Đạo diễn giống như một ngành nghề dường như chỉ dành cho nam giới. Dùng càng ngày những nữ đạo diễn khiến thế giới nể phục càng nhiều hơn nhưng vẫn chỉ như muối bỏ biển. Không phải tự dưng mà cái nghề này lại "kén nữ". Bởi không phải người phụ nữ nào cũng đủ sức khỏe để rong ruổi cùng đoàn suốt một thời gian, lại còn là người đứng đầu của cả một ekip. Không chỉ là vấn đề sức khỏe mà còn về sự cảm tính nữa.
Việt Nam chúng ta không có nhiều nữ đạo diễn. Nhưng hầu hết những người có phim ra mắt đều được đánh giá cao. Nhân ngày Phụ nữ gần kề, cùng nhìn lại những cái tên đáng ngưỡng mộ của điện ảnh Việt.
1. Hồng Ánh – Nữ đạo diễn liều lĩnh nặng duyên với dòng phim nghệ thuật
Hồng Ánh là một nữ diễn viên quen mặt của dòng phim nghệ thuật, cũng là một trong số những gương mặt ăn khách trên sân khấu kịch cùng những vai diễn đa màu sắc. Là diễn viên nổi tiếng trong làng điện ảnh, có hơn 20 năm kinh nghiệm trong nghề nhưng lại là tay ngang trong lĩnh vực làm phim. Dĩ nhiên không phải vậy mà Hồng Ánh chịu lép vế trước bất kì nhà làm phim kì cựu nào.
Hồng Ánh là một tay ngang trong lĩnh vực làm phim
Là một người rất cầu toàn với những tác phẩm của mình, sau dự án đứng ra sản xuất không thành công về doanh thu là Đường Đua, Hồng Ánh mất mười năm để ấp ủ cho dự án đầu tay mình đạo diễn là Đảo Của Dân Ngụ Cư, thêm một năm chuẩn bị từ khi có nguồn kinh phí mới chính thức khởi quay. Thử sức với vai trò mới, Hồng Ánh không ngần ngại làm khó bản thân khi chọn thực hiện một bộ phim thuộc dòng phim nghệ thuật vốn kén khán giả. Câu chuyện trong Đảo Của Dân Ngụ Cư có sức nặng và nhiều tầng ý nghĩa được đánh giá là quá khó đối với một đạo diễn tay ngang. Thế nhưng Hồng Ánh lại hoàn thành nó một cách khá thuyết phục dù phim vẫn mang tư tưởng cũ và hơi an toàn.
"Đảo của dân ngụ cư" – một câu chuyện có sức nặng và nhiều tầng ý nghĩa không thể làm khó được Hồng Ánh
Dù là dự án đầu tay nhưng Đảo Của Dân Ngụ Cư cùng Hồng Ánh đã chinh chiến và thắng lớn tại rất nhiều liên hoan phim trên thế giới. Bộ phim mang về cho Hồng Ánh đề cử Đạo diễn xuất sắc nhất tại Liên hoan phim quốc tế ASEAN. Cũng tại liên hoan phim này, bộ phim đã chiến thắng ở ba hạng mục: Phim xuất sắc nhất, Nam diễn viên chính xuất sắc nhất (cho Phạm Hồng Phước) và Đạo diễn hình ảnh xuất sắc nhất (cho NSND Lý Thái Dũng). Quả nhiên, với sự nỗ lực, sáng tạo, quyết tâm và cầu toàn thì công việc đạo diễn có khó khăn đến đâu cũng chẳng thể làm khó được nữ đạo diễn tay ngang Hồng Ánh.
Hồng Ánh cùng Ngọc Thanh Tâm và Phạm Hồng Phước tại Liên hoan phim ASEAN 2017
Tạm gác lại công việc của một nhà làm phim, tháng 3 này khán giả được tái ngộ Hồng Ánh trong vai trò một diễn viên cùng Tháng Năm Rực Rỡ. Đây cũng là lần đầu tiên mà Hồng Ánh đảm nhiệm vai nữ chính trong một bộ phim thương mại đến từ đạo diễn Nguyễn Quang Dũng, người bạn học từ thời cấp II nhưng cũng là lần đầu tiên hợp tác trong vai trò đạo diễn - diễn viên. Sẽ là một Hồng Ánh rất mới, say mê, cuồng nhiệt, trẻ trung và hết mình mà khán giả chưa bao giờ thấy trên màn ảnh rộng. Hãy gặp Hồng Ánh để cùng sống lại những tháng năm rực rỡ trên toàn quốc, bắt đầu từ ngày 09/3/2018.
2. Ngô Thanh Vân – Nữ đạo diễn khiến các đấng mày râu phải "dè chừng"
Không hề khoa trương khi nói Ngô Thanh Vân là nữ nghệ sĩ toàn năng nhất làng giải trí Việt khi cô đảm nhận rất nhiều vai trò khác nhau từ vũ công, ca sĩ, "bà bầu", diễn viên, người mẫu, nhà sản xuất phim, thậm chí là cả đạo diễn,... Ở mỗi vai trò, người phụ nữ quyền lực ấy đều dốc toàn tâm toàn lực và mang về cho mình những thành tích mà kể cả đấng mày râu cũng phải nể phục.
