Yebatan là một trong những công trình trọng điểm thuộc Kế hoạch 5 năm lần thứ 14 (giai đoạn 2021-2025) của Trung Quốc. Với tổng công suất lắp đặt 2,24 GW, đây là nhà máy thủy điện lớn nhất về công suất trên đoạn thượng nguồn sông Kim Sa thuộc khu vực Tứ Xuyên - Tây Tạng.
Yebatan là công trình thứ 7 trong số 13 nhà máy thủy điện được lên kế hoạch xây dựng dọc theo đoạn sông này. Dự án do Công ty Phát triển Thủy điện Thượng nguồn sông Kim Sa thuộc Tập đoàn Huadian Trung Quốc đầu tư và phát triển với sự hỗ trợ của Công ty Kỹ thuật Thành Đô.
Nhà máy thủy điện Yebatan trên sông Kim Sa. Ảnh: Global Times
Đập của nhà máy Yebatan có chiều cao tối đa 217 m và phải đối mặt với những điều kiện kỹ thuật phức tạp như độ cao lớn, khí hậu lạnh, ứng suất lòng đất lớn. Nằm ở độ cao 2.894 m phía trên dòng chảy chính của sông Kim Sa ở tây nam Trung Quốc, đây là nhà máy thủy điện đập vòm dạng hyperbol ở độ cao lớn nhất nước này.
Quá trình lập kế hoạch và xây dựng nhà máy kéo dài hơn 20 năm. Dự án bắt đầu được lên kế hoạch vào năm 2004, chính thức phê duyệt xây dựng năm 2016 và việc đắp đập ngăn sông diễn ra năm 2019.
Trong quá trình xây dựng, nhóm dự án đã nghiên cứu kỹ thuật đổ bêtông mùa đông cho đập vòm siêu cao ở những vùng núi cao và lạnh giá. Đây là lần đầu tiên tại Trung Quốc, việc đổ bêtông đập liên tục và quanh năm được thực hiện trong điều kiện khắc nghiệt như vậy, mang lại kinh nghiệm quý giá cho các dự án tương lai.
Khi vận hành đầy đủ, nhà máy thủy điện Yebatan dự kiến sản xuất hơn 10,2 tỷ kWh điện mỗi năm, tiết kiệm khoảng 3,1 triệu tấn than tiêu chuẩn và giảm hơn 8,3 triệu tấn khí thải CO2. Điện sẽ được truyền tải đến miền trung Trung Quốc thông qua dự án truyền tải điện một chiều siêu cao áp (UHVDC) sông Kim Sa - Hồ Bắc ±800 kV, dự án kết hợp thủy điện - điện mặt trời công suất lớn, giúp tối ưu hóa cơ cấu năng lượng của Trung Quốc, thúc đẩy quá trình chuyển đổi xanh, ít carbon và tăng cường an ninh năng lượng quốc gia.
Thu Thảo (Theo CGTN, Global Times)
