Bộ phận chứa độc tố đó chính là mật cá trắm. Chỉ một lượng nhỏ mật cá trắm cũng có thể gây ngộ độc nặng, dẫn đến suy gan, suy thận và tử vong nếu không cấp cứu kịp thời.
Vào cuối tháng 11 vừa qua, Bệnh viện Đa khoa Bắc Ninh số 1 đã tiếp nhận bệnh nhân Hà Thị L (66 tuổi, trú tại xã Mỹ Thái, tỉnh Bắc Ninh) nhập viện trong tình trạng đau bụng dữ dội, nôn liên tục, tiêu chảy nhiều lần.
Được biết trước đó, bệnh nhân đã uống mật cá trắm của con cá nặng khoảng 3 kg. Sau khi uống xong, bệnh nhân đã xuất hiện các triệu chứng trên.
Đừng để không khí bẩn - “sát thủ vô hình đầu độc” con bạn: Vì sao trẻ em dễ bị tổn thương hơn người lớn?ĐỌC NGAY
Bệnh nhân L cho biết bà đã pha mật cá với rượu để chữa đau đầu theo mẹo dân gian được nhiều người truyền miệng. Họ nói rằng cách làm này có tác dụng bồi bổ sức khỏe hay hỗ trợ điều trị hen, đau lưng, viêm đại tràng.
Tuy nhiên, theo các bác sĩ, mật cá trắm và nhiều loại cá nước ngọt như cá mè, cá chép, cá trôi chứa độc chất cyprinol cực mạnh, đặc biệt ở những con cá lớn trên 3 kg. Chất này có thể gây ngộ độc cấp, viêm gan, suy gan và tổn thương thận, nguy hiểm đến tính mạng.
Suy gan cấp, men gan tăng gấp 250 lần bình thường
Ngay khi vào viện, các bác sĩ khoa Hồi sức tích cực chống độc, Bệnh viện Đa khoa Bắc Ninh số 1 đã tiến hành cấp cứu và làm xét nghiệm khẩn. Kết quả cho thấy bệnh nhân bị viêm gan cấp, men gan AST gần 10.000 U/L, cao gấp 250 lần giới hạn bình thường. Chỉ trong thời gian ngắn, tình trạng chuyển biến sang suy gan cấp, kèm nguy cơ suy thận cấp, đe dọa trực tiếp tính mạng.
Bệnh nhân được cấp cứu thành công (ảnh: BVCC).
Trước diễn biến nặng, ekip điều trị lập tức triển khai phác đồ tích cực: đặt catheter tĩnh mạch trung tâm, truyền dịch bảo vệ tế bào gan, lợi tiểu cưỡng bức và đặc biệt là lọc máu hấp phụ kỹ thuật hiện đại giúp loại bỏ độc tố nhanh chóng khỏi máu. Sau 48 giờ lọc máu, các chỉ số sinh hóa giảm dần và trở về mức an toàn. Bệnh nhân tỉnh táo, ăn uống được và phục hồi tốt chức năng gan, thận.
Sau 10 ngày điều trị, bệnh nhân L hồi phục hoàn toàn, không ghi nhận di chứng và được xuất viện.
Bác sĩ Trần Thị Anh, Khoa Hồi sức tích cực chống độc, Bệnh viện Đa khoa Bắc Ninh số 1, cho biết: “Mật cá trắm chứa độc tố cực mạnh, đặc biệt khi lấy từ cá lớn. Việc uống mật cá để chữa bệnh là hoàn toàn phản khoa học và có thể gây tử vong nếu không cấp cứu kịp thời”.
Ngộ độc mật cá gặp nhiều vào dịp cuối năm
Theo thông tin từ Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai, ngộ độc mật cá trắm và các loại mật cá nói chung vẫn xuất hiện thường xuyên, đặc biệt vào dịp cuối năm hoặc Tết. Ngộ độc mật cá trắm có thể gây tử vong nếu người bệnh đến viện muộn với các biến chứng:
- Suy thận cấp, vô niệu là nguyên nhân tử vong hàng đầu;
- Suy gan cấp, viêm gan nặng;
- Phù phổi cấp, co giật, tăng kali máu, phù não;
- Rối loạn tiêu hóa, mất nước nghiêm trọng
Trong mật cá có thành phần chính gây độc là 5α-cyprinol (C27H49O5) – chất kích ứng mạnh niêm mạc tiêu hóa, gây hoại tử tế bào gan và tổn thương ống thận. Người uống mật cá thường xuất hiện triệu chứng sớm sau 1–2 giờ: buồn nôn dữ dội, nôn liên tục, đau bụng quặn, tiêu chảy, thậm chí đi ngoài ra máu. Sau đó là mệt lả, choáng váng, vã mồ hôi.
Viêm thận cấp có thể xuất hiện ngay từ giai đoạn rối loạn tiêu hóa: bệnh nhân tiểu ít rồi vô niệu. Các biểu hiện viêm gan có thể kín đáo, nhưng từ ngày thứ ba trở đi nhiều người bắt đầu vàng da, vàng mắt, gan to.
Bác sĩ Anh khuyến cáo, người dân tuyệt đối không uống mật cá trắm, cá mè, cá chép, cá trôi… dù sống hay pha rượu. Đây là cách làm truyền miệng không có cơ sở khoa học, tiềm ẩn nguy cơ tử vong. Khi lỡ uống mật cá, cần đến ngay cơ sở y tế để được xử trí kịp thời, không tự theo dõi tại nhà.
Ngộ độc mật cá là tình trạng cấp cứu khẩn. Việc trì hoãn đưa người bệnh đến bệnh viện có thể khiến độc chất tấn công gan, thận, dẫn tới suy đa tạng không thể cứu chữa.