Không ngoa khi nói Ngô Thanh Vân là nữ nghệ sĩ toàn năng hàng đầu showbiz Việt
Tấm Cám: Chuyện chưa kể là dự án đầy tiên và cũng là duy nhất cho đến thời điểm này mà Ngô Thanh Vân đảm nhận vị trí đạo diễn. Đả nữ cùng từng chia sẻ, công việc đạo diễn là trải nghiệm khó khăn nhất mà cô từng thử. 6 tháng chuẩn bị, 60 ngày trên phim trường, trải qua tất thảy những khó khăn về điều kiện ngoại cảnh như bất kì một đạo diễn nam nào đã từng trải qua. Thành quả cuối cùng là một bộ phim điện ảnh đầu tiên của Việt Nam khai thác thành công nguồn tư liệu từ truyện cổ tích, đưa tên tuổi của Ngô Thanh Vân trở thành một "thương hiệu" của điện ảnh Việt.
Với Ngô Thanh Vân, đạo diễn "Tấm Cám: Chuyện chưa kể" là trải nghiệm khó khăn nhất trong sự nghiệp
Đáng tiếc khi Tấm Cám: Chuyện Chưa Kể cũng là dự án cuối cùng mà Ngô Thanh Vân đảm nhận vai trò đạo diễn. Thời gian tới cô sẽ tập trung toàn lực cho công việc của một nhà sản xuất phim cùng những dự án mang đậm màu sắc văn hóa dân tộc giống như Cô Ba Sài Gòn, bộ phim được giới chuyên môn khen ngợi và các khán giả ở Hàn Quốc yêu mến. Dĩ nhiên, dù ở vai trò nào thì những tác phẩm cộp mác Ngô Thanh Vân đều sẽ mang những màu sắc rất riêng bởi sự đầu tư bài bản và nghiêm túc cùng sự sáng tạo không ngừng nghỉ của đả nữ.
3. Nguyễn Hoàng Điệp – nữ hiệp sĩ cô đơn "đập cánh" giữa "không trung" điện ảnh Việt
Nguyễn Hoàng Điệp là một trong những nhà làm phim độc lập tiên phong ở Việt Nam (mảng phim truyện) và cũng là nữ đạo diễn hiếm hoi khai thác sâu chủ đề thân phận người phụ nữ trong sự cô đơn cùng cực của tình ái và tình dục.
Nguyễn Hoàng Điệp là một trong số những nhà làm phim độc lập nữ hiếm hoi của điện ảnh Việt
Năm 2014, Nguyễn Hoàng Điệp có màn chào sân đầy ấn tượng với tác phẩm đầu tay Đập Cánh Giữa Không Trung. Ở thời điểm bấy giờ, đây là một trong số những bộ phim độc lập đầu tiên dành được nhiều tình cảm và sự quan tâm của khán giả trong nước đến như vậy.
Bộ phim cũng một phần giúp khán giả Việt có cái nhìn tổng quát hơn về dòng phim mang nặng yếu tố nghệ thuật. Tác phẩm đầu tay của Nguyễn Hoàng Điệp cũng liên tục thắng lớn ở các Liên hoan phim quốc tế và mang về cho nữ đạo diễn trẻ giải thưởng Đạo diễn xuất sắc nhất (Liên hoan phim Bratislava).
Hai năm sau ngày công chiếu, Đập Cánh Giữa Không Trung vẫn khẳng định được sức ảnh hưởng của mình khi mang về cho Nguyễn Hoàng Điệp Huân chương Hiệp sĩ Nghệ thuật và Văn chương của chính phủ Pháp. Huân chương Nghệ thuật và văn chương đã từng được trao cho chưa tới mười văn nghệ sĩ Việt Nam trong quá khứ, trong đó Nguyễn Hoàng Điệp là nữ đạo diễn đầu tiên của Việt Nam được nhận vinh dự này.
Nguyễn Hoàng Điệp là nữ đạo diễn điện ảnh đầu tiên của Việt Nam được vinh dự nhận huân chương Hiệp sĩ Nghệ thuật và Văn chương của chính phủ Pháp
Năm 2017, Nguyễn Hoàng Điệp trở lại đầy mạnh mẽ với dự án Câu Chuyện Buồn Nhất Thế Gian – dự án phim truyện thứ hai của mình. Bộ phim lấy cảm hứng từ những vụ án tình dục có thật nơi mà người phụ nữ là nạn nhân và cũng là thủ phạm. Một lần nữa khán giả sẽ được thấy những thước phim vừa gai góc vừa thô ráp đậm chất Nguyễn Hoàng Điệp.
