Thông tin được ông Bùi Hoàng Đức, Phó trưởng phòng Giám sát và Xét nghiệm, Cục Phòng chống HIV/AIDS (Bộ Y tế), cho biết tại buổi thông tin báo chí nhân Tháng hành động quốc gia phòng, chống HIV/AIDS năm 2023, ngày 9/11.
Số ca nhiễm HIV giảm rõ ràng từ năm 2007 tới năm 2019, song từ năm 2020, tỷ lệ ca mắc mới tăng trở lại. Chỉ trong 9 tháng năm 2023, cả nước có 10.219 ca được phát hiện, trong khi cả năm ngoái ghi nhận 11.000 ca. Trong đó, hơn 60% người nhiễm HIV được phát hiện mới tại khu vực Đồng bằng sông Cửu Long, Đông Nam Bộ, TP HCM.
Hiện, Việt Nam có gần 250.000 người sống chung với HIV, trong đó đường lây chủ yếu là qua đường tình dục, lây truyền qua đường máu có xu hướng giảm. Cụ thể, năm 2019, tỷ lệ lây nhiễm qua quan hệ tình dục không an toàn là khoảng 65%, tăng lên 79% vào năm nay. Đáng báo động là tình trạng lây nhiễm HIV trong giới trẻ tăng, đặc biệt tăng nhanh trong nhóm MSM (nam quan hệ tình dục đồng giới). Hiện số người có HIV là nam giới chiếm đến 84,4%. Nhiều bạn tình, quan hệ tình dục không an toàn, sử dụng chất kích thích, thiếu kiến thức HIV... là nguyên nhân gia tăng tỷ lệ nhiễm HIV ở nhóm này.
"Dịch HIV vẫn đang diễn biến phức tạp, có xu hướng gia tăng nhiễm mới nhất là nhóm thanh thiếu niên trẻ, nhóm MSM và các can thiệp cho nhóm này rất khó khăn vì quần thể này ở ẩn, khó tiếp cận", ông Đức đánh giá.
Một bệnh nhân HIV được tư vấn điều trị. Ảnh: Cục Phòng chống HIV/AIDS
Bác sĩ Eric Dziuban, Giám đốc Trung tâm Kiểm soát Bệnh tật (CDC) Mỹ tại Việt Nam, nói sự kỳ thị vẫn là rào cản lớn để ngăn chặn mục tiêu toàn cầu kết thúc đại dịch AIDS vào năm 2030. Vì vậy, cộng đồng cần biết những triển vọng điều trị HIV, không kỳ thị người có bệnh, giúp họ phát hiện sớm và điều trị thuốc ARV, làm giảm lây nhiễm trong cộng đồng.
Việt Nam đang triển khai nhiều dịch vụ can thiệp dự phòng, chăm sóc, hỗ trợ và điều trị cho người nhiễm HIV. Điển hình là điều trị thuốc ARV cho người nhiễm HIV, tư vấn xét nghiệm tại cộng đồng, điều trị dự phòng bằng thuốc ARV trước phơi nhiễm (PrEP), điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng Methadone và Buprenorphine...
Ngoài điều trị dự phòng, Cục phòng, chống HIV/AIDS cũng khuyến cáo các giải pháp song song khác như sử dụng bao cao su, bơm kim tiêm sạch, tăng cường nhận thức về phòng, chống HIV để tránh lây nhiễm.
Lê Nga
