Các bệnh nhân này biểu hiện lâm sàng rất đa dạng, diễn biến bán cấp tính gây tổn thương đa dạng nhiều cơ quan, làm suy yếu hệ miễn dịch như nhiễm khuẩn huyết, ápxe gan, ápxe cẳng chân, viêm màng não.
Bác sĩ chuyên khoa II Phạm Công Đức, Trưởng Khoa Bệnh nhiệt đới, Bệnh viện Bãi Cháy, thăm khám cho bệnh nhân nhiễm Whitmore
Đáng chú ý, những trường hợp bệnh nhân cao tuổi, có bệnh lý nền nhiễm bệnh Whitmore có tổn thương nghiêm trọng, thời gian điều trị dài ngày.
Đến viện 3 lần mới biết mắc vi khuẩn 'ăn thịt người'
Điển hình như bệnh nhân V.T.H. (67 tuổi, trú tại TP Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh) có tiền sử bệnh đa u tủy xương, tăng huyết áp được chuyển từ bệnh viện tuyến trên về điều trị tại Bệnh viện Bãi Cháy với chẩn đoán nhiễm khuẩn huyết, viêm màng não do vi khuẩn Burkholderia pseudomallei (Whitmore), có ổ di trú viêm phổi. Bệnh nhân đã được điều trị theo phác đồ kết hợp nạo viêm, chạy VAC loét cùng cụt.
Trường hợp khác là bệnh nhân Đặng T.D. (62 tuổi, trú tại TP Uông Bí, tỉnh Quảng Ninh) có tiền sử đái tháo đường đang điều trị. Bệnh nhân nhập viện trong tình trạng sốt, gai rét, đau mỏi người, sưng đau phần mềm cẳng chân trái có mủ, hội chứng nhiễm trùng rõ. Xét nghiệm cấy mủ dương tính với khuẩn Burkhoderia pseudomallei (Whitmore ). Các bác sĩ chẩn đoán nhiễm khuẩn huyết, ápxe cẳng chân do khuẩn Whitmore trên nền bệnh nhân đái tháo đường và điều trị bằng kháng sinh, dẫn lưu ổ ápxe tại cẳng chân.
Bác sĩ chuyên khoa II Phạm Công Đức, Trưởng Khoa Bệnh nhiệt đới, Bệnh viện Bãi Cháy, cho biết bệnh Whitmore có biểu hiện về lâm sàng rất đa dạng, tổn thương rất nhiều cơ quan và bệnh diễn biến theo hướng bán cấp tính nên đôi khi thầm lặng, bệnh nhân diễn biến từ từ và khi nhập viện thì đã có những ổ ápxe rất sâu, trên nhiều cơ quan.
"Chúng tôi đã và đang điều trị cho nhiều bệnh nhân bị viêm phổi, viêm mô mềm, viêm xương đùi, viêm khớp háng, ápxe đa ổ, ápxe tại các cơ quan như cơ, gan, lách, thận, viêm màng não nhiễm khuẩn huyết. Tỉ lệ tử vong tương đối cao nếu không điều trị kịp thời. Những người có bệnh nền như đái tháo đường, suy thận, bệnh gan, bệnh phổi mạn tính, người suy giảm miễn dịch có nguy cơ cao mắc bệnh"- bác sĩ Phạm Công Đức thông tin thêm.
Bệnh nhân nhiễm bệnh Whitmore bị áp xe cẳng chân
Theo Trưởng Khoa Bệnh nhiệt đới, Bệnh viện Bãi Cháy, đối với phương pháp chẩn đoán bệnh Whitmore thì tiêu chuẩn vàng dựa trên các xét nghiệm vi sinh học trong máu, mủ tại phần da bị tổn thương. Thời kỳ ủ bệnh từ 1- 21 ngày, có thể kéo dài và khó chẩn đoán.
Việc điều trị bệnh Whitmore trên từng trường hợp bệnh nhân sẽ có phương pháp, phác đồ điều trị thời gian khác nhau.
Điều trị bằng thuốc hiện chủ yếu chia thành 2 giai đoạn: Giai đoạn tấn công và giai đoạn duy trì. Ở giai đoạn tấn công, bệnh nhân được điều trị bằng tiêm thuốc kháng sinh đường tĩnh mạch từ 4 đến 6 tuần, thậm chí là 8 tuần với những trường hợp bệnh nặng, sốc nhiễm trùng. Tiếp đó bệnh nhân về nhà phải duy trì kháng sinh đường uống trong vòng từ 3 đến 6 tháng.
Bệnh Whitmore đặc biệt có thời gian điều trị kéo dài, nên cần sự tuân thủ điều trị và bệnh nhân phải tái khám thường xuyên để đánh giá về nguy cơ, diễn biến và tác dụng phụ của thuốc nếu có.
Nguyên nhân gây bệnh Whitmore là do vi khuẩn Burkholderia pseudomallei. Vi khuẩn này thường sống trong bùn đất, nhất là những vùng đất ẩm, nước bị nhiễm khuẩn và xâm nhập vào cơ thể người chủ yếu qua da khi có vết thương hở tiếp xúc trực tiếp với đất, nước bị nhiễm khuẩn.
Nhiễm trùng Burkholderia pseudomallei có thể là nhiễm trùng tiềm ẩn và tái kích hoạt giống bệnh lao. Hiện chưa có vắc-xin phòng bệnh và bệnh không lây từ người sang người.
Bác sĩ khuyến cáo các biện pháp phòng bệnh chủ yếu là đảm bảo vệ sinh cá nhân, vệ sinh môi trường, sử dụng bảo hộ lao động khi làm việc có tiếp xúc với đất, nước bị nhiễm khuẩn hoặc trong môi trường không đảm bảo vệ sinh, làm sạch hoàn toàn vết rách da, trầy xước hoặc bỏng bị nhiễm bẩn và thực hiện ăn chín uống sôi…
Đặc biệt, khi bệnh nhân có các vết loét ở ngoài da, các triệu chứng như sốt, nhức mỏi tay chân, ho, đau bụng, đi lỏng nhiều lần, cần đến ngay cơ sở y tế để được thăm khám và chẩn đoán kịp thời.
