Lớp học không còn an toàn
Trung tuần tháng 10, một vụ xô xát giữa học sinh lớp 10 tại Trường Cao đẳng Việt - Đức Nghệ An được ghi lại và chia sẻ trên mạng xã hội, gây bức xúc dư luận. Theo clip, một nam sinh mặc áo đen giữ tóc và dí mặt bạn nữ xuống ghế, đồng thời liên tục đánh vào đầu nạn nhân, trong khi một số học sinh khác đứng xem và cổ vũ. Nhiều em còn dùng điện thoại ghi hình, chụp lại vụ việc.
Ngay sau đó, nhà trường yêu cầu giáo viên nhắc nhở học sinh liên quan, mời phụ huynh trao đổi và phối hợp giáo dục. Hai em chính thức tạm nghỉ học tại nhà để gia đình giám sát, đồng thời rút kinh nghiệm. Phó Hiệu trưởng nhà trường, ông Cao Anh Tuấn, cho biết, nguyên nhân xung đột bắt nguồn từ mâu thuẫn kéo dài từ trước khi các em nhập học. Dù đã khai giảng, các em vẫn nhắn tin thách thức nhau, dẫn đến vụ việc đáng tiếc.
Nam sinh túm tóc dí mặt nữ sinh vào ghế. Ảnh: Cắt từ clip.
Chỉ từ vài tin nhắn trêu chọc, một lần cãi vã trên mạng hay mâu thuẫn nhỏ trong lớp, nhiều học sinh chọn cách giải quyết bằng bạo lực, thậm chí dẫn đến hậu quả nghiêm trọng.
Một vụ việc thương tâm khác xảy ra tại Trường THCS Minh Lạc (tỉnh Hà Tĩnh). Vào khoảng 11h25 ngày 24/9, em Ng.Kh.M. (14 tuổi, lớp 9) cùng hai bạn xảy ra xích mích với Lê Văn Phương (18 tuổi, lớp 11, Trung tâm Giáo dục nghề nghiệp Giáo dục thường xuyên Cẩm Xuyên). Sau đó, Phương dùng gậy gỗ đánh vào đầu M., gây chấn thương sọ não. Mặc dù được chuyển từ Bệnh viện Đa khoa Hà Tĩnh sang Bệnh viện Nhi Trung ương điều trị, M. không qua khỏi. Tối 12/11, Viện Kiểm sát Nhân dân Khu vực 1 Hà Tĩnh phê chuẩn quyết định tạm giam Phương để điều tra về hành vi "Cố ý gây thương tích".
Mới đây, dư luận kinh sợ trước hình ảnh camera giám sát một nam sinh lớp 8 ở Lào Cai dùng dao nhọn đâm liên tiếp vào vai và lưng bạn, rồi kéo nạn nhân xuống hồ nước.
Trước đó, ở Thanh Hóa, trên đường đi học về, một nam sinh lớp 12 bị bạn học dùng dao đâm vào vùng cổ dẫn đến tử vong; một nam sinh lớp 10 đang ngồi trong lớp cũng bị nhóm bạn lớp 11 tấn công, gây xuất huyết não với tiên lượng xấu.
Ở Nghệ An, một nam sinh khác bị bạn học cùng trường và nhóm bạn đánh hội đồng bất tỉnh trong quán bida, phải phẫu thuật sọ não.
Theo báo cáo của Sở Giáo dục và Đào tạo Nghệ An, chỉ trong hai năm học gần đây, toàn tỉnh ghi nhận hàng chục vụ bạo lực học đường, nhưng con số thực tế có thể cao hơn nhiều, bởi còn nhiều vụ chưa được báo cáo kịp thời.
Một nam sinh lớp 12 ở Thanh Hóa bị bạn học dùng dao đâm ở vùng cổ dẫn đến tử vong. Ảnh chụp màn hình.
Ngoài áp lực học tập, học sinh hiện nay còn đối mặt với nhiều thách thức, khó khăn trong thiết lập mối quan hệ xã hội, vấn đề học tập và định hướng nghề nghiệp, bắt nạt trên mạng, xâm hại tình dục, các vấn đề về giới tính và tình yêu tuổi học trò, lạm dụng Internet và game, sử dụng chất kích thích, thiếu kỹ năng xã hội…
Theo tiến sĩ Nguyễn Hằng Ly, Khoa Tâm lý Giáo dục, Trường Đại học Vinh, hành vi gây hấn phổ biến ở lứa tuổi học đường, xuất phát từ tác động tâm lý, giáo dục và xã hội mang tính tiêu cực, ảnh hưởng cả người gây hấn lẫn nạn nhân.
