Con EQ cao hay thấp phụ thuộc nhiều vào cách giáo dục của cha mẹ

Tiểu Minh là một đứa trẻ trông rất dễ thương, thế nhưng cậu nhóc lại có thói quen nói chuyện khiến người đối diện khó chịu.

Ví dụ, khi nhìn thấy một ông cụ đang tản bộ, Tiểu Minh sẽ chỉ thẳng vào mặt ông cụ và nói: "Ô ông già". Hay khi nhìn thấy một bà lão đang chống gậy đi trong công viên, Tiểu Minh sẽ chạy đến gọi bà là "bà già què", thậm chí nhắc đi nhắc lại để chứng minh bà đã già yếu thế nào.

Những đứa trẻ không biết lễ phép thì không ai thích, Tiểu Minh cũng vậy. Không những bọn trẻ con trong ngõ không thích chơi với Tiểu Minh và người lớn nghe thấy tên Tiểu Minh cũng chỉ biết lắc đầu.

Cha mẹ Tiểu Minh thấy con mình như vậy thì cảm thấy vô cùng lo lắng, không biết vì sao lại thế.

Trên thực tế, những biểu hiện này của Tiểu Minh chỉ phản ánh chỉ số EQ tương đối thấp của đứa trẻ. Khi trẻ có EQ thấp, điều này liên quan mật thiết đến sự giáo dục của cha mẹ.

Khi trẻ có EQ thấp, điều này liên quan mật thiết đến sự giáo dục của cha mẹ. Ảnh minh họa

Giáo sư Lý Mai Cẩn - chuyên gia rất nổi tiếng của Trung Quốc trong lĩnh vực Tâm lý tội phạm học và Tâm lý trẻ em từng nói, tất cả những hành vi không phù hợp của trẻ khi còn nhỏ đều do cha mẹ gây ra. Xã hội không thể dung thứ cho những đứa trẻ có chỉ số EQ thấp, vì vậy việc "tu dưỡng EQ" cho trẻ cần được thực hiện càng sớm càng tốt.

Nhiều nghiên cứu cũng đã chứng minh, những người làm đến vị trí lãnh đạo không bắt buộc phải có IQ cao nhưng đều có điểm chung là EQ rất cao. Bởi chỉ khi EQ đủ cao, họ mới có thể điều hành, quản lý một nhóm nhân viên IQ cao làm việc chăm chỉ cho mình.

Bởi vậy, cha mẹ nên kịp thời nắm bắt các biểu hiện cho thấy trẻ đang có chỉ số EQ thấp, từ đó hướng dẫn, dạy dỗ con cái, giúp con cải thiện EQ, có như vậy mới có thể thay đổi hoàn cảnh của con.

Cha mẹ nên làm gì khi con EQ thấp?

Jenny Woo là nhà giáo dục, nhà nghiên cứu EQ, CEO của Mind Brain Emotion được đào tạo tại Đại học Harvard, Mỹ. Cô đã sáng tạo ra nhiều trò chơi mang tính giáo dục, các công cụ chăm sóc sức khỏe tâm thần để giúp trẻ em và người lớn phát triển các kỹ năng cần thiết.

Jenny Woo là mẹ của ba đứa con, vì thế cô có kinh nghiệm thực tế nuôi dạy con. Cô hiểu được những khó khăn để nuôi dạy một đứa con có trí tuệ cảm xúc cao (EQ) như thế nào.

Dưới đây là những câu nói mà chuyên gia này hay sử dụng để giúp con mình có EQ cao.

"Cảm giác hiện tại của con như thế nào?"

Khi trẻ nổi cơn thịnh nộ, một phần là do chúng chưa đủ từ vựng diễn đạt nhằm thể hiện bản thân. Bởi vậy, nhiệm vụ của cha mẹ là giúp trẻ hiểu hơn về cảm xúc đang có bằng cách dạy thêm những từ miêu tả về cảm xúc cá nhân.

