Nhiều ngày qua, mưa lớn và lũ diện rộng khiến các vùng rau trọng điểm của Lâm Đồng như Đà Lạt, Đơn Dương bị ngập sâu. Nhiều cánh đồng rau ngắn ngày (xà lách, cải, cà rốt...) của các hộ trồng tại đây gần như bị mất trắng.
Ông Hữu, nông dân trồng 0,5 ha rau xà lách và cải xanh ở Đơn Dương, cho biết nước ngập hết thân cây làm rau thối gốc, không thể thu hoạch. Ông ước tính thiệt hại gần trăm triệu đồng.
Tại xã D’Ran (thuộc Đơn Dương, cách thành phố Đà Lạt khoảng 40 km) vựa nông sản của bà Châu - nơi thu mua rau từ người dân - buộc phải đóng cửa ba ngày qua vì bị cô lập do ngập lụt. Bà cho biết các khu trồng rau xung quanh vựa đều bị hư hỏng nặng, rau ngập trong bùn. Nước hiện rút bớt, nhưng bà con chưa thể xuống giống trở lại vì còn chờ đất khô. "Hoa màu, rau ngâm trong nước vài ngày, bị hư hết cả", bà nói.
Cách Đơn Dương gần 40 km, tình trạng ngập tại xã Đức Trọng ít nghiêm trọng hơn, song giao thông bị tắc nghẽn vì sạt lở. Vựa nông sản Tâm Trí của ông Tuấn ngày thường cung ứng khoảng 3-5 tấn rau mỗi ngày cho TP HCM và các tỉnh miền Bắc, ba hôm nay hoạt động cầm cự. Lượng rau củ vựa nông sản này thu mua được những ngày qua giảm gần một nửa so với trước.
"Mưa dài ngày, rau bị úng khiến giá tăng vọt. Vận chuyển cũng rất khó khăn do đường bị sạt lở", ông Tuấn cho biết.
Tôm hùm ở Phú Yên (cũ) chết hàng loạt vì lũ, ngày 19/11. Ảnh: Hằng Nguyễn
Không chỉ Lâm Đồng, mưa lớn còn gây ngập lụt ở các tỉnh Đăk Lăk, Gia Lai và Khánh Hòa khi nhiều con sông vượt báo động 3. Tại xã Ninh Hòa (Khánh Hòa), cách đây hai ngày, sông Dinh vượt đỉnh lũ năm 1986. Nước sông Cái ở Nha Trang và Phan Rang cũng dâng cao, nhấn chìm hoặc cuốn trôi nhiều diện tích rau màu và thủy hải sản.
Ông Trần Văn Quang, người nuôi tôm hùm tại phường Xuân Đài (thuộc Phú Yên cũ, nay là Đăk Lăk), quản lý 60 lồng với khoảng 5.000 con tôm. Khoảng một nửa số lồng tôm của gia đình ông bị chìm, rách hay thất lạc, với thiệt hại ước tính 200 triệu đồng.
Phần tôm còn lại của gia đình ông Quang cũng chết rải rác, trong khi tiêu thụ gần như bế tắc do nhiều đầu mối thu mua dừng hoạt động.
Vịnh Xuân Đài (Phú Yên cũ, nay thuộc Đăk Lăk) có hơn 530 bè với khoảng 27.000 lồng tôm hùm, là một trong những vùng nuôi lớn nhất cả nước. Chủ tịch UBND phường Xuân Đài Phạm Văn Nguyên cho biết từ tối 19/11, nhiều hộ nuôi tôm hùm đã ghi nhận tình trạng tôm chết hàng loạt do bị sốc nước. Trước thiệt hại tăng nhanh, người dân buộc phải thu hoạch sớm với hy vọng thu hồi một phần vốn.
Tuy nhiên, quá trình tiêu thụ hàng của các hộ nuôi như gia đình ông Quang gặp khó khăn vì điện mất, nguồn đá bảo quản khan hiếm. Sản lượng tôm các hộ thu vớt được khó duy trì chất lượng để bán ra thị trường. "Tôi buộc phải bán tôm dưới giá thành, chịu lỗ nặng mà cũng không có mối thu mua", ông Quang cho biết.
Tôm hùm Phú Yên (cũ) bị ảnh hưởng lũ được cửa hàng ở TP HCM rao bán với giá rẻ. Ảnh: NVCC.
Ngoài khó khăn tại vùng nuôi, khâu vận chuyển hàng hóa cũng gặp ách tắc nghiêm trọng. Cơ sở thu mua nông sản của ông Tuấn (Đức Trọng, Lâm Đồng) vẫn cố gắng đưa hàng vào TP HCM, miền Tây, nhưng việc vận chuyển cũng rất khó khăn khi nhiều tuyến huyết mạch Đà Lạt - TP HCM bị chia cắt do sạt lở.
"Tài xế buộc chọn cung đường đi vòng để vận chuyển hàng, khoảng cách xa hơn vài chục tới hàng trăm km, chi phí tăng gấp rưỡi", ông than thở.