Dù rất hạn chế ra sản phẩm mới thế nhưng Nguyễn Hoàng Điệp vẫn là đạo diễn quan trọng đại diện cho thế hệ nữ đạo diễn hiện đại dám nghĩ, dám làm và có những tư tưởng rất văn minh, đầy sáng tạo.
4. Nguyễn Hoàng Anh – Nữ đạo diễn có duyên với những bộ phim đậm không khí Tết
Vốn là một biên kịch của nhiều bộ phim truyền hình ăn khách như Dù Gió Có Thổi, Cá Rô – Em Yêu Anh,… không ít người bất ngờ khi Nguyễn Hoàng Anh quyết định thử sức mình với vai trò đạo diễn cùng series phim hài Tết Cô Thắm Về Làng. Đến nay, bộ phim đã trở thành món ăn tinh thần không thể thiếu trong mỗi dịp Tết của khán giả Việt dù ban đầu từng có rất nhiều nhà sản xuất đã từ chối dự án này.
Nguyễn Hoàng Anh biết cách thu hút khán giả bằng chính góc nhìn đầy hài hước và nhân văn của mình về những gì mộc mạc, giản dị nhất của truyền thống dân tộc tưởng chừng đã dần bị lãng quên.
Nguyễn Hoàng Anh là nữ đạo diễn có duyên với những bộ phim về dân tộc
Tết Nguyên đán vừa qua, song song với Cô Thắm Về Làng phần 3, Nguyễn Hoàng Anh còn lần đầu ra mắt khán giả màn ảnh rộng với phim điện ảnh với Về Quê Ăn Tết – một sản phẩm của nhà sản xuất Ngô Thanh Vân. Dù không thắng lớn về mặt doanh thu nhưng đây vẫn là bộ phim mang lại nhiều cảm xúc, khiến mọi người thêm gắn kết và yêu hơn Tết dân tộc.
5. Luk Vân – 9x trẻ từ đạo diễn triệu view đến đạo diễn triệu đô
Là nữ đạo diễn trẻ tuổi nhất góp mặt trong danh sách này nhưng những gì mà cô nàng đã làm được đủ để chứng minh rằng Luk Vân sẽ nối tiếp các tiền bối để khẳng định vị thế của phái đẹp trong thế hệ các nhà làm phim Việt.
Luk Vân là nữ đạo diễn 9x hiếm hoi của màn ảnh Việt
Trước năm 2016, khán giả biết đến Luk Vân nhiều hơn với vai trò một "đạo diễn triệu view" với hàng loạt những bộ phim ngắn gây sốt mạng xã hội. Luk Vân cùng công ty của mình đã có công "nhào nặn" một thế hệ diễn viên trẻ đình đám hiện nay như: Anh Tú, Thuận Nguyễn, Mai Mi, Thybi,…
Năm 2016, Luk Vân quyết định "chơi lớn" khi mạo hiểm thử sức với vai trò đạo diễn của bộ phim điện ảnh 4 năm, 2 chàng, 1 Tình Yêu. Bộ phim đầu tay đậm chất ngôn tình với sự góp mặt của Mi Du và Harry Lu đã nhanh chóng cán mốc doanh thu 1 triệu USD. Luk Vân từ đạo diễn triệu view của những bộ phim online đình đám đã trở thành nữ đạo diễn triệu đô mới của màn ảnh Việt.
"4 năm, 2 chàng, 1 tình yêu" giúp Luk Vân trở thành nữ đạo diễn triệu đô mới của màn ảnh Việt
Sau 4 năm, 2 chàng, 1 Tình Yêu, Luk Vân bắt đầu ấp ủ cho mình hàng loạt những dự định lớn. Giữa năm 2017, cô nàng trở lại với dự án truyền hình đầu tay Khi Ta 16. Đây cũng là bộ phim nằm trong chiến dịch quảng bá hình ảnh nhóm nhạc The Air – những cậu học trò mới đa năng và đa tài của Luk Vân.
Đặc biệt, Luk Vân cũng từng chia sẻ cô có ý định chuyển thể Truyện Kiều thành phim điện ảnh, dĩ nhiên nữ đạo diễn 9x còn cần rất nhiều thời gian để nghiên cứu, tìm hiểu, đợi thời điểm chín muồi mới có thể thực hiện ước mơ này.
Kết
Nghề nghiệp không phân biệt giới tính. Nhưng vẫn có những ngành nghề mà sự chênh lệch giới tính lại khá lớn, ví dụ như đạo diễn. Nhưng các nữ đạo diễn ở Việt Nam chúng ta từ thế hệ trước đến thế hệ đương đại đều đang ngầm khẳng định vai trò quyền lực của mình đối với phim ảnh nước nhà. Có thể họ không mạnh về kĩ thuật, không đủ bình tĩnh như phái nam để làm ra những bộ phim bùng nổ doanh thu nhưng các tác phẩm của 5 đạo diễn trên đây lại mang sức ảnh hưởng lan tỏa, đặc biệt là những bộ phim được vinh danh trên trường quốc tế.