Ví dụ, trẻ nói mình "buồn" là khi chúng thực sự cảm thấy cô đơn, xấu hổ hoặc bị hiểu lầm. Cha mẹ có thể giúp con nhận biết và diễn đạt cảm xúc cụ thể hơn bằng cách dạy chúng những cụm từ như "thất vọng", "chán nản" hay "lo lắng".

Ngoài ra người lớn có thể đưa những từ vựng miêu tả cảm xúc vào thói quen hàng ngày để củng cố thêm khả năng tự nhận thức của trẻ. Ví dụ trong khi nghe hoặc hát một bài hát, hãy mô tả cảm xúc mà bài hát đó gợi lên trong trẻ.

Khi cùng nhau xem một chương trình truyền hình, hãy trò chuyện về những cảm xúc mà nhân vật thể hiện - và trẻ sẽ cảm thấy thế nào trong tình huống tương tự. Vào cuối ngày, hãy trò chuyện về những cảm xúc mà trẻ đã trải qua trong ngày hôm đó.

Sai lầm lớn nhất mà Jenny Woo quan sát thấy là cha mẹ thường dán nhãn cảm xúc là "tốt" hay "xấu". Thay vì phán xét một cảm giác, cha mẹ nên tập trung vào việc giúp con hiểu cảm giác đó tiết lộ điều gì về giá trị và nhu cầu của trẻ.

Cha mẹ nên kịp thời nắm bắt các biểu hiện cho thấy trẻ đang có chỉ số EQ thấp, từ đó hướng dẫn, dạy dỗ con cái, giúp con cải thiện EQ. Ảnh minh họa

"Hôm nay tâm trạng của con không ổn lắm nhưng không sao cả"

Cha mẹ thường cảm thấy bị áp lực phải giữ bình tĩnh và che giấu cảm xúc của mình, nhưng cách làm này có thể đặt ra một tiêu chuẩn không thực tế cho con cái. Thực tế là cha mẹ càng kìm nén cảm xúc lại càng kích động sự tức giận hay những cơn la hét bộc phát tăng cao.

Bởi vậy nên thể hiện cảm xúc lành mạnh bằng cách chia sẻ theo cách mà con cái có thể hiểu được. Điều này sẽ không khiến trẻ choáng ngợp với những vấn đề của cha mẹ mà sẽ khiến chúng cảm nhận nhiều hơn những loại cảm xúc khác nhau của người lớn.

Ví như khi cha mẹ đang tức giận một việc gì đó, thay vì che giấu hay giả vờ như không có chuyện gì xảy ra, hãy nên thành thật về sự khó chịu của mình cho con cái biết. Khi cha mẹ công khai cảm xúc của mình, họ đang chứng minh cho con cái thấy rằng việc có những cảm xúc mạnh mẽ là điều bình thường.

"Cảm xúc của con là thật, nó có giá trị"

Cha mẹ cần quan tâm đến cảm xúc của trẻ bằng cách cùng điều chỉnh với chúng. Theo đó, không được hạ thấp những cảm xúc vụn vặt của trẻ bằng những cụm từ mang tính bác bỏ như "cố phải chịu" hay "không có gì to tát cả". Đối với một đứa trẻ, cảm xúc là rất thật và có thể chiếm trọn tâm trí chúng.

Dưới đây là những gợi ý mà Jenny Woo khuyến nghị để giúp trẻ em và người lớn giải quyết các tình huống khó khăn:

- Hít một hơi thật chậm và sâu bằng mũi. Hãy tưởng tượng bạn đang tập hợp tất cả những cảm giác khó chịu. Thở ra và tưởng tượng mình đang thổi bay những cảm xúc đó như những đám mây đen. Hãy suy nghĩ: "Hít vào bình tĩnh, thở ra bão tố".

- Khi nghĩ về việc gì đáng xấu hổ mình đã làm, hãy thêm vào những chi tiết ngớ ngẩn, biến nó thành một câu chuyện cười.

- Ngâm nga một giai điệu nào đó có thể làm dịu đi tâm trí đang tức giận. Bạn hãy chọn bài hát yêu thích và hát theo. Cảm nhận những rung động lan tỏa khắp cơ thể bạn và sự căng thẳng bắt đầu tan biến.