lịch sử - thiên nhiên

2. Tuyệt Tịnh Cốc

Nếu bạn đang tìm một nơi yên bình để trốn khỏi ồn ào thì Tuyệt Tịnh Cốc chính là điểm dừng chân lý tưởng. Được ví như "viên ngọc xanh ẩn mình giữa núi rừng", hồ nước xanh biếc như dẫn du khách về miền cổ tích xa xưa với vẻ đẹp hoang sơ, tĩnh lặng.

Tuyệt Tịnh Cốc hoàn toàn tách biệt với thế giới bên ngoài - Ảnh: Soo Soo

Mặt hồ phẳng lặng như gương, soi bóng núi đá trầm mặc. Vào những ngày nắng nhẹ, cả không gian như phủ lên một màu xanh ngọc dịu mát, vừa thanh lọc tâm trí, vừa mang đến cảm giác tách biệt hẳn với thế giới sôi động ngoài kia.

Về miền cổ tích xa xưa với vẻ đẹp hoang sơ, tĩnh lặng - Ảnh: Lan Hương

Cảnh sắc hữu tình, không gian yên tĩnh, Tuyệt Tịnh Cốc rất thích hợp cho những ai muốn "sống chậm", chụp những bộ ảnh thơ mộng, hoặc đơn giản chỉ là ngồi tĩnh lặng và hít thở thật sâu.

Gợi ý chụp ảnh đẹp:

Trang phục: Váy trắng, váy lụa xòe, áo dài nhẹ màu pastel

Góc chụp: Trên lối đá ven hồ, ngồi bên bờ hồ nước xanh như ngọc, chụp ảnh bên cầu gỗ hoặc bậc thềm đá dẫn lên Động Am Tiên

Phù hợp: Bạn trẻ thích khám phá, mê sống ảo, các cặp đôi, nhóm bạn nữ, khách du lịch...

3. Hang Múa - Đỉnh Ngọa Long

Với hơn 500 bậc đá uốn lượn lên tới đỉnh, nơi đây được mệnh danh là "chốn bồng lai tiên cảnh" nhờ khung cảnh núi non trập trùng, ôm lấy những cánh đồng lúa vàng óng ả trải dài bất tận.

Ninh Bình mùa sen nở – thơm ngát một khoảng trời yên bình - Ảnh: Thu Hiền

Từ đỉnh Ngọa Long nhìn xuống, bạn sẽ thấy mùa vàng Tam Cốc hiện ra như một bức tranh thủy mặc, vừa hùng vĩ, vừa mềm mại, quyến rũ như dải lụa mềm. Nếu đến vào tháng 6-7, đừng bỏ qua cơ hội ghé đầm sen dưới chân núi, những đóa sen nở rộ, thơm ngát cả một vùng.

Tới Ninh Bình mà không ghé qua Núi Ngọa Long thì quả là thiếu sót với "team sống ảo" - Ảnh: Khánh Vân

Gợi ý chụp ảnh đẹp:

Trang phục: Váy maxi bay bổng, mũ cói rộng vành, áo cờ đỏ sao vàng... để chụp view núi, chọn áo dài trắng, áo yếm, váy lụa nhẹ màu trắng, hồng phấn, xanh cốm để chụp với hoa sen

Góc chụp: Lối đi nhỏ giữa đầm sen, các chòi tre dựng giữa hồ; Từ đỉnh núi nhìn xuống toàn cảnh Tam Cốc mùa lúa chín hoặc khung cảnh núi biếc - lúa vàng vào lúc sáng sớm mờ sương cực kỳ nên thơ

Phù hợp: Cặp đôi, nhóm bạn yêu thích trải nghiệm hoặc phong cách cổ trang...

4. Tam Cốc - Bích Động

Quần thể hang động Tam Cốc được gọi là "Nam thiên đệ nhị động", một trong những khu du lịch trọng điểm ở Ninh Bình được tạo thành bởi dòng sông Ngô Đồng xuyên qua núi. Cánh đồng lúa bên kia bờ sông chính là địa điểm ngắm lúa chín vô cùng đẹp mắt.

Trải nghiệm đáng nhớ nhất là ngồi thuyền xuôi dòng Ngô Đồng, hai bên bờ sông là sóng lúa mềm mại xen giữa những dãy núi đá vôi xanh thẫm, tạo nên khung cảnh vừa rực rỡ, vừa yên bình.

Mùa vàng Tam Cốc!!! Đi nhanh đi các chị em ơi, không là họ gặt hết, phải chờ sang năm đó ạ - Ảnh: Quốc Trường Studio

Khi ngồi thuyền xuôi dòng sông Ngô Đồng vào mùa lúa chín, bạn được hòa mình vào bức tranh đồng quê vàng rực, ngát hương lúa chín, xung quanh được bao bọc bởi quần thể núi đá hùng vĩ xanh mướt. Màu vàng rực của lúa chín nổi bật giữa những dải núi xanh thẳm tạo nên một ấn tượng khó quên.

Mùa vàng Tam Cốc đẹp như tranh thủy mặc - Ảnh: Soo Soo

Gợi ý chụp ảnh đẹp:

Trang phục: Áo dài trắng, áo bà ba, váy hoa nhẹ nhàng

Góc chụp: Giữa thuyền, phía sau là cánh đồng lúa chín vàng rực, cảnh siêu lãng mạn

Phù hợp: Cặp đôi, gia đình, nhóm bạn yêu thiên nhiên, thích trải nghiệm và thư giãn nhẹ nhàng...

5. Cầu vượt biển Kim Sơn

Cây cầu vượt biển dài hơn 6 km kết nối đê Bình Minh III với Cồn Nổi đang trở thành điểm check‑in kỳ thú cho giới trẻ và các gia đình trong dịp hè. Điểm đầu của cung đường đi xuyên qua rừng dự trữ sinh quyển quốc gia, còn điểm cuối là Cồn Nổi - một hòn đảo nhỏ ở huyện Kim Sơn.

Bạn có thể đi bộ hoặc đạp xe trên cầu, chụp ảnh hoàng hôn bên cầu và rừng ngập mặn, ghé thăm Cồn Nổi, thưởng thức hải sản tươi sống hoặc kết hợp trải nghiệm 1 số địa điểm du lịch khác trên địa bàn huyện như Nhà thờ đá Phát Diệm, làng cói Kim Sơn, cầu ngói Lưu Quang...

Điểm check-in hấp dẫn với khung cảnh lúc hoàng hôn đẹp lãng mạn, nên thơ - Ảnh: Cộng đồng Ninh Bình

Gợi ý chụp ảnh đẹp:

Trang phục: Váy trắng, đồ ton-sur-ton pastel, nón rộng vành, sơ mi trắng quần vải nhẹ

Góc chụp: Giữa cầu, hậu cảnh là biển và cột cầu nhấp nhô như đi trên mặt nước

Phù hợp: Cặp đôi, nhóm bạn trẻ thích khám phá, gia đình muốn đổi gió cuối tuần, phượt thủ đam mê chụp ảnh...