Mạng xã hội đang trở thành "người dẫn đường" nguy hiểm, những clip đánh nhau, trả thù, khoe hung khí tràn lan, cùng các lượt like, share cổ vũ "đánh cho hả giận", khiến một số học sinh ngộ nhận rằng hung hăng là mạnh mẽ, còn bao dung là yếu đuối. Ranh giới giữa thật, ảo bị xóa nhòa, chỉ một bình luận kích động cũng có thể thổi bùng mâu thuẫn. Gia đình cũng đóng vai trò quan trọng, nhưng không ít cha mẹ lo mưu sinh, đi làm xa, ít trò chuyện, ít lắng nghe con. Một đứa trẻ không được dạy cách kiềm chế cảm xúc, không biết xin lỗi hay cảm ơn, không được ôm ấp và chia sẻ, rất dễ phản ứng cực đoan khi bị tổn thương.
Trường học nơi giáo dục toàn diện
Tuổi dậy thì là giai đoạn tâm sinh lý biến đổi mạnh. Chỉ một lời chê bai hay tổn thương nhỏ cũng có thể trở thành "giọt nước tràn ly" với những em vốn đang lo âu, tự ti. Dù Bộ Giáo dục và Đào tạo đã ban hành Thông tư 18/2025 về tư vấn học đường, nhưng ở nhiều nơi, phòng tư vấn vẫn hoạt động hình thức; giáo viên kiêm nhiệm thiếu kỹ năng tâm lý.
Một nam sinh ở Nghệ An bị bạn học cùng trường và nhóm bạn đánh hội đồng bất tỉnh trong quán bida. Ảnh chụp màn hình camera.
Một ngôi trường đáng mơ ước không chỉ có điểm số cao, mà còn là nơi mỗi em cảm thấy an toàn, được hiểu và hỗ trợ. Khẩu hiệu "Tiên học lễ, hậu học văn" cần trở thành nếp sống hàng ngày, không chỉ treo trên tường.
Việc chú trọng khen thưởng học sinh giỏi, bỏ quên các em cá tính khác biệt hoặc học lực trung bình, yếu dễ tạo khoảng cách, gây tổn thương, khiến các em thu mình hoặc phản ứng tiêu cực.
Lý giải hành vi bạo lực học đường: Kẻ 'đầu sỏ' kể lại cảm giác được 'tung hô' và sự thiếu vắng giáo dục cảm xúc
Đâu là nguyên nhân khiến bạo lực học đường ngày càng gia tăng?
Chính phủ cũng yêu cầu thực hiện dạy 2 buổi/ngày miễn phí đến hết THCS, khuyến khích THPT, nhằm tạo điều kiện cho học sinh tham gia nhiều hoạt động trải nghiệm, thể thao, nghệ thuật, kỹ năng sống. Đây là hướng đi cần thiết để các em phát triển toàn diện, không chỉ giỏi chữ mà còn biết yêu thương, kiểm soát bản thân.
Những vụ bạo lực học đường không còn hiếm, từ việc xích mích trong lớp, xung đột trên mạng, đến bạo lực nghiêm trọng ngoài trường học. Đây là hồi chuông cảnh báo về giáo dục nhân cách, kỹ năng sống và sự đồng hành của người lớn gia đình, nhà trường và xã hội.
Giáo dục nhân cách không thể bắt đầu ở trường mà phải từ gia đình, nơi người lớn làm gương mỗi ngày. Học sinh cần được dạy cách kiềm chế cảm xúc, nhận biết hành vi đúng, sai, đồng thời nhà trường phải thực sự trở thành nơi an toàn, nơi các em được quan tâm và đồng hành trong quá trình phát triển.
Lý giải hành vi bạo lực học đường: Kẻ 'đầu sỏ' kể lại cảm giác được 'tung hô' và sự thiếu vắng giáo dục cảm xúcGĐXH - Vụ việc học sinh lớp 10 tử vong sau khi bị bạn học đánh ở Thanh Hóa không chỉ là bi kịch của một gia đình, mà còn là hồi chuông cảnh tỉnh cho cả xã hội.
