Nhà khoa học bàn giải pháp cho nông nghiệp và chăn nuôi bền vững

Tọa đàm "Đổi mới trong nông nghiệp và thực phẩm" nằm trong khuôn khổ Tuần lễ Khoa học Công nghệ VinFuture 2025 sẽ diễn ra ngày 3/12 tại Hà Nội. Chủ trì tọa đàm là Giáo sư Ingolf Steffan-Dewenter, Đại học Würzburg (Đức), Thành viên Hội đồng Sơ khảo Giải thưởng VinFuture. Bên cạnh đó là Giáo sư Ermias Kebreab, Đại học California, Davis (Mỹ); Giáo sư Raphaël Mercier, Giám đốc Khoa Sinh học Nhiễm sắc thể tại Viện Max Planck (Đức); Tiến sĩ Nadia Radzman, Đại học Cambridge (Anh); Giáo sư Pamela Christine Ronald, Đại học California, Davis (Mỹ), chủ nhân Giải thưởng Wolf trong Nông nghiệp và giải Đặc biệt VinFuture 2022.

Tại đây, các nhà khoa học sẽ giới thiệu giải pháp đổi mới trong nông nghiệp và chăn nuôi bền vững, bao gồm việc áp dụng công nghệ gen, hệ vi sinh vật, nông nghiệp chính xác, AI và IoT để cải thiện năng suất, giảm hóa chất và phát thải, đồng thời nâng cao khả năng chống chịu với biến đổi khí hậu.

Là người chủ trì tọa đàm, GS. Steffan-Dewenter nhìn nhận chủ đề này có tầm quan trọng sống còn, bởi an ninh lương thực tạo nền tảng cho các hệ thống môi trường và xã hội ổn định.

Thực tế, Liên Hợp Quốc cảnh báo hơn 600 triệu người trên toàn thế giới sẽ phải đối mặt với nạn đói vào năm 2030 nếu không có hành động quyết liệt. Khi dân số toàn cầu tiếp tục tăng lên mức dự kiến là 9,7 tỷ người vào năm 2050, tổ chức này ước tính sản lượng lương thực toàn cầu sẽ phải tăng 70%.

Tuy nhiên, GS. Ingolf Steffan-Dewenter chỉ ra rằng năng suất của các cây trồng chính đang dần bão hòa, thậm chí suy giảm với phương thức canh tác hiện tại.

GS. Ingolf Steffan-Dewenter - thành viên Hội đồng Sơ khảo VinFuture sẽ là chủ tọa phiên tọa đàm về chủ đề nông nghiệp trong Tuần lễ Khoa học Công nghệ VinFuture năm 2025. Ảnh: VFP

Ông cũng nhấn mạnh dù chịu tác động nặng nề, sản xuất nông nghiệp cũng góp phần gây ra biến đổi khí hậu. "Quá trình sản xuất lương thực nông nghiệp hiện tại đang gây tổn hại nghiêm trọng đến các hệ sinh thái và làm gia tăng biến đổi khí hậu. Những hệ lụy này sẽ càng trầm trọng hơn khi dân số toàn cầu tăng và thói quen tiêu dùng thay đổi", GS. Steffan-Dewenter nói. Điều này đặt ra câu hỏi cấp bách làm thế nào để con người bảo đảm an ninh lương thực, đồng thời giảm thiểu tác động môi trường.

Theo GS. Steffan-Dewenter, nuôi sống hành tinh một cách bền vững sẽ đòi hỏi một cuộc chuyển mình toàn diện, và chìa khóa cho sự đổi mới ấy nằm ở khoa học. "Các đổi mới khoa học giúp giảm tác động môi trường và cho phép sản xuất lương thực bền vững, thích ứng với khí hậu và chất lượng cao, mang ý nghĩa rất lớn", ông chia sẻ.

Bên cạnh đột phá công nghệ, sự đổi mới này cần đảm bảo công bằng trong việc tiếp cận và hưởng lợi.

TS. Nadia Radzman, Đại học Cambridge (Anh), cho rằng nhiều sáng kiến nông nghiệp hiện nay chủ yếu được phát triển ở những nơi có nhiều nguồn lực và trọng tâm chính là các loại cây trồng hàng hóa. "Tôi nghĩ đổi mới mới có khả năng tác động toàn cầu phải dễ tiếp cận, có thể triển khai ngay ở nơi có nguồn lực hạn chế và áp dụng cho cả các giống cây trồng địa phương", bà nói.

TS. Radzman là người sáng lập ra công ty khởi nghiệp về công nghệ nông nghiệp giai đoạn đầu nhằm thúc đẩy việc chuyển giao đặc tính ở cây trồng. Hiện tại, bà là chủ nhiệm dự án "Broad 'n Mind", chiến dịch nhằm nâng cao nhận thức cộng đồng về đậu tằm hay đậu fava như một loại thực phẩm chức năng dễ tiếp cận và bền vững cho sức khỏe tâm thần.

TS. Nadia Radzman sẽ mang đến những kinh nghiệm thực tiễn từ các nghiên cứu và dự án của bà trong lĩnh vực nông nghiệp và thực phẩm tại Tuần lễ Khoa học Công nghệ VinFuture năm nay. Ảnh: IE Cambridge

Đến Việt Nam tham dự Tuần lễ Khoa học Công nghệ VinFuture 2025 trong vai trò đối tác đề cử đã có những đóng góp quan trọng cho Giải thưởng VinFuture, TS. Radzman kỳ vọng buổi tọa đàm sẽ khơi nguồn cho những dự án có tác động trong lĩnh vực công nghệ nông nghiệp và thực phẩm.

"Tôi nghĩ chuỗi sự kiện tọa đàm do VinFuture tổ chức cung cấp một nền tảng quan trọng để các nhà khoa học quốc tế - những người đang nghiên cứu cùng lĩnh vực - trao đổi và chia sẻ ý tưởng", bà nói.

Chủ tọa đàm, GS. Steffan-Dewenter cũng đánh giáđây là cơ hội lớn và đầy hứng khởi khi những tên tuổi hàng đầu thế giới quy tụ tại Hà Nội để trình bày về các thành tựu khoa học mới tới đông đảo công chúng.

"Tôi hy vọng đây sẽ là điểm khởi đầu cho hợp tác quốc tế, thúc đẩy các dự án nghiên cứu liên ngành nhằm phát triển giải pháp giúp xây dựng nền nông nghiệp chuyển đổi và bền vững, đồng thời củng cố an ninh lương thực ở Việt Nam cũng như trên thế giới", ông chia sẻ thêm.

Thế Đan