Hang động này được phát hiện tại khu vực núi Đụn, xã Hà Long, huyện Hà Trung, tỉnh Thanh Hóa trong quá trình khai thác đá của Công ty TNHH Tiến Thịnh.
Núi Đụn được UBND tỉnh Thanh Hóa cấp giấy phép khai thác mỏ đá cho Công ty TNHH Tiến Thịnh từ ngày 22/12/2014. Trong diện tích mỏ được cấp, có 2 cửa đi vào hang trong lòng núi Đụn nằm phía Tây Bắc.
Khu vực khai thác đá phát hiện cửa dẫn vào hang động (Ảnh: Quách Tuấn).
Hang động mới phát hiện có chiều dài khoảng 70m, rộng 50m và cao khoảng 40m, có 4 cửa ra vào đông, tây, nam, bắc và có nước ngầm chảy bên trong với nhiều thạch nhũ đá tự nhiên rất đẹp.
Theo người dân địa phương, núi Đụn là nơi có hang động rất linh thiêng, được nhân dân địa phương phát hiện từ lâu, gắn liền trong 2 cuộc kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ.
Các di tích lịch sử nhà Nguyễn, danh lam thắng cảnh trên địa bàn xã Hà Long, nhất là khu vực di tích Lăng miếu Triệu Tường nằm gần khu vực núi Đụn.
Người dân địa phương trước đây đã có đơn đề nghị UBND tỉnh Thanh Hóa dừng khai thác khoáng sản khu vực này để bảo vệ.
Nhũ đá với nhiều hình thù đẹp trên vách hang (Ảnh: Quách Tuấn).
Theo Sở Văn hóa - Thể thao và Du lịch Thanh Hóa, núi Đụn không nằm trong khu vực khoanh vùng bảo vệ của các di tích quốc gia: Đình Gia Miêu, Lăng miếu Triệu Tường.
Núi Đụn nằm sau và cách di tích lăng Trường Nguyên khoảng 600m; cách phạm vi, ranh giới khu di tích lịch sử lăng miếu Triệu Tường, xã Hà Long, huyện Hà Trung khoảng 300m.
Một nhũ đá trong hang núi (Ảnh: Quách Tuấn).
Qua kiểm tra thực tế, Sở Văn hóa - Thể thao và Du lịch Thanh Hóa khẳng định, đây là một hang động có suối nước ngầm chảy bên trong và nhiều thạch nhũ đá tự nhiên rất đẹp, cần được bảo tồn, phát huy giá trị gắn với phát triển du lịch của địa phương. Việc khai thác đá tại núi Đụn sẽ ảnh hưởng trực tiếp tới hang đá (hang bị lấp, sập do đá lăn, lở).
Sau khi có báo cáo của các cơ quan chức năng, ngày 15/4, ông Lê Đức Giang, Phó chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa đã ký văn bản việc tạm dừng khai thác khoáng sản tại khu vực mỏ đá vôi tại núi Đụn, xã Hà Long, huyện Hà Trung của Công ty TNHH Tiến Thịnh.
Phía dưới hang có nguồn nước trong xanh (Ảnh: Quách Tuấn).
Việc tạm dừng khai thác tại đây để các đơn vị, cơ quan có thẩm quyền kiểm tra, đánh giá cụ thể, toàn diện đối với núi Đụn vì trong quá trình khai thác đã phát hiện một hang động mới...
Trung tâm nghiên cứu lịch sử và bảo tồn di sản văn hóa Thanh Hóa đang phối hợp với các đơn vị có liên quan tiến hành khảo sát, đánh giá toàn diện về quy mô, giá trị, ý nghĩa lịch sử, văn hóa, di sản, du lịch đối với hang động trên.
