Phi hành gia NASA Suni Williams và Butch Wilmore trở về Trái Đất cùng đồng nghiệp Nick Hague và Aleksandr Gorbunov trên tàu Dragon "Freedom" của SpaceX, hạ cánh an toàn ngoài khơi Tallahassee, Florida ở vịnh Mexico.
Williams và Wilmore bay lên Trạm Vũ trụ Quốc tế (ISS) bằng tàu Starliner của Boeing vào tháng 6/2024. Nhiệm vụ này ban đầu dự kiến chỉ kéo dài 8 ngày, nhưng tàu gặp trục trặc khiến Wilmore và Williams phải ở lại trạm ISS. Cuối cùng, tàu Starliner rỗng trở về vào tháng 9, trong khi bộ đôi phi hành gia phải đợi tàu SpaceX để trở về sau.
Họ không phải những người đầu tiên "mắc kẹt" ngoài vũ trụ, và nhiệm vụ kéo dài 9 tháng rưỡi cũng chưa phá kỷ lục về thời gian. Nhưng thế giới chưa từng có chuyến bay ngắn nào bị kéo dài gấp nhiều lần như vậy. Khi Williams và Wilmore hạ cánh hôm 18/3, họ đã trải qua 286 ngày sống ngoài Trái Đất - lâu gấp 36 lần dự kiến.
"Nếu xét về mặt toán học, theo tỷ lệ phần trăm của nhiệm vụ ban đầu, đây là sự gia hạn nhiều nhất", Ken Bowersox, giám đốc hoạt động không gian của NASA, cho biết.
Nhiệm vụ trên trạm ISS của Bowersox, một cựu phi hành gia, cũng từng bị kéo dài đột ngột. Năm 2003, khi đang làm việc trên trạm ISS cùng Don Pettit - phi hành gia lớn tuổi nhất còn hoạt động (70 tuổi) - thì tàu con thoi Columbia vỡ ra trong quá trình hồi quyển, khiến cả 7 người trên tàu thiệt mạng. Đội tàu con thoi sau đó cũng ngừng hoạt động hơn hai năm. Nhiệm vụ của Bowersox từ 4 tháng kéo dài thành 5 tháng và ông trở về bằng tàu Soyuz của Nga thay cho tàu con thoi.
Phi hành gia Butch Wilmore và Suni Williams trên trạm ISS. Ảnh: NPR
Nhiệm vụ không gian dài nhất của Mỹ
Nhiệm vụ của phi hành gia NASA Frank Rubio bị kéo dài gấp đôi - từ 6 tháng lên 12 tháng (371 ngày) - sau khi tàu Soyuz của ông bị vi thiên thạch đâm vào trong lúc ghép nối với trạm ISS và rò rỉ toàn bộ chất làm mát. Một tàu thay thế được phóng lên để đưa Rubio cùng hai đồng nghiệp người Nga của ông trở về vào năm 2023.
Nhiệm vụ không gian dài nhất thế giới
Phi hành gia Nga Valery Polyakov đã dành 14 tháng rưỡi (437 ngày) tự nguyện sống trên trạm vũ trụ Mir vào giữa những năm 1990. Là một bác sĩ, ông muốn quan sát những thay đổi trong cơ thể và tâm trí con người sau thời gian dài sống trong môi trường không trọng lực.
Nhiệm vụ không gian dài nhất do phụ nữ thực hiện
Phi hành gia NASA Christina Koch làm việc 328 ngày trên trạm không gian vào năm 2019 - 2020. Trong nhiệm vụ đó, Koch đã thực hiện chuyến đi bộ không gian gồm toàn nữ đầu tiên cùng với Jessica Meir. Koch cũng được chọn tham gia phi hành đoàn Artemis đầu tiên của NASA, dự kiến bay quanh Mặt Trăng và trở về sớm nhất vào năm sau.
Người có tổng thời gian sống ngoài không gian lâu nhất
Năm ngoái, phi hành gia Nga Oleg Kononenko trở thành người đầu tiên vượt mốc sống 1.000 ngày ngoài vũ trụ. Khi trở về từ trạm ISS vào mùa thu năm ngoái, Kononenko đã trải qua tổng cộng 1.111 ngày sống ngoài vũ trụ với 5 nhiệm vụ khác nhau.
Cựu phi hành gia NASA Peggy Whitson là người Mỹ có trải nghiệm không gian nhiều nhất với 675 ngày qua 3 nhiệm vụ dài trên trạm ISS và một nhiệm vụ tư nhân ngắn cho công ty Axiom Space.
Phi hành gia Nga Oleg Kononenko là người đầu tiên sống 1.000 ngày trên vũ trụ. Ảnh: Maxim Shemetov/EPA-EFE
Nữ phi hành gia có tổng thời gian đi bộ không gian nhiều nhất
Williams đang nắm giữ kỷ lục này nhờ vào nhiệm vụ bị gia hạn của mình. Cô đã ra ngoài hai lần đầu năm nay để sửa chữa và bảo trì trạm, nâng tổng thời gian đi bộ không gian lên 62 giờ. Qua ba nhiệm vụ trên trạm ISS, bà đã thực hiện 9 chuyến đi bộ không gian, ít hơn một chuyến so với Whitson. Tuy nhiên, các chuyến đi bộ không gian của Whitson ngắn hơn với tổng thời gian là 60 giờ.
Thu Thảo (Theo ABC News)
