Vụ việc hàng trăm học sinh nghi bị ngộ độc thực phẩm sau khi dùng bữa tại trường iScchool Nha Trang những ngày gần đây đang thu hút sự quan tâm của dư luận. Theo thống kê của Sở Y tế, có khoảng 600 học sinh tới các bệnh viện thăm khám, trong đó 240 em được cho về nhà theo dõi; 360 em nhập viện điều trị nội trú. Đến chiều ngày 20/11, còn 266 em đang điều trị, trong đó 21 em ở tình trạng nặng. Một học sinh nam 6 tuổi đã tử vong trên đường chuyển đến bệnh viện Nhi đồng 2, TP.HCM.
An toàn trường học là quan trọng, nếu không nói là quan trọng nhất trước khi trường học thực hiện công việc dạy và học. Nhưng theo chuyên gia giáo dục Bùi Khánh Nguyên, hiện chúng ta chưa có chức danh chuyên gia an toàn trường học, và Việt Nam cũng chưa đào tạo chuyên gia an toàn trường học.
Chuyên gia Bùi Khánh Nguyên.
Thiếu hụt một chuyên gia an toàn thực sự ở trong trường học
Anh cho biết: "Hàng năm chúng ta nghe rất nhiều vụ việc đáng tiếc xảy ra trong trường học, mà nguyên nhân chủ yếu là việc ý thức, quy trình, nỗ lực phòng ngừa việc mất an toàn không có trước khi sự cố xảy ra. Những sự cố thường xảy ra nhất với trường học là ngộ độc thực phẩm hàng loạt do căng tin trường, chết đuối ở hồ bơi của trường, chết trên xe bus của trường, sập tường hay cổng trường, tai nạn cháy, nổ, bỏng hóa chất ở phòng thí nghiệm, học sinh ngã cầu thang hoặc rơi từ lầu cao xuống đất, học sinh đi dã ngoại gặp tai nạn bên ngoài trường…
Tôi biết ngành giáo dục có đào tạo cơ bản cho giáo viên, và cũng quan tâm đến một số vấn đề an toàn của trường học như bếp ăn tập thể, tập huấn phòng hỏa hoạn, bổ sung nhân sự chuyên trách y tế học đường, tư vấn tâm lý,… nhưng chưa có chuyên gia an toàn thực sự ở trong trường.
Việc giao phó an toàn trường học hoàn toàn cho các giáo viên là chưa phù hợp, vì bản thân giáo viên là các chuyên gia giáo dục, họ không phải chuyên gia an toàn, và không có nghiệp vụ về phòng chống, đánh giá rủi ro, hay xử lý sự cố, tai nạn. Họ chỉ được đào tạo để phối hợp về các vấn đề an toàn".
Theo anh Bùi Khánh Nguyên, những trường có điều kiện đều phải có chuyên gia an toàn trong trường học để lãnh đạo, điều phối các hoạt động về an toàn trường học, cho hàng trăm, hàng ngàn con người trong cộng đồng trường. Điều này tương tự như chuyên gia an toàn ở nhà máy.
Chúng ta có chuyên gia an toàn ở nhà máy để bảo vệ con người, và chúng ta cũng nên có chuyên gia an toàn ở trường học để bảo vệ con người ở trường, đặc biệt là các em học sinh là đối tượng dễ tổn thương hơn, chưa hoàn chỉnh về kỹ năng, chứa rủi ro cao hơn.
Cần thay đổi
Anh Khánh Nguyên cho rằng, để bảo vệ sự an toàn tính mạng cho học sinh, chúng ta cần ít nhất những thay đổi sau:
1. Giáo viên được tập huấn về an toàn từ trường sư phạm và tại trường học, việc tập huấn được nhắc lại hàng năm thông qua trực tiếp học các khóa trắc nghiệm trực tuyến (nhiều tập đoàn sản xuất lớn đều có các khóa học và thi trắc nghiệm được tổ chức online cho 100% nhân sự) để đảm bảo mọi người được nhắc nhở, cập nhật, đào tạo, kiểm tra định kỳ về an toàn trong môi trường của mình. Hãy làm giống như kỳ thi lý thuyết lấy bằng lái xe, trắc nghiệm hàng năm, không đạt phải làm lại.
2. Đảm bảo an toàn trường học phải có chuyên gia thường trực tại trường, phụ trách một hoặc một số trường; được đào tạo chuyên sâu về chuyên môn an toàn cho tập thể.
3. Việc giao trách nhiệm an toàn của học sinh cho một mình hiệu trưởng hay giáo viên là không đầy đủ, chủ quan ngay từ đầu vì các giáo viên được đào tạo không đủ để trở thành chuyên gia an toàn.
Hiện nay ở nước ta, chuyên ngành an toàn trường học (Bachelor of School Safety/Public Safety/Safety Management) chưa được đào tạo. (Ảnh minh họa)
4. Quy trình an toàn trường học và kiểm tra (audit) an toàn trường học định kỳ là một quy trình bắt buộc tương tự như như quy trình đăng kiểm phương tiện giao thông, phải được công khai trên trang web trường học.
5. Học sinh được học một số nội dung bắt buộc về an toàn trường học trong các lớp học kỹ năng, chuyên đề và nhắc lại hàng năm.
"Thật tiếc là hiện nay chuyên ngành an toàn trường học (Bachelor of School Safety/Public Safety/Safety Management) chưa được đào tạo. Trong nhóm ngành đào tạo về giáo dục và giáo viên, mới chỉ có ngành mới là Quản trị trường học (School Management/Administration) bên cạnh việc đào tạo Quản lý giáo dục vốn dành cho hiệu trưởng.
Còn chuyên ngành an toàn được đào tạo cho các nhóm ngành sản xuất (như Kỹ sư Bảo hộ lao động của Đại học Công đoàn) chưa được các trường tuyển để đưa vào nhân sự chính thức của trường học", anh cho biết.
Trong khi chờ đợi sự thay đổi, chuyên gia Bùi Khánh Nguyên cho rằng, các trường có thể làm một số việc:
- Tập huấn online hàng loạt và định kỳ hàng năm cho 100% nhân sự trong trường học về an toàn cho những nội dung căn bản.
- Tuyển dụng những người được đào tạo chuyên ngành an toàn sản xuất/bảo hộ lao động để phụ trách an toàn trường học.
- Tuyển dụng nhân sự được đào tạo về Quản trị trường học để phụ trách việc vận hành trường.
- Phối hợp với các chuyên gia an toàn của các ngành công an, thể thao, y tế, sản xuất… để tổ chức các chuyên đề an toàn cho các thành viên trong cộng đồng trường học.
