Triển lãm Trời, non, nước khai mạc chiều 25/3, thu hút hàng trăm người yêu thích hội họa và ngưỡng mộ tài năng của vua Hàm Nghi. Không gian trưng bày nhỏ, ban tổ chức giới hạn khách tham quan đi theo lượt.

Tiến sĩ Amandine Dabat - hậu duệ đời thứ năm của vua tham quan triển lãm. Ảnh: Võ Thạnh
20 bức phong cảnh và một bức phác thảo được vua vẽ trong thập niên 1900-1920, đều là sơn dầu trên toan, lần đầu tiên được trưng bày công khai. Trong đó, có ba bức sáng tác ở Algeria, vẽ cảnh đồng nội xung quanh nơi ở của vua tại Biệt thự Hiên Tùng và 18 bức được vẽ ở các vùng khác nhau của Pháp, nhất là Vichy, nơi có suối nước nóng vua lui tới để chữa bệnh 25 lần từ năm 1893 đến 1936.
Các tác phẩm này đều từng nằm trong các bộ sưu tập của gia đình hậu duệ Hàm Nghi hoặc những bằng hữu được ngài tặng tranh làm quà.

Bức tranh về đồng quê của vua Hàm Nghi tại triển lãm. Ảnh: Võ Thạnh
Vua Hàm Nghi vẽ Algeria và Pháp theo cùng một phong cách. Mục đích của ngài là nghiên cứu vẻ đẹp của thiên nhiên, dù ở khu vực địa lý nào. Mặc dù không khắc họa phong cảnh Việt Nam, một số tác phẩm mang bố cục gợi nhớ tới quang cảnh làng quê Việt. Với Hàm Nghi, hội họa là một cách thoát ly khỏi thực tại kiềm tỏa lối sống của ngài, để tự tạo cho mình một không gian tự do.

Bức "Bình minh trên hồ", vua vẽ năm 1910. Ảnh: Võ Thạnh
Vua Hàm Nghi (1871-1944) có tên húy là Nguyễn Phúc Minh, tự hiệu Ưng Lịch, lên ngôi năm 1884, khi mới 13 tuổi. Ông là hoàng đế thứ tám của nhà Nguyễn. Năm 1885, sau khi kinh đô Huế thất thủ, vua Hàm Nghi cùng Tôn Thất Thuyết rời khỏi kinh thành và phát chiếu Cần Vương chống thực dân Pháp. Năm 1888, vua bị bắt và bị Pháp đưa đi lưu đày ở Alger (thủ đô Algeria). Ông qua đời vào năm 1944 vì bệnh ung thư dạ dày.
Võ Thạnh