Ông Hoàng, chủ một vựa hải sản ở TP HCM, cho biết việc liên lạc với các đầu mối tại Khánh Hòa và Đăk Lăk vài ngày qua khó khăn do nhiều nơi ngập sâu, nguồn hàng gần như cạn kiệt và không có đơn vị vận chuyển nào nhận chuyến. Trước đó, dù ông đã nỗ lực rao bán tôm nhằm hỗ trợ tiêu thụ cho người dân vùng lũ, việc giao hàng cho khách không thể thực hiện đúng hẹn vì giao thông bị gián đoạn.
Tình trạng tương tự cũng xảy ra tại một số cửa hàng kinh doanh thực phẩm ở Gia Lai. Chị Thanh, chủ cửa hàng thực phẩm ở Gia Lai, cho biết đã gần 7 tiếng chưa có nhà xe nào nhận vận chuyển đơn hàng 2 tạ tôm hùm đặt từ Phú Yên cũ (nay là Đăk Lăk). "Trước đây quãng đường này chỉ mất khoảng 5 giờ di chuyển, nay mãi không xe nào nhận. Tôi lo hàng bị hỏng nếu thời gian vận chuyển quá lâu", chị chia sẻ.
Các hệ thống bán lẻ cũng chịu tác động vì ngập lụt. Ngày 20/11, kho và tầng hầm của hai siêu thị Go! và MM Mega Market tại phường Tây Nha Trang (Khánh Hòa) bị ngập, mất điện cục bộ, buộc siêu thị dừng phục vụ.
Đến 21/11, nước phía bên ngoài siêu thị đã rút bớt, nhưng khu vực tầng hầm vẫn ngập. Đại diện Central Retail - tập đoàn bán lẻ Thái Lan, sở hữu chuỗi siêu thị thương hiệu Go! ở Việt Nam - cho biết việc mở cửa trở lại còn phụ thuộc vào thời gian họ xử lý xong phần tầng hầm còn bị ngập, vệ sinh toàn bộ siêu thị, hàng hóa.
Siêu thị Go! tại phường Tây Nha Trang bị ngập sâu do lũ, ngày 20/11. Ảnh: Bùi Toàn
Tương tự, đại diện MM Mega Market cho biết nhiều tuyến đường huyết mạch từ thành phố Nha Trang (Khánh Hòa) đi Phú Yên cũ, Quy Nhơn cũ và Lâm Đồng ra miền Trung vẫn bị ngập sâu, sạt lở và hư hỏng. Hiện có trên 10 chuyến xe chở hàng khô, đông lạnh và rau tươi của hệ thống này xuất phát từ kho hoặc trung tâm phân phối tại Đà Lạt bị kẹt, buộc phải chờ hướng dẫn từ chính quyền địa phương. Điều này khiến mạng lưới vận chuyển hàng giữa các khu vực của công ty bị ảnh hưởng không nhỏ.
Đại diện các hệ thống siêu thị cho biết họ đang cùng chính quyền địa phương ưu tiên cung ứng thực phẩm thiết yếu cho bà con vùng ngập, và điều phối số hàng còn lại qua các tuyến vận chuyển an toàn hơn. Theo đại diện Central Retail, các đơn hàng được giao đi cho khách đặt mua qua kênh trực tuyến của siêu thị Go! Ninh Thuận cũ (nay thuộc Khánh Hòa) vẫn bị vận chuyển chậm do đường khu vực này còn ngập.
Còn ở Tây Nguyên, siêu thị Go! Đà Lạt (Lâm Đồng) và Go! Buôn Ma Thuột (Đăk Lăk) chỉ nhận giao hàng tươi sống bằng xe tải nhỏ (2 tấn) theo yêu cầu chính quyền.
Theo Cục Quản lý đê điều và Phòng chống thiên tai (Bộ Nông nghiệp và Môi trường, đến 20/11, Khánh Hòa, Gia Lai, Đăk Lăk ghi nhận hơn 13.000 ha lúa và hoa màu bị ảnh hưởng; hơn 2.000 ha cây lâu năm đổ ngã; hơn 30.000 gia súc, gia cầm bị cuốn trôi. Riêng Khánh Hòa bị mất 88 ha nuôi tôm hùm. Tại Lâm Đồng, mưa lớn làm hư hại khoảng 2.000 ha rau hoa, trong đó 1.000 ha rau trồng ngoài trời mất trắng. Nhiều diện tích rau non bị úng thối, nông dân phải chờ đất khô khoảng 15 ngày mới xuống giống trở lại.
Thi Hà
Quỹ Hy vọng - báo VnExpress mở chiến dịch "Cùng đồng bào vượt lũ" nhằm hỗ trợ người dân vượt lên nghịch cảnh thiên tai, tái thiết các trường học bị thiệt hại. Quý độc giả ủng hộ tại đây.
