Xét về nghĩa đen, câu nói này thể hiện một sự kiêng kỵ rõ ràng: Thà nằm thử trong quan tài của người khác còn hơn đi thử một đôi giày của họ. Trong xã hội hiện đại, quan tài thường gắn liền với những điều cấm kỵ và nỗi sợ hãi, vậy tại sao người xưa lại đưa ra một lời khuyên nghe có vẻ nghịch lý như vậy? Để hiểu rõ điều này, chúng ta cần xem xét kỹ hơn quan niệm và lối sống của họ.
Một điều đáng chú ý là người xưa thường chuẩn bị sẵn quan tài khi bước vào tuổi già. Điều này không chỉ thể hiện sự chủ động trước quy luật tự nhiên mà còn phản ánh một thái độ bình thản, xem nhẹ sinh tử. Với họ, quan tài không mang ý nghĩa u ám mà chính là điểm đến tất yếu của đời người – bất kể sang hèn, ai rồi cũng sẽ dừng chân tại đó.
Một điều đáng chú ý là người xưa thường chuẩn bị sẵn quan tài khi bước vào tuổi già.
Đặc biệt, trong quan niệm dân gian, quan tài còn được xem là một biểu tượng may mắn, tượng trưng cho sự “thăng quan tiến chức” và tài lộc. Ngày nay, một số doanh nhân thậm chí còn đặt mô hình quan tài nhỏ trong văn phòng hoặc cửa hàng với hy vọng thu hút vận may và sự thịnh vượng.
Như vậy, vai trò của quan tài trong đời sống tinh thần của người xưa đã phần nào được làm sáng tỏ. Vậy tại sao họ lại kiêng kỵ việc đi giày của người khác đến mức cực đoan như vậy?
Khác với quan điểm hiện đại, người xưa xem giày dép là vật dụng chứa nhiều “uế khí”. Đặc biệt, việc mang giày của người khác bị coi là điều không may mắn, thậm chí còn tiềm ẩn nhiều rủi ro. Trong bối cảnh ngày xưa, khi điều kiện sống còn thiếu thốn, giày dép là vật dụng tiếp xúc trực tiếp với cơ thể, đặc biệt là bàn chân – nơi dễ mắc các bệnh ngoài da.
Khác với quan điểm hiện đại, người xưa xem giày dép là vật dụng chứa nhiều “uế khí”.
Nếu người sở hữu trước đó có bệnh lý về da chân, việc đi chung giày có thể khiến bệnh lây lan. Ngày nay, y học phát triển, các bệnh nhiễm trùng da có thể dễ dàng điều trị, nhưng thời xưa, phòng bệnh luôn được đặt lên hàng đầu. Chính vì thế, kiêng kỵ đi giày của người khác không chỉ xuất phát từ niềm tin dân gian mà còn là một cách bảo vệ sức khỏe.
Bên cạnh đó, người xưa còn quan niệm rằng giày dép tượng trưng cho “gốc rễ” của mỗi người. Việc tùy tiện cho người khác mượn giày hoặc mang giày của người khác đồng nghĩa với việc làm xáo trộn vận khí cá nhân, khiến cuộc sống gặp nhiều trắc trở, bất ổn.
Tóm lại, câu tục ngữ “Thà thử quan tài còn hơn đi giày người khác” không nhằm khuyến khích việc thử quan tài, mà chỉ là một cách diễn đạt mang tính so sánh nhằm nhấn mạnh quan điểm kiêng kỵ của người xưa. Câu nói này gợi nhắc chúng ta rằng mọi thứ trong cuộc sống đều có tính tương đối – điều xui rủi với người này có thể không ảnh hưởng gì đến người khác. Quan trọng là chúng ta cần có cái nhìn linh hoạt, cởi mở và biết cân nhắc kỹ lưỡng trước mọi vấn đề.
