Phát hiện ung thư phổi dù đang khỏe mạnh
TS.BS Vũ Duy Lâm, trưởng khoa Chẩn đoán hình ảnh Bệnh viện Thanh Nhàn, cho biết khoa mới tiếp nhận một trường hợp bệnh nhân (66 tuổi), có tiền sử khoẻ mạnh. Khi tới khám, bệnh nhân có chia sẻ muốn kiểm tra kiểm tra sức khỏe định kỳ bằng chụp cắt lớp vi tính (CLVT) liều thấp tầm soát ung thư.
Bệnh nhân cho hay, chồng bệnh nhân gần đây đi khám sức khoẻ đã phát hiện ung thư nên đã rất lo lắng. Trên hình ảnh CLVT phát hiện bệnh nhân có nốt mờ nhỏ đường kính 7mm nằm ở thùy giữa phổi phải cách màng phổi thành ngực bên 5mm.
Hình ảnh của phim chụp cũng cho thấy trong trung thất và dọc động mạch chủ bụng phát hiện nhiều hạch nhỏ hình tròn, bờ mờ đường kính < 10 mm nghi ngờ hạch di căn.
Nốt mờ nghi ngờ khối u của bệnh nhân 66 tuổi (ảnh BSCC)
Ngoài ra, bệnh nhân cũng đã được chỉ định nội soi ống tiêu hóa, chụp CLVT bụng, tiểu khung, xét nghiệm máu các marker ung thư đều không phát hiện bất thường ở các tạng.
Bác sĩ Lâm cho hay, bệnh nhân 66 tuổi chia sẻ chồng có hút thuốc lá. Do chồng đã mắc ung thư nên rất lo lắng muốn xác định rõ bản chất tổn thương ở phổi có phải ung thư hay không.
Bệnh nhân được hội chẩn liên chuyên khoa với TS.BS Nguyễn Thành Vinh - Trưởng khoa Ung Bướu, TS.BS Vũ Duy Lâm - Trưởng khoa Chẩn đoán hình ảnh và ThS Nguyễn Văn Bình - Trưởng khoa Phẫu thuật lồng ngực, chỉ định làm sinh thiết mở bằng phẫu thuật nội soi lồng ngực có sự trợ giúp của video.
"Vấn đề khó khăn với phẫu thuật viên (PTV) là nốt mờ nằm dưới màng phổi không thể quan sát trực tiếp vị trí qua hình ảnh nội soi.
Với nốt mờ nhỏ đường kính 7 mm, lại nằm sau xương sườn gần sát màng phổi, nếu dùng kỹ thuật sinh thiết xuyên thành khả năng lấy được bệnh phẩm rất thấp, nguy cơ tràn khí và máu màng phổi cao", bác sĩ Lâm nói.
Bác sĩ Lâm và ê kíp đã quyết định dùng định vị bằng xanh methylen để đánh dấu vị trí nghi ngờ tổn thương và cắt hình chêm lấy tổn thương để làm giải phẫu bệnh.
Tổn thương nằm gọn trong vùng đánh dấu bằng xanh methylen (ảnh BSCC)
"Trên tiêu bản đại thể, tổn thương nằm gọn trong vùng đánh dấu bằng xanh methylen. Kết quả giải phẫu bệnh sau mổ là ung thư biểu mô tuyến (adenocarcinoma) xâm nhập tối thiểu. Kết quả nhuộm hóa mô miễn dịch là ung thư biểu mô tuyến nguyên phát tại phổi", bác sĩ Lâm cho biết.
Theo bác sĩ Lâm, kỹ thuật đánh dấu nốt phổi qua da bằng xanh methylen dưới hướng dẫn cắt lớp vi tính trên thế giới được thực hiện lần đầu năm 1994. Tại Việt Nam còn ít cơ sở triển khai kỹ thuật này. Đây là một kỹ thuật xâm lấn tối thiểu, an toàn, hiệu quả, chẩn đoán khá sớm ung thư phổi, giúp cho nhiều bệnh nhân được điều trị hiệu quả.
Thủ phạm nào gây ra ung thư phổi
BS.Nguyễn Tiến Đồng, Trung tâm Y học hạt nhân và Ung bướu, Bệnh viện Bạch Mai, cho biết đến nay vẫn chưa rõ nguyên nhân gây ra ung thư phổi. Tuy nhiên, có những yếu tố nguy cơ thúc đẩy ung thư phổi đến sớm, ví dụ như hút thuốc lá chủ động hoặc thụ động; ô nhiễm không khí, bụi mụn, chất phóng xạ; yếu tố gia đình…
Tại Việt Nam có 2 yếu tố nguy cơ chính được nhắc tới nhiều đó là khói thuốc lá và ô nhiễm không khí có thể tăng nguy cơ mắc ung thư phổi.
Trong đó, hút thuốc lá được coi là yếu tố nguy cơ chính với ung thư phổi. Tuy nhiên, theo thống kê trên toàn thế giới, chỉ có khoảng 10-15% người hút thuốc lá bị ung thư phổi và 10-25% những người bị ung thư phổi không hề hút thuốc.
Bên cạnh đó, hút thuốc lá thụ động cũng đã được chứng minh là làm tăng nguy cơ mắc ung thư phổi lên 20%.
Ung thư phổi ở những người không hút thuốc thường được chẩn đoán ở giới nữ, trẻ tuổi hơn và có xu hướng đáp ứng tốt hơn với điều trị có sự xuất hiện của các đột biến gene, liệu pháp điều trị đích.
Cách dự phòng ung thư phổi đầu tiên là cần tránh xa khói thuốc lá (cả hút thuốc lá trực tiếp và thụ động). Mọi người cần tránh hít phải khói xe bụi khi tham gia giao thông bằng cách dùng khẩu trang, trong nhà nên có máy lọc không khí.
Bên cạnh đó, người dân cần tăng cường luyện tập thể thao để dự phòng ung thư, đặc biệt cần khám sức khoẻ định kỳ để phát hiện ung thư sớm và giúp việc điều trị được hiệu quả